Xét xử anh em ông Đoàn Văn Vươn

Chủ tọa phiên tòa là thẩm phán Phạm Đức Tuyên, Phó Chánh án TAND TP. Hải Phòng. Trong phiên xét xử, có 12 luật sư tham gia. Năm trong số bảy bị hại trong vụ án này có mặt tại phiên tòa. Hai người vắng mặt có lý do.

Sáu bị cáo trong vụ án này đã phải ra hầu tòa, trong đó bốn bị cáo gồm Đoàn Văn Vươn (SN 1963), Đoàn Văn Quý (SN 1966), Đoàn Văn Sịnh (SN 1957), Đoàn Văn Vệ (SN 1974) bị đề nghị truy tố trước tòa tội danh “giết người” được quy định tại điểm d, khoản 1, điều 93 Bộ luật Hình sự (BLHS), có khung hình phạt từ 12 năm đến chung thân hoặc tử hình. Hai bị cáo nữ trong vụ án này là Nguyễn Thị Thương (SN 1970, vợ ông Đoàn Văn Vươn) và Phạm Thị Báu (tức Hiền, SN 1982, vợ ông Đoàn Văn Quý) bị đề nghị truy tố trước tòa tội danh “chống người thi hành công vụ” được quy định tại điểm d, khoản 2, điều 257 BLHS, có khung hình phạt từ hai năm đến bảy năm tù.

Theo bản cáo trạng, năm 1993, Đoàn Văn Vươn được UBND huyện Tiên Lãng giao 21 ha đất bãi bồi ngoài đê biển thuộc xã Vinh Quang, huyện Tiên Lãng - TP. Hải Phòng với thời hạn sử dụng 14 năm kể từ ngày 4/10/1993. Trong quá trình đắp bờ, Đoàn Văn Vươn đã lấn chiếm ra ngoài diện tích được giao 19,3 ha, UBND huyện Tiên Lãng đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính và tiếp tục giao bổ sung phần đất lấn chiếm này cho Đoàn Văn Vươn để nuôi trồng thủy sản, thời hạn sử dụng đến ngày 4/10/2007.

 Vật chứng vụ án tại phiên tòa  

Ngày 7/4/2009, UBND huyện Tiên Lãng ra quyết định số 461/QĐ-UBND thu hồi diện tích 19,3 ha đất nói trên do hết thời hạn sử dụng. Do không đồng ý với quyết định thu hồi đất, Đoàn Văn Vươn đã khởi kiện đến Tòa hành chính TAND TP. Hải Phòng. Sau khi Tòa hành chính TAND TP. Hải Phòng giải quyết và giữ nguyên quyết định số 461/QĐ-UBND, ngày 24/11/2011, UBND huyện Tiên Lãng ra quyết định số 3307/QĐ-UBND về việc cưỡng chế thu hồi đất đối với diện tích 19,3 ha và ban hành kế hoạch tổ chức cưỡng chế.

Sáng ngày 5/1/2012, khi tổ công tác số 3 của UBND huyện Tiên Lãng tiến hành rà phá vật liệu cháy, vật liệu nổ trên đường dẫn vào khu đầm do Vươn đang quản lý, khi đến sát hàng rào thứ nhất cách nhà Quý khoảng 40m, Quý đã kích nổ mìn tự tạo làm bình gas tung lên, nhưng do bình gas không phát nổ nên không làm ai bị thương. Tổ công tác tiếp tục tiến đến hàng rào thứ hai sát với chuồng chăn nuôi cách nhà Quý khoảng 18m, lúc này Quý dùng súng hoa cải bắn phát thứ nhất vào nhóm bên trái chuồng chăn nuôi, thấy có người bị thương, Quý tiếp tục cầm khẩu súng thứ hai bắn vào nhóm bên phải chuồng chăn nuôi làm một số người bị thương. Ngay lúc đó, Thoại từ trên tầng hai chạy xuống lấy một khẩu súng và mang theo đạn lên tầng hai, còn Quý tiếp tục nạp đạn và bắn phát thứ ba. Sau đó, Quý chạy ra đổ xăng vào rơm đốt nhưng do đêm hôm trước trời mưa, rơm không cháy và tất cả bỏ trốn. Hậu quả cuộc tấn công đã có bảy người trong lực lượng cưỡng chế bị thương.

Dẫn giải bị cáo Đoàn Văn Vươn vào phòng xử án - Ảnh: TTXVN

Ngày 9/1/2012, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP. Hải Phòng đã quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố các bị can để điều tra. Đối với Đoàn Văn Thoại và Phạm Thái bỏ trốn sau khi gây án, nên cơ quan công an đã ra quyết định truy nã hai đối tượng này.

Ngày đầu tiên, trong phần xét hỏi, HĐXX tập trung làm rõ hành vi của bị cáo Đoàn Văn Vươn, từ việc lên kế hoạch đến tổ chức thực hiện. Bị cáo Đoàn Văn Vươn cùng các luật sư cho rằng, việc cho nổ bình gas, dùng súng bắn vào lực lượng cưỡng chế là với mục đích “cảnh báo” chứ không có mục đích giết người. Song HĐXX đã cho thấy các vật chứng là bình gas bị nổ méo mó, biến dạng cùng súng, đạn, công cụ gây án… HĐXX nêu rõ: đây là những công cụ rất nguy hiểm, có thể gây chết người.

Điều đáng chú ý tại phiên tòa là bị cáo Đoàn Văn Vệ không công nhận lời khai của Đoàn Văn Vươn. Theo bị cáo, Quý đưa cho 10,5 triệu nhờ mua súng. Song khi thấy Quý gọi điện giục mang súng về, đoán biết được bị cáo Quý sử dụng súng vào mục đích chống lại lực lượng cưỡng chế, Vệ đã chủ động không mang súng cho Quý nữa. Còn bị cáo Sịnh cũng khẳng định, lúc xảy ra bị cáo đang loanh quanh ở nhà. Khi ra thì thấy những người bị bắn đã cấp cứu xong đâu vào đấy rồi. Hai bị cáo Thương và Hiền đều khẳng định, việc dựng hàng rào, trải rơm, mua xăng đều là công việc bình thường để chống người qua lại chứ không phải chống người thi hành công vụ. Bị cáo Hiền cho rằng, mình làm nội trợ cơm nước cho chồng con nên không biết chồng bàn bạc làm gì. Để chứng minh sự liên quan, đại diện Viện Kiểm sát đã công bố biên bản ghi lời khai với sự tham gia của kiểm sát viên về lời khai của các bị cáo này trong việc làm hàng rào, cách thức, mục đích, nguyên liệu làm hàng rào…

Tại buổi xét hỏi, các luật sư tập trung hỏi để làm rõ nội dung: các bị cáo chỉ cảnh cáo lực lượng cưỡng chế chứ không có ý muốn giết người; còn hai bị cáo Thương và Hiền đều làm những công việc thông thường, không liên quan đến vụ án. Song lập luận này đều bị HĐXX, đại diện Viện Kiểm sát giữ quyền công tố tại tòa bác bỏ, công bố các lời khai cho thấy các bị cáo đã có sự bàn bạc, chuẩn bị từ trước với mục đích rõ ràng.

Dự kiến phiên tòa sẽ được xét xử trong bốn ngày từ 2 đến 5/4.

Nguyễn Vũ