Xã Phong Mỹ, H.Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên - Huế: Nhà cửa, xóm ấp và những vườn cao su bị bụi bủa vây

Việc thi công tuyến đường cao tốc Cam Lộ - La Sơn, đoạn qua xã Phong Mỹ, H.Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên - Huế) kéo dài gần hai năm qua, đang gây cho người dân ở đây nỗi kinh hoàng về bụi. Bụi hiện diện khắp nơi, bất cứ lúc nào, trùm lên nhà cửa, xóm ấp và nó còn khiến cả những vườn cao su không thể thu hoạch. 

Bụi phủ vườn cao su, dân chỉ còn biết khóc

Trên con đường cao tốc đang thi công dở dang, anh Trương Quốc Duy, người ở thôn Đông Thái, xã Phong Mỹ, chỉ tay về Khe Mạ, nơi có rất nhiều vườn cao su đang vào mùa thu hoạch mủ, nhưng không thể khai thác, nói: từ tim đường trở ra hai bên khoảng 100m, chỗ nào cũng có thể nhìn thấy bụi bủa vây, dày đặc. Để tiến sâu vào Khe Mạ, nơi được xem là thủ phủ “vàng trắng” (cao su) của vùng đất Phong Điền, chúng tôi phải mất hơn 40 phút chạy xe máy trên con đường lâm sinh phủ một lớp bụi dày. Những trận “cuồng phong bụi” được tạo ra bởi những đoàn xe tải chở đất đá phục vụ dự án cao tốc Cam Lộ - La Sơn chào đón chúng tôi.  

Xe chở đất đá gây bụi mù ngày đêm khiến người dân bức xúc - Ảnh: Thuận Hóa

Theo vợ chồng bà Nguyễn Thị Hạnh - chủ vườn cao su hơn 8ha, mỗi ngày có gần trăm chuyến xe tải vào ra liên tục suốt đêm ngày khiến gia đình bà và hơn 50 hộ dân ở đây không thể khai thác mủ. Tại sao như vậy? Ông Trương Quốc Hải, một trong những hộ trồng cao su tại Khe Mạ, giải thích: bụi ngập kín cả bàn chân, nhiều đoạn bụi dày hơn 30cm khiến việc đi lại bằng xe máy của bà con rất khó khăn. Thêm nữa, bụi bám vào thân cây cao su một lớp dày khiến không thể cạo mủ. Nếu cố cạo thì dòng mủ cũng mau chóng đông đặc và không chảy ra được vì bụi.

Ông Hải cho biết, gia đình ông có hơn 5ha cao su không thể khai thác vì bụi. Trên tuyến đường lâm sinh tại Khe Mạ có 20 hộ trồng cao su với gần 80ha, cao su đều trên 10 năm tuổi, trong số đó có 60ha cây bị bụi phủ kín thân, không thể khai thác. Ông Hải nhẩm tính, bình thường mỗi lượt cạo, 1ha cao su sẽ cho từ 30 - 40kg mủ. Với giá hiện tại, 18.000 đồng/kg, sẽ thu được từ 540.000 - 720.000 đồng. Mỗi tháng cạo 15 lượt sẽ thu từ 8 - 11 triệu đồng. Chỉ tính 60ha bị bụi bám dày, mỗi tháng bà con ở đây thiệt hại từ 486 - 650 triệu đồng. “Hiện tại, mỗi ngày gia đình tôi thiệt hại hơn 4 triệu đồng. Có rừng cao su nhưng không thu hoạch mủ được, trong khi tiền lãi vay ngân hàng thì chưa trả hết, nên tôi và nhiều bà con ở đây rất lo lắng”, ông Hải nói.

Bà Hạnh cũng tức tưởi: “Bà con khổ quá rồi, mong muốn của chúng tôi là chủ đầu tư cao tốc La Sơn - Cam Lộ, cụ thể là chủ các gói thầu XL3, XL4, XL5 phải bồi thường thiệt hại cho bà con”. 

Chính quyền xã cũng… khóc, việc đền bù cho dân còn phải chờ…

Tuyến đường cao tốc La Sơn - Cam Lộ có hơn 11km chạy qua địa bàn xã Phong Mỹ, nằm trong gói thầu XL3, XL4 và XL5, trong đó hơn 8,5km chạy qua vùng trồng cây cao su của người dân. Để phục vụ cho dự án, mỗi ngày có khoảng 100 chuyến xe trọng tải hàng chục tấn chở đất đá nối đuôi nhau “cày xới” khiến bụi bủa vây nhà cửa, xóm ấp và cả những vườn cao su bạt ngàn.

Ông Nguyễn Hồng Tứ, người dân ở thôn Đông Thái, cho biết có lần dân trong thôn tức quá, ra chặn xe thì đơn vị thi công mới miễn cưỡng cho xe phun nước. Nhưng chỉ được vài hôm thì trở về như cũ. Ông Nguyễn Hữu Chung, Chủ tịch xã Phong Mỹ, thông tin: "Trong năm tháng qua xã đã có hàng chục văn bản đề nghị Ban Quản lý dự án yêu cầu xe chở đất đá phục vụ dự án cao tốc không đi qua các tuyến tỉnh lộ chạy ngang địa bàn xã vì gây bụi ngập đường, dân không chịu nổi. Chúng tôi đã yêu cầu phải có xe phun nước, gạt bụi để trả lại mặt đường sạch cho người dân đi, nhưng các nhà thầu không thực hiện. Còn người dân yêu cầu chủ đầu tư dự án phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại do không thể khai thác cao su vì bụi. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa thấy Ban Quản lý dự án cao tốc La Sơn - Cam Lộ đi kiểm đếm để đền bù".

Trong khi đó, ông Võ Duy Hưng - đại diện chủ đầu tư, người phụ trách điều hành thi công gói thầu XL5 cao tốc Cam Lộ - La Sơn qua địa bàn xã Phong Mỹ - đổ thừa: do những ngày qua, nhiệt độ ngoài trời luôn ở mức trên 400C nên mặt đường khô nhanh, gây bụi bặm dù đơn vị thường xuyên tưới nước mặt đường. Theo ông Hưng, hiện gói thầu đang thiếu khoảng 500 nghìn mét khối đất. Nếu đủ lượng đất thì việc đắp nền cao tốc sẽ hoàn thành trước mùa mưa, khi ấy lượng xe cộ vận chuyển vật liệu sẽ ít hơn và lượng bụi sẽ giảm. "Đơn vị đã cố gắng giảm lượng bụi thấp nhất có thể và mong người dân thông cảm. Còn việc đền bù cho dân vì cao su không thể khai thác thì phải chờ ý kiến cấp trên” - ông Hưng nói.

Thuận Hóa