Xét xử vụ án hủy hoại rừng phòng hộ núi Thị Vải: Làm rõ trách nhiệm Chủ tịch phường Tân Phước

Chiều 27/10, TAND thị xã Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu tuyên trả hồ sơ vụ hủy hoại rừng phòng hộ trên núi Thị Vải (thị xã Phú Mỹ) liên quan đến 5 bị cáo với tội danh truy tố là "hủy hoại rừng" và "thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" để điều tra bổ sung.

Các bị cáo tại phiên tòa xét xử - Ảnh: V.V

Trong 5 bị cáo, Trần Quang Minh (48 tuổi, ngụ quận Bình Thạnh, TPHCM) bị xét xử về tội "hủy hoại rừng". Bốn bị cáo còn lại bị truy tố và đưa ra xét xử với tội “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” là Trần Xuân Hướng (34 tuổi, Trạm trưởng Trạm quản lý bảo vệ rừng Tóc Tiên), Tạ Thanh Tùng (33 tuổi, viên chức quản lý bảo vệ rừng), Lê Văn Sinh (55 tuổi, Trưởng Trạm Kiểm lâm địa bàn Núi Dinh - Thị Vải) và Nguyễn Kim Bình (37 tuổi, kiểm lâm viên).

Theo cáo trạng của Viện KSND thị xã Phú Mỹ, năm 2019, Trần Quang Minh mua hơn 10.000m² đất trồng cây lâu năm của ông Châu Văn Thời Hai trên núi Thị Vải (phường Tân Phước). Sau đó, ông Thời Hai nói với Minh rằng muốn bán số cây rừng trên mảnh đất liền kề với mảnh đất Minh đã mua với giá 300 triệu đồng.

Ông Thời Hai cũng nói rằng đây là đất do Nhà nước quản lý, nhưng trên đất có nhiều cây rừng xen lẫn với mít, chuối, điều, bạch đàn. Minh chỉ mua một nửa số cây trên đất với giá 150 triệu đồng, người khác mua số cây còn lại với cùng giá trên. 

Tháng 11/2020, Minh thuê ông Võ Văn Lý (ngụ thị xã Phú Mỹ) đào phá lấy cây trên đất đã mua của ông Hai, san lấp bằng phẳng, dùng đá kè tạo bậc thang, đào ao trên mảnh đất này. Người mua số cây còn lại của ông Thời Hai cũng nhờ Minh đốn cây, tạo mặt bằng, san gạt đất.

Cáo trạng xác định, Minh đã thuê người phá gần 18.000m² đất rừng phòng hộ đầu nguồn có chức năng chống xói mòn, bảo vệ nguồn nước ngầm do Ban quản lý rừng phòng hộ tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu quản lý. Ước tính tổng giá trị thiệt hại của vụ việc là hơn 170 triệu đồng.

Việc Minh hủy hoại rừng xảy ra hơn 6 tháng có trách nhiệm của cán bộ kiểm lâm và cán bộ ban quản lý. Do đó đã điều tra, truy tố, xét xử đối với 4 cán bộ nêu trên. 

Luật sư Nguyễn Kiều Hưng - bào chữa cho bị cáo Minh cho rằng, quá trình tranh tụng tại phiên tòa, tài liệu hồ sơ vụ án cho thấy phần đất mà Minh bị cáo buộc là hủy hoại rừng là đất trồng cây ăn trái của ông Châu Văn Thời Hai, khai hoang từ năm 1983 - 1984. Trong đó, ông Thời Hai khai hoang khoảng 8ha để trồng cây ăn trái, đến năm 2002 thì được Nhà nước cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hơn 5ha. Gần 3ha, theo lời ông Thời Hai là vì không đủ tiền đóng thuế nên chưa xin cấp sổ.

Hiện trạng cũng như lời khai của các bị cáo là kiểm lâm viên, viên chức bảo vệ rừng, nhân chứng đều khẳng định, phần diện tích bị cáo buộc là hủy hoại rừng chỉ toàn là cây ăn trái lâu năm do ông Thời Hai trồng.

Thẩm vấn công khai tại phiên tòa, đại diện Ban Quản lý Rừng phòng hộ tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũng xác nhận, ranh mốc giới rừng 2002 ban hành theo Quyết định 2670/2002 của UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đang chồng lấn lên phần đất của dân, trong đó có phần đất của ông Thời Hai, cả phần được cấp sổ cũng như phần diện tích mà ông Hai bán cho bị cáo Minh - là diện tích đang bị quy kết hủy hoại rừng phòng hộ. 

Luật sư Nguyễn Kiều Hưng nhận định vụ án còn nhiều điểm chưa sáng tỏ, có dấu hiệu bỏ lọt chứng cứ, dấu hiệu xâm phạm hoạt động tư pháp nên đề nghị tòa trả hồ sơ để điều tra bổ sung, các luật sư khác cũng có cùng quan điểm. 

Đến buổi xét xử chiều 27/10, Hội đồng xét xử nhận định, ngày 31/12/2020, Ban Quản lý rừng phòng hộ tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu phối hợp với Hạt Kiểm lâm thị xã Phú Mỹ làm việc với UBND phường Tân Phước để thống nhất xử lý hành vi vi phạm của Minh trên địa bàn phường. Hai đơn vị này đề nghị UBND phường Tân Phước hỗ trợ đi kiểm tra hiện trường, xử lý vi phạm theo quy định, yêu cầu ngừng việc san ủi cải tạo mặt bằng xảy ra trên núi Thị Vải. Tuy nhiên UBND phường không đi xác minh, kiểm tra hiện trường.

UBND phường yêu cầu hai đơn vị có văn bản đề nghị UBND thị xã Phú Mỹ chỉ đạo giải quyết, và không thực hiện hành vi công vụ nào khác.

Hội đồng xét xử cũng nhận định còn nhiều thiếu sót trong quá trình điều tra, khởi tố và truy tố vụ án mà không thể bổ sung tại tòa; có căn cứ cho rằng còn có người phạm tội khác theo Bộ luật Hình sự năm 2015; cần bổ sung số liệu, điều tra bổ sung các vấn đề, tình tiết mới xuất hiện trong vụ án.

Do vậy, Hội đồng xét xử đã quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung. Đặc biệt, căn cứ quy định pháp luật, Hội đồng xét xử cần yêu cầu điều tra bổ sung để xem xét trách nhiệm của Chủ tịch UBND phường Tân Phước, thị xã Phú Mỹ và những người có liên quan trong vụ án này.

Nhật Linh