Webtoon: 'Vũ khí mới' của làn sóng Hàn

Mốc ra đời của webtoon được tính từ năm 2003 - khi công ty sở hữu công cụ tìm kiếm tiếng Hàn – Daum - xuất bản các tác phẩm của hai họa sĩ truyện tranh nổi tiếng: Yoon Tae-ho và Kang Do-young.

Pororo- nhân vật hiếm hoi trong webtoon Hàn được nhiều khán giả VN biết đến

Hai năm sau đó, trang tìm kiếm Naver nhập cuộc với dịch vụ Naver webtoons. Từ năm 2006, một số tác phẩm của Kang Do-young bắt đầu được chuyển thể thành phim truyện như Apt, 26 years, Timing, I love you, The Neighbors… Tuy nhiên, phải đến năm 2013 - khi bộ phim Secretly Greatly - chuyển thể từ bộ truyện tranh trên mạng Covertness của Hun - ra đời, thu hút 6,95 triệu người xem, trở thành tác phẩm chuyển thể từ truyện tranh ăn khách nhất lịch sử điện ảnh Hàn Quốc thì thời hoàng kim của webtoon mới bắt đầu.

Đến nay, webtoon là mỏ vàng để các nhà làm phim điện ảnh, truyền hình khai thác, tạo nên những phim gây tiếng vang như Steel rain, Along with the gods: The two worlds (điện ảnh), What’s wrong with secretary Kim? (truyền hình). Năm 2018, 2019 là năm webtoon đổ bộ lên màn ảnh với hàng loạt tác phẩm chuyển thể vừa hoặc sắp ra mắt như: Tale of fairy, Something about us, Love alarm, Dogko rewind.

Theo số liệu từ cơ quan nội dung sáng tạo Hàn Quốc (KOCCA), thị trường truyện tranh nước này ước đạt khoảng 1.000 tỷ won (894 triệu USD) vào năm ngoái; trong đó, webtoon chiếm hơn 70%. Còn theo số liệu từ Cơ quan xúc tiến công nghiệp thông tin quốc gia, công nghiệp webtoon của Hàn Quốc đạt mức tăng trưởng 8,6%/năm.

Các đơn vị kinh doanh webtoon Hàn dần mở rộng thị trường ra nước ngoài. Lezhin Comics có mặt tại Mỹ. Toomics cung cấp truyện tranh trực tuyến cho các nền tảng ở Trung Quốc, Mỹ và Nhật Bản.

Webtoon Thư ký Kim sao thế? được chuyển thể thành phim truyền hình rất ăn khách

Việt Nam cũng nằm trong tầm ngắm của các doanh nghiệp Hàn Quốc. Tại hội thảo giao thương cùng đoàn doanh nghiệp Hàn Quốc chuyên về truyện tranh và phim hoạt hình do Thương vụ Tổng lãnh sự Hàn Quốc tổ chức tại TP.HCM hôm 13/11 vừa qua, 22 công ty Hàn Quốc đã có mặt để tự giới thiệu và tìm kiếm đối tác.

Tại Việt Nam, so với phim hoạt hình Mỹ, Trung Quốc, truyện tranh và phim hoạt hình Hàn không được quan tâm nhiều, nhưng vẫn có một số tác phẩm nổi bật, được nhiều khán giả biết đến như Chim cánh cụt Pororo, Ấu trùng tinh nghịch.

Manhwa du nhập vào Việt Nam từ cuối những năm 1990 và phát triển từ năm 2010 với hàng loạt tác phẩm được nhà xuất bản Kim Đồng, Thanh Niên, Thời Đại… phát hành, nhưng thống kê đưa ra tại hội thảo cho thấy, tỷ lệ quan tâm tiêu thụ manhwa ở nước ta chỉ khoảng 4-5% so với các sản phẩm văn hóa khác thuộc trào lưu Hàn như phim (47-50%). Dù vậy, các đơn vị Hàn vẫn rất hứng thú với thị trường nước ta.

Thế mạnh của webtoon nằm ở sự phong phú về thể loại (kinh dị, phiêu lưu, lãng mạn, kỳ ảo…), đề tài đa dạng (giải trí, giáo dục), phù hợp với nhiều lứa tuổi khán giả (từ mẫu giáo đến thanh thiếu niên, trung niên), nội dung không quá dài dòng, nét vẽ thú vị, cách kể chuyện ấn tượng và ẩn giấu những bài học thực tế đáng giá. 

Bom tấn Along with the gods: The two worlds (Thử thách thần chết: Giữa hai thế giới), dựa trên webtoon ăn khách, khi đến Việt Nam, đã thu 11 tỷ đồng chỉ trong bốn ngày chiếu (từ ngày 29/12/2017 đến 1/1/2018).

Tuy vậy, theo Giám đốc Trung tâm Phát triển công nghiệp văn hóa (Viện Văn hóa nghệ thuật quốc gia Việt Nam) - Nguyễn Thị Thu Phương - các doanh nghiệp Hàn Quốc sẽ gặp nhiều thách thức khi mở rộng thị trường tại Việt Nam: “Dù webtoon đang là ngành công nghiệp văn hóa đầy tiềm năng phát triển của Hàn Quốc và đang thâm nhập vào thị trường quốc tế, Việt Nam chưa có quy định riêng cho các nội dung văn hóa này. Liên quan đến webtoon thì do Bộ Thông tin và Truyền thông quản lý, còn phim hoạt hình, nhân vật Hàn Quốc nói chung thì chưa phổ biến trong công chúng Việt Nam so với phim, nhân vật phương Tây như của Warner Bros. Truyện tranh hay webtoon Hàn Quốc nói chung chưa phổ biến tại Việt Nam, đặc biệt khi so sánh với sản phẩm Nhật (manga)”.

Ngoài ra, tình trạng vi phạm bản quyền trầm trọng ở Việt Nam cũng sẽ là rào cản khi các đơn vị Hàn Quốc muốn phổ biến sản phẩm. Chia sẻ về việc hợp tác với nước bạn, cô Sương Phan - Quản lý phát triển kinh doanh của Glenda Studio, hoạt động sản xuất phim và chương trình truyền hình - tỏ ra tin tưởng vào tiềm năng hợp tác, nhất là trong khâu gia công một số công đoạn sản xuất phim hoạt hình, vì ta có lợi thế về nhân công rẻ.

Vẫn còn quá sớm để nói về sự bành trướng của webtoon tại thị trường Việt Nam, nhưng với những gì webtoon đã và đang làm được trong thời gian qua trên khắp thế giới, Việt Nam có lẽ cũng nên sớm lo về một cơn càn quét mới của làn sóng Hàn. 

Hương Nhu