Xây dựng một thế hệ “lớn lên từ trang sách”

Cần xây dựng thói quen đọc sách cho trẻ từ lúc nhỏ

“Chúng tôi ngồi cùng nhau bên sông Đà, kể những câu chuyện về thiên nhiên, đọc những vần thơ giàu cảm xúc cho các em nghe. Nhìn sự tò mò, say mê của các bé, tôi tin rằng, sách không chỉ cho các con thêm kiến thức, những câu chuyện hay mà còn là phương thức kết nối tâm hồn trẻ thơ với thế giới xung quanh, biết yêu thương cỏ cây, muôn loài”.

Đó là tâm sự của chị Nguyễn Hữu Quỳnh Hương về những ngày tham gia dự án Vườn mơ, truyền cảm hứng đọc và cảm thụ sách cho các em nhỏ ở tỉnh Hòa Bình, TP Hà Nội, TP Phú Quốc (tỉnh Kiên Giang), TP Đà Lạt (tỉnh Lâm Đồng)… 

Rất nhiều người lớn đã ngược xuôi từ Nam ra Bắc, về đồng bằng, lên miền núi cao để cùng gieo hạt mầm vào tâm hồn trẻ thơ bằng niềm tin rằng một thế hệ lớn lên từ trang sách sẽ “sống văn minh, tử tế hơn, có lòng nhân ái và đối đãi chân thành với nhau trong cuộc đời” như kỳ vọng của chị Hoàng Thị Thu Hiền -  Trưởng ban dự án Sách hay cho học sinh tiểu học.

Giá trị vô hình từ sách không thể nhìn thấy trong một sớm một chiều. Những tác động, ảnh hưởng của sách hay đến một người được nhìn thấy qua quá trình trưởng thành với những lựa chọn, ước mơ, tư tưởng, bản lĩnh, tầm vóc cùng cách đối nhân xử thế của người đó. 

Nói về ảnh hưởng sâu sắc của sách đến cuộc đời, anh Khiêm Nguyễn - đại diện Việt Nam của Tổ chức Build a School Foundation - chia sẻ: “Hồi đó, tôi từng là cậu học trò mê game, học dở và còn nghèo nữa. Nhưng những cuốn sách mà tôi được ba đọc cho nghe, rồi tự tìm đọc đã tác động đến con đường và sự lựa chọn của tôi sau này”. 

Đặc biệt, cuốn Lời hứa về một cây bút chì (Adam Braun) đã truyền cảm hứng cho giấc mơ và lựa chọn của Khiêm Nguyễn. Adam Braun từng có trong tay chỉ 25 USD nhưng sau đó trở thành doanh nhân và là nhà hoạt động từ thiện, đã xây dựng 250 trường học khắp thế giới. Học theo Adam Braun, anh Khiêm Nguyễn đã và đang làm điều ý nghĩa: xây dựng trường học cho trẻ em vùng sâu, vùng xa.

“Cuốn sách làm thay đổi cuộc đời” không phải là mỹ từ mà là chuyện có thật về những giấc mộng lớn được ươm mầm từ trang sách. Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam vừa phát động cuộc thi Trang sách thay đổi đời tôi năm 2023. Năm ngoái, cuộc thi đã thu hút gần 500 bài dự thi, nhiều tác phẩm hay, có ảnh hưởng sâu sắc đã được bạn đọc chia sẻ: Thép đã tôi thế đấy, Nhà giả kim, Đi giữa bấp bênh, Nếu ngày mai không bao giờ đến, Lời chia tay đẹp nhất thế gian…

Chị Thái Song Khê - chuyên viên Đường sách TP Vũng Tàu - cũng nhớ lại, chị từng mê mẩn tác phẩm Những đứa con của thuyền trưởng Grant (Jules Verne). “Câu chuyện phiêu lưu, khám phá ấy đã ảnh hưởng đến tính cách và cả lựa chọn sống của tôi sau này. Lúc nào tôi cũng thích tìm cho mình những con đường riêng, làm những công việc mang tính khơi mở, khám phá vẻ đẹp của cuộc sống với những chiều kích mới mẻ” - chị tâm sự. 

Nguồn sách hiện nay phong phú hơn xưa rất nhiều nhưng trẻ con lại không có thời gian đọc, không biết sách hay để đọc hoặc không có niềm đam mê đọc sách. Trong khi TikTok, game online… đầy nguy cơ, độc hại, người lớn biết nhưng vẫn không thể ngăn cản trẻ nhỏ sa đà vào thế giới ảo. 

“Ba mẹ hãy dành thời gian đọc sách cùng con” là lời gửi gắm, mong cầu của rất nhiều người khi nói về vai trò của gia đình trong việc hình thành thói quen, truyền cảm hứng đọc và tình yêu dành cho sách của trẻ nhỏ.
Một thế hệ lớn lên có đạo đức, có ước mơ, hoài bão, lý tưởng và mục đích sống cao đẹp, sớm ý thức và nhận thức sâu sắc về những vấn đề lớn lao có thể bắt đầu từ những câu chuyện nhỏ trong trang sách. Đó cũng là thế hệ sẽ góp phần gìn giữ, bảo vệ hành tinh xanh trước những “vấn đề” của toàn cầu.

Một thế hệ giàu lòng yêu thương, tử tế, cùng lan tỏa những giá trị đẹp còn thể hiện tính cách văn hóa và bản sắc của một cộng đồng quốc gia, dân tộc.

Bùi Tiểu Quyên