Xanh hay hồng?

Stéphanie Thomson - một nhà văn kiêm nhà báo ở New York (Mỹ) - đã thực hiện một thử nghiệm nhỏ về quảng cáo đồ chơi tại nhà riêng. Cô ghi lại tất cả quảng cáo đồ chơi con gái 3 tuổi của cô đã xem trong 1 tuần và nhận thấy xuyên suốt 28 mẩu quảng cáo đều mô tả về một thế giới lý tưởng đến siêu thực: các bé gái luôn chuẩn bị thức ăn và các bé trai luôn chiến đấu với quái vật. 

“Theo các nghiên cứu mà tôi biết, việc tiếp thị đồ chơi theo giới tính sẽ định hình cách trẻ em chơi và những gì chúng học được. 68% mẩu quảng cáo đồ chơi tôi đã xem chỉ có các bé gái hoặc các bé trai chơi với sản phẩm. Quảng cáo dành cho bé gái chủ yếu dùng màu hồng và tím trong khi quảng cáo dành cho bé trai lại sử dụng màu vàng, lục, đỏ, lam. Sự phân hóa màu sắc cho đồ chơi và trong quảng cáo rõ rệt đến mức một mẩu quảng cáo máy ảnh đồ chơi cho trẻ em cũng dùng phiên bản màu xanh cho bé trai và màu hồng cho bé gái” - Stéphanie cho biết.

Ảnh mang tính minh họa - Shutterstock

Nhưng không phải bé gái nào cũng chỉ thích chơi đồ chơi dành cho con gái và ngược lại. Các bậc cha mẹ hiện đại cũng không thích gò bó con mình trong bất kỳ khuôn mẫu nào. Một cuộc thăm dò gần đây cho thấy 76% bậc cha mẹ khuyến khích con gái chơi đồ chơi của con trai và 64% khuyến khích con trai chơi đồ chơi của con gái. Họ không cho rằng đồ chơi phản ánh hay định hình giới tính con mình mà động viên trẻ tự do khám phá những gì chúng muốn.

Tuy các thương hiệu đồ chơi lớn không còn phân loại rõ ràng sản phẩm của họ là “dành cho bé gái” hay “dành cho bé trai” như trước nhưng các mẩu quảng cáo đồ chơi vẫn sử dụng các tín hiệu giới tính ngầm và trẻ em vẫn tiếp thu những liên tưởng đó. Lisa Dinella - giáo sư tâm lý học tại Đại học Monmouth (Mỹ), nhà nghiên cứu về đồ chơi và giới tính - cho biết: “Nếu một đứa trẻ xem quảng cáo có một bé gái đang ôm búp bê và không có bé trai nào xuất hiện trong đó, chúng sẽ nhận thông điệp rằng đồ chơi này dành cho bé gái”.

Stéphanie, cũng như các bà mẹ có con gái khác, hẳn sẽ không phiền khi con mình chơi với các món đồ chơi được mặc định dành cho bé gái. Tuy nhiên, họ không thích ý tưởng rằng con mình chọn búp bê chỉ vì chúng là con gái do điều này sẽ vô tình giới hạn trí tưởng tượng và tiềm năng của trẻ. “Chơi dẫn đến học và học dẫn đến những sự lựa chọn trong cuộc sống” - Dinella cho biết. Vì vậy, việc bị giới hạn khi lựa chọn đồ chơi sẽ khiến trẻ mất đi cơ hội phát triển mà những món đồ chơi khác có thể mang lại. Ví dụ, các bé trai thường mạnh về khả năng không gian hơn các bé gái vì chúng thường chọn những trò chơi xếp hình - được mặc định là dành cho con trai, khi còn nhỏ. Các bé gái hay chơi búp bê và thường phát triển các kỹ năng xã hội như vỗ về, an ủi - những kỹ năng mà hầu hết các bậc cha mẹ đều muốn nuôi dưỡng ở con mình, bất kể chúng thuộc giới tính nào.

Christia Spears Brown - nhà tâm lý học tại Đại học Kentucky (Mỹ) - chỉ ra rằng đồ chơi vốn không phân biệt giới tính và phân tích: “Tuy nhiên, tiếp thị chúng theo cách phân biệt giới tính là một chiến lược hiệu quả cho các thương hiệu đồ chơi. Thứ nhất, nó cho phép họ tạo ra các phiên bản khác nhau của cùng một món đồ. Ví dụ với chiếc máy ảnh 2 phiên bản màu (xanh lam và hồng), nếu bạn có cả con trai và con gái, bạn có thể sẵn sàng mua cho mỗi đứa 1 chiếc hơn là chỉ 1 chiếc duy nhất để chúng dùng chung. Thứ hai, các chiến dịch quảng cáo có xu hướng thành công hơn khi nhắm mục tiêu đến các đối tượng cụ thể”.

Susan Linn - nhà tâm lý học và là người sáng lập Fairplay, một tổ chức phi lợi nhuận ủng hộ việc chống quảng cáo nhắm vào trẻ em - khẳng định: “Mục tiêu của các nhà sản xuất đồ chơi không phải là thúc đẩy sự phát triển khỏe mạnh của trẻ mà là bán sản phẩm. Các công ty phát triển quảng cáo theo định kiến giới vì chúng sinh lợi dễ dàng hơn”.

Thay vì cố gắng kiểm duyệt nội dung quảng cáo, Brown cho rằng tốt hơn hết chúng ta nên giáo dục con và cho trẻ thoải mái chọn lựa những món đồ chơi ưa thích. “Hãy cho trẻ biết chúng có toàn quyền chọn lựa những món đồ chơi chúng muốn. Con gái có thể mua bộ đồ chơi kỹ sư và con trai cũng có thể mua bộ dụng cụ làm bếp cũng như các món ăn bằng nhựa. Bằng cách mở rộng giới hạn của các món đồ chơi, bạn sẽ mở rộng khả năng học hỏi của con mình và khả năng thích ứng của trẻ trong tương lai” - Brown kết luận. 

Cao Bảo Vy (tổng hợp)