Xử lý vi phạm an toàn thực phẩm "chính quyền không nghiêm túc"

Qua chương trình “Tuyên chiến với thực phẩm bẩn”, báo Phụ Nữ đã ghi nhận nhiều cơ sở sản xuất, chế biến vi phạm an toàn thực phẩm (ATTP). Có một thực tế đặt ra là: phần lớn các cơ sở vi phạm đều nằm trong “tầm ngắm” của chính quyền địa phương, song vì sao vẫn tồn tại “dai dẳng”?

Tái phạm vì chỉ bị nhắc nhở

Câu chuyện về cơ sở chế biến thạch đen sương sáo lớn nhất nhì Hà Nội (Thạch đen (sương sáo) bẩn: Tồn tại 20 năm, chính quyền vẫn “bó tay” trên báo Phụ Nữ số ra ngày 15/4/2016) hay Ớn lạnh với lò hành phi cao cấp (báo Phụ Nữ ngày 22/4/2016)… là những ví dụ điển hình. Các cơ sở này đều có trong danh sách kiểm tra an toàn vệ sinh thực phẩm hàng năm của chính quyền sở tại, trong các đợt cao điểm hay phối hợp với các đoàn kiểm tra liên ngành.

Mặc cho việc bị xác định vi phạm, cơ sở hành phi bẩn vẫn tồn tại ngang nhiên bên lề đường, đặc biệt, chỉ cách UBND xã Tả Thanh Oai (Thanh Trì, Hà Nội) vài trăm mét. Hai cơ sở thạch đen sương sáo thuộc phường Minh Khai (Hai Bà Trưng, Hà Nội), dù nhiều lần bị cảnh cáo, yêu cầu ký cam kết phải chịu hoàn toàn trách nhiệm nếu xảy ra vi phạm, nhưng sau 21 năm hoạt động vẫn không có giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện về an toàn vệ sinh thực phẩm (ATTP) theo quy định…

Nhiều cơ sở sản xuất thạch đen bẩn vẫn tồn tại dai dẳng - Ảnh minh họa: Internet

Phải chăng, sự “phớt lờ” của các cơ sở vi phạm ATTP có nguyên nhân từ biện pháp xử lý có phần “nương tay”, thiếu kiên quyết của chính quyền địa phương? Trả lời phỏng vấn của PV báo Phụ Nữ, đại diện của chính quyền phường Minh Khai và xã Tả Thanh Oai đều cho biết, biện pháp xử lý cơ sở vi phạm mới chỉ dừng lại ở việc… lập biên bản nhắc nhở, cảnh cáo. Đại diện của các địa phương cũng lý giải, vì lý do thẩm quyền nên ngoài biện pháp này, cấp phường/xã chỉ có thể tiến hành biện pháp “mạnh tay” hơn là báo cáo và đề xuất xử lý lên cấp quận.

Tuy nhiên, trao đổi với báo Phụ Nữ, luật sư Vi Văn Diện (Giám đốc Công ty Luật Thiên Minh) cho hay, theo Nghị định 178/2013/NĐ-CP, riêng việc xử phạt các cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống vi phạm quy định về “Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP” thuộc phạm vi cấp xã có nhiều mức độ khác nhau. Trong đó, thẩm quyền của chủ tịch UBND cấp xã có thể phạt hành chính lên tới 5 triệu đồng, tịch thu tan g vật, phương tiện vi phạm hành chính có giá trị không vượt quá mức tiền 5 triệu đồng.

“Trên thực tế, cấp xã, phường là cơ quan hành chính nhà nước gần dân nhất, nên mọi hoạt động diễn ra trên địa bàn mình quản lý cấp xã, phường phải là cơ quan nắm rõ nhất. Khi phát hiện thấy các sai phạm ATTP trên địa bàn mà chính quyền địa phương không có biện pháp xử lý hoặc chỉ nhắc nhở, cảnh cáo và để kéo dài tình trạng trong nhiều năm là trái với quy định của pháp luật, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người dân”, ông Vi Văn Diện nhận định.

Theo ông Diện, người đứng đầu địa phương phải đứng ra chịu trách nhiệm. “Mức độ nhẹ, có thể bị khiển trách, cảnh cáo trong nội bộ cơ quan hoặc cách chức, luân chuyển công tác… tuy nhiên nếu để xảy ra hậu quả nghiêm trọng thì có thể phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định tại điều 285 Bộ luật Hình sự về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”, ông Diện phân tích.

Một cơ sở xản xuất hành phi "chui" tại Hà Nội

Xử lý theo kiểu "tình làng nghĩa xóm"

Theo báo cáo mới nhất của Sở Y tế Hà Nội, đến tháng 5/2016, chương trình thí điểm triển khai thanh tra chuyên ngành ATTP tại TP.Hà Nội đã tổ chức thanh, kiểm tra 774 cơ sở, phát hiện 249 cơ sở vi phạm. Trong đó 88 cơ sở bị xử phạt với tổng số tiền là trên 239 triệu đồng, hai cơ sở bị đóng cửa, còn lại 159 cơ sở phạt cảnh cáo và nhắc nhở. Với kết quả này, tiến sĩ Hoàng Đức Hạnh - Phó giám đốc Sở Y tế Hà Nội khẳng định: “Thanh tra chuyên ngành ATTP tại xã, phường, thị trấn chưa đạt được mong muốn vì tâm lý “làng xóm, họ hàng” làm hạn chế kết quả xử lý vi phạm hành chính”.