Xây lại chung cư cũ tại TP.HCM: Đảm bảo chỗ ở mới cho người dân

“Giải cứu” bằng chính sách

Theo Sở XD, hiện toàn TP có khoảng 200 CC cũ, phần lớn đều hết niên hạn sử dụng, hư hỏng, lún nứt, cần di dời khẩn cấp, nhưng nhiều hộ dân vẫn quyết không chịu di dời. CC 727 Trần Hưng Đạo (Q.5) được xếp vào CC chất lượng loại C (có nguy cơ sập bất cứ lúc nào). Tuy nhiên, sau 5 năm giải tỏa, bồi thường, hiện CC vẫn còn khoảng 25 hộ dân không chịu di dời.

Chị Nguyễn Thị Thúy, một hộ dân tại đây cho biết: “Căn hộ của tui rộng 21m2, tiền đền bù, hỗ trợ chỉ được khoảng 200 triệu đồng. Nếu nhận số tiền này, tui không biết đi đâu để mua được chỗ ở mới”. Tương tự, tại CC Ngô Gia Tự (Q.10) có khoảng 900 hộ dân; CC 148 Nguyễn Đình Chiểu (Q.3) hơn 30 hộ dân; CC Đỗ Văn Sửu (Q.5) 85 hộ dân… Phần lớn các hộ dân ở đây có cuộc sống khó khăn, lo ngại tiền đền bù không đủ để mua căn hộ mới nên cố bám trụ.

Giải quyết vấn đề này, theo Sở XD TP, trong chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư (TĐC) trình UBND TP xem xét sắp tới, Sở sẽ đề xuất UBND TP nhiều chính sách đảm bảo được chỗ ở mới cho người dân.

Theo đó, tùy từng trường hợp, các hộ dân ở CC cũ sẽ được giải quyết cho mua hoặc thuê căn hộ mới với diện tích không thấp hơn diện tích tối thiểu nhà TĐC hoặc bằng với diện tích căn hộ cũ. Trường hợp căn hộ mới có diện tích bằng căn hộ cũ, người dân sẽ được đổi nhà cũ lấy nhà mới, không phải đóng thêm tiền. Nếu căn hộ mới có diện tích lớn hơn căn hộ cũ, người dân chỉ trả thêm tiền mua đối với phần diện tích chênh lệch. Riêng đối với căn hộ cũ ở tầng trệt, do có lợi thế thương mại nên ngoài việc được đổi ngang diện tích căn hộ, người dân còn được hỗ trợ thêm tiền.

Người dân được lựa chọn hình thức bồi thường bằng tiền hoặc nhà ở, hoặc vừa bằng tiền vừa bằng nhà ở. Trường hợp người dân có giấy chủ quyền hoặc hợp đồng thuê nhà thì căn cứ theo giấy tờ pháp lý để xác định diện tích bồi thường. Nếu diện tích thực tế lớn hơn diện tích trên giấy tờ hoặc trên giấy tờ không ghi rõ diện tích thì căn cứ vào diện tích thực tế để hỗ trợ.

CC 727 Trần Hưng Đạo xuống cấp trầm trọng, cần khẩn thiết di dời dân

Ưu đãi có lựa chọn

Xây dựng CC cũ do nhà đầu tư tự bỏ vốn, nên thời gian qua, nhiều dự án xây mới CC cũ khó tìm được người nhận lãnh. Theo ông Nguyễn Thành Phương - Giám đốc Công ty dịch vụ công ích Q.5 (chủ đầu tư dự án CC 727 Trần Hưng Đạo và CC Soái Kình Lâm, Q.5), hai dự án này có quy mô lớn (khoảng 2.400 tỷ đồng), “thu hồi vốn được là mừng rồi chứ chưa nói đến sinh lời”.

Vì theo quy định, sau khi giải tỏa, TĐC cho dân, nếu số lượng căn hộ trong dự án có dôi dư thì chủ đầu tư được bán, Nhà nước không thu tiền sử dụng đất. Nhưng đó là đối với CC có số lượng giải tỏa ít, còn với CC có số lượng giải tỏa nhiều thì số căn hộ dôi dư không đáng kể. Cũng theo ông Phương, các chính sách ưu đãi hiện nay như: miễn tiền sử dụng đất, tăng chỉ tiêu quy hoạch… cần rõ ràng hơn.

Để nhà đầu tư mặn mà hơn, theo Sở XD, trong kế hoạch sắp tới, Sở sẽ đề xuất nhiều cơ chế ưu đãi. Theo đó, tất cả các chủ đầu tư (CĐT) tham gia xây dựng mới CC đều được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất; chỉ đóng 10% thuế thu nhập doanh nghiệp trong vòng 15 năm; được miễn thuế trong bốn năm kể từ khi có thu nhập chịu thuế; được giảm 50% thuế phải nộp trong chín năm tiếp theo…

Bên cạnh đó, các CĐT còn được xem xét cho vay vốn đầu tư từ quỹ đầu tư phát triển hoặc quỹ phát triển nhà ở của địa phương. Riêng đối với CĐT tham gia xây dựng mới CC cũ có hiệu quả đầu tư thấp, sau khi hoàn tất dự án sẽ được UBND các quận, huyện chỉ định bổ sung thêm một dự án khác có hiệu quả đầu tư cao hơn để giúp CĐT bù đắp lợi nhuận. Tuy nhiên, việc kêu gọi CĐT sẽ có lựa chọn. Cụ thể, chỉ ưu tiên chọn nhà đầu tư có sẵn quỹ nhà TĐC, tạm cư cho người dân, đảm bảo năng lực tài chính, kinh nghiệm.

Để đẩy nhanh tiến độ thực hiện, theo Sở XD, đối với dự án có hiệu quả đầu tư thấp, không có nhà đầu tư tham gia thì UBND các quận, huyện xem xét chuyển đổi chức năng nhà ở sang chức năng thương mại, dịch vụ rồi đưa ra bán đấu giá. Tiền thu được dùng để mua lại nhà TĐC và bồi thường chi phí di dời cho người dân. Đối với dự án cần phải di dời khẩn cấp để bảo đảm an toàn cho người dân mà chưa có CĐT tham gia thì UBND các quận, huyện tách việc bồi thường, hỗ trợ, TĐC và tạm cư riêng để thực hiện trước từ vốn ngân sách. Khi mời gọi được CĐT thì thu hồi tiền của CĐT lại cho ngân sách nhà nước.

 Phan Trí - Quỳnh Mai