Xem Thi ca nghĩ về thi ca

Ngôn từ, cũng là chất liệu đầu tiên làm nên một bài thơ. Nhưng một người phụ nữ trung niên theo học một lớp thơ, đang ở giai đoạn đầu của bệnh mất trí nhớ, dần bắt đầu quên đi, ban đầu là danh từ, sau đó đến động từ. Mơ màng nhìn tán cây và lắng nghe chim hót, nét mặt lúc nào cũng đắm chìm trong thơ và đi thơ thẩn bên ngoài, nếm một quả mơ rụng và cảm nhận vị ngon của nó. Kể về một trạng thái cảm xúc sâu sắc nhất của mình...

“Trong mỗi người đều có một tâm hồn thi ca nhưng nó chưa được thoát ra, hãy đi tìm nó hoặc hãy cho nó một cảm xúc”; “Sáng tác thơ như là kéo ra những sợi tơ”; “Sáng tác thơ là đi tìm đến tận cùng vẻ đẹp của cuộc sống”... Đó là những điều mà những nhân vật trong phim nói về thơ ca, người ta định nghĩa, người ta dạy làm thơ. Nhưng Thi ca không dừng ở đó.

Phim "Poetry" do Lee Chang Dong (người Hàn Quốc) biên kịch kiêm đạo diễn, từng đoạt giải kịch bản xuất sắc nhất tại Liên hoan phim Cannes 2010

Tôi nghĩ, người viết luôn viết ra những gì mà thế giới quan ở bên trong họ đang nghĩ về. Hay nói cách khác, họ nhìn sự vật bằng thế giới quan của riêng họ.

Trong Thi ca, chuyện cô bé 16 tuổi tự tử và tận mắt chứng kiến người mẹ như người mất hồn trước cửa bệnh viện hẳn tác động mạnh đến nhân vật chính, bà Mi-ja (66 tuổi). Vì thế, khi biết thêm những thông tin về vụ tự tử có liên quan đến cháu trai mình, bà lập tức bỏ ra ngoài ngắm những bông hoa mào gà. Bà nhìn thấy màu đỏ như máu và hình ảnh cái khiên khi miêu tả hình dáng của bông hoa.

Khi vào phòng khám bệnh thấy đóa hoa trà màu đỏ (dù là hoa giả), bà cũng nghĩ đến cái chết của cô bé và nói với bác sĩ về ý nghĩa buồn thảm của màu đỏ. Khi nhìn thấy những trái mơ rụng, bà miêu tả rằng những trái mơ tự rụng, để người ta giẫm nát, nhưng sẽ hồi sinh một cuộc đời tốt đẹp hơn.

Khi một người đàn ông trong hội thơ tả về cảnh tắm, là đi tắm, giang ra, đút vào, và cảm ơn. Có thể chỉ là lời bông đùa hơi thái quá của cánh đàn ông, nhưng bà đã ra ngoài và khóc.

Người làm thơ luôn sống giữa mộng và thực, mà đôi khi chính sự đối lập làm cho cảm xúc được đẩy lên những cung bậc cao hơn. Bà Mi-ja mơ màng với cảnh vật xung quanh, mong viết được một bài thơ, đi học lớp thơ, tham gia những buổi đọc thơ; nhưng cùng lúc phải đối diện với thực tại về đứa cháu trai của mình, và cùng một lúc phải giải quyết hậu quả mà nó gây ra, cần có khoản tiền lớn quá sức của bà để bồi thường cho gia đình nạn nhân.

Nhưng tôi nghĩ, đặc biệt hơn cả trong bộ phim này là việc, thơ ca không đến từ vẻ đẹp hời hợt bên ngoài, mà đến từ những sâu thẳm của nỗi đau và sự thương tổn. Nó chỉ đến khi người viết trải nghiệm đến tận cùng mọi trạng thái của cuộc đời để có thể cảm nhận được sâu sắc về điều mình viết, hay nói đúng hơn là biết cách đặt vị trí của mình vào vị trí của nhân vật mà mình miêu tả. 

Cái chết của cô bé và nỗi đau của người mẹ đã thực sự chạm đến sâu thẳm tâm hồn thi ca của bà Mi-ja. Cháu trai của bà Mi-ja là một người vô cảm. Là một trong sáu thanh niên đã cưỡng hiếp cô bé, khi bà cố tình để ảnh của cô bé lên bàn, thằng bé nhìn với nét mặt dửng dưng, với tay lấy cái điều khiển mở ti vi xem.

Còn bà Mi-ja - một người có tâm hồn thi ca, không chỉ là một tâm hồn mơ mộng đơn thuần với cỏ cây hoa lá, bà đã có một hành trình khám phá cảm giác của một cô bé khi bị cưỡng hiếp và tự tử ra sao. Bà đã tìm đến căn phòng thí nghiệm khuất nẻo trong trường. Bà đã ngồi ở ghế đá xem cháu mình đá bóng cùng lũ bạn. Bà đồng ý để người đàn ông (một người già bị liệt nhưng có nhu cầu được làm “đàn ông” trước khi chết) lạm dụng mình.

Ở cuối phim, bà đã viết một bài thơ, bằng giọng của một cô bé 16 tuổi, gửi cho mẹ mình, miêu tả cảm giác của mình khi chết. Và chính bà đã trở thành một bài thơ, ở cảnh cuối của bộ phim, lúc máy quay đặt ở giữa dòng sông, và tiếng nước róc rách.

Tôi nghĩ, khoảnh khắc hạnh phúc nhất cũng là khoảnh khắc kỳ quặc nhất trong cuộc đời, đó là có những khi, chính chúng ta trở thành một bài thơ, một tác phẩm, một tiểu thuyết. Đó là một tác phẩm không xuất bản, chỉ có chúng ta, trong sâu thẳm tâm hồn chúng ta biết. Có những khoảnh khắc trong cuộc đời, chúng ta đã sống, như một bài thơ. 

Sơn Ca