Vừa mừng vừa lo với trí tuệ nhân tạo

Bao giờ AI sẽ vượt qua trí tuệ của con người là câu hỏi được các nhà khoa học suy nghĩ, tranh luận - Nguồn ảnh: The Strategist

Nhiều lợi ích

Cô gái họ Li - làm việc tại Quảng Châu - cho hay, bạn trai sống ở một thành phố khác, muốn dành thời gian đặc biệt chúc mừng sinh nhật cô. “Vì chúng tôi đang yêu xa nên trân trọng mọi cơ hội được bên nhau” - Li nói. Tuy nhiên, buổi hẹn hò trong không gian sang trọng dưới ánh nến, với rượu vang đỏ, thức ăn thịnh soạn… bị gián đoạn bởi hàng loạt tin nhắn từ sếp của cô.

Trong video lan truyền trên mạng xã hội, người ta thấy sếp liên tục “gắn thẻ” Li trong group chat. Tuy bực tức vì cuộc hẹn riêng tư bị làm phiền, nhưng với bản tính tháo vát, Li nhanh chóng nghĩ ngay đến việc tận dụng AI. Cô đưa ra mệnh lệnh yêu cầu “nó” soạn các phác thảo kế hoạch quảng cáo một sản phẩm son môi. Một kế hoạch chi tiết nhanh chóng được tạo ra. Li không ngần ngại chuyển luôn cho sếp trên WeChat mà không cần bất kỳ chỉnh sửa nào.

Động thái ứng biến của Li gây ấn tượng mạnh cho nhiều người lao động Trung Quốc vốn là những người luôn đối mặt với tình trạng bị “xâm phạm” ngoài giờ. Những người ủng hộ Li bình luận: “Chúc mừng công nghệ AI đã cải tổ công việc của chúng ta”…

Trường hợp tương tự khác xảy ra hồi tháng Chín. Một chàng trai được sếp yêu cầu viết bản đề xuất khi đang nghe hòa nhạc. Không có máy tính xách tay, anh đã dùng phần mềm AI trên điện thoại để soạn rồi gửi cho sếp sau đó tắt điện thoại. Dù Luật Lao động Trung Quốc cấm người sử dụng lao động ép nhân viên làm thêm giờ, nhưng trên thực tế, áp lực sợ mất việc thường khiến người lao động phải chấp nhận thực hiện các yêu cầu công việc ngoài giờ dù không được trả thêm lương.

Tại Mỹ, trong khi các trường học đang tranh luận sôi nổi về việc có nên cấm chatbot AI thì nhiều giáo viên lại xem đó như công cụ hỗ trợ học tập tốt. Jake Price - trợ lý giáo sư toán học và khoa học máy tính tại Đại học Puget Sound - cho rằng: giờ đây, giáo viên có công cụ mới trợ giúp các vấn đề liên quan bài tập về nhà của học sinh, chẳng hạn như ChatGPT. Ông không cho đó là mối đe dọa.

Một số giáo sư toán học khác cũng tin rằng nếu sử dụng đúng cách, AI có thể giúp củng cố công tác giảng dạy các môn khoa học cơ bản. Nước Mỹ đang gặp tình trạng điểm môn toán của học sinh ở mức thấp. Nhiều nhà giáo dục đang đặt câu hỏi liệu có nên dạy môn này theo một cách khác hay không?

Theo các chuyên gia, việc sử dụng AI để trực quan hóa các phép tính, vẽ đồ thị, hỗ trợ sắp xếp các con số sẽ giúp học sinh khỏi chứng sợ toán học. Min Sun - giáo sư giáo dục Đại học Washington - kỳ vọng chatbot đóng vai trò gia sư. Nếu không hiểu một phép toán, học sinh có thể yêu cầu ChatGPT giải thích và đưa ra ví dụ. Nó cũng có thể giúp giáo viên toán soạn giáo án hoặc ra các đề bài phù hợp với các cấp độ giảng dạy khác nhau.

AI và tương lai nhân loại

Theo Geoffrey Hinton - nhà khoa học máy tính được mệnh danh “bố già AI”, một ngày nào đó, AI có thể vượt qua con người để trở thành “loài” thông minh nhất trái đất. Trong một cuộc trả lời phỏng vấn, Hinton nói AI có thể mang lại “lợi ích to lớn” trong chăm sóc sức khỏe và phát triển thuốc. Nhưng rủi ro từ AI là không tránh khỏi. Một trong những điều khiến Hinton lo ngại là cần xác định những công việc có thể biến mất một khi các hệ thống AI có thể đảm nhận tốt những nhiệm vụ phức tạp. Ông cũng cảnh báo về khả năng “tin tức giả” lan truyền thông qua AI. Một lo lắng nghiêm trọng hơn khi AI có thể tạo ra ngôn ngữ lập trình riêng. Về mặt lý thuyết, điều này có nghĩa chúng có thể tự cập nhật và phát triển.

Vẫn còn nhiều điều chưa biết hết về tiềm năng của AI. Trên khắp thế giới, các thử nghiệm ChatGPT của Công ty OpenAI đã trở nên phổ biến. Gần đây, công cụ của hãng này còn “lộ” ra các tính năng mới, cho phép phản hồi dữ liệu hình ảnh và âm thanh mà người dùng tải trực tiếp lên đó. Người ta đã ứng dụng để giải các phương trình, giải mã biển báo giao thông, xác định tựa phim chỉ cần dựa trên ảnh chụp màn hình… Cách thức và tốc độ phản hồi dữ liệu của các chatbot cho thấy chúng có thể “học” rất hiệu quả và kỹ lưỡng.

Không rõ AI có thể thống trị nhân loại hay không và sẽ mất bao lâu nhưng Hinton ước tính, riêng ChatGPT sẽ có khả năng suy luận tốt hơn chúng ta trước cuối thập niên này. Một số nhà lãnh đạo công nghệ đã ký một thư ngỏ kêu gọi tạm dừng một số nỗ lực phát triển AI tiên tiến vì có thể “gây ra rủi ro sâu sắc cho xã hội và nhân loại”. “Các hệ thống AI mạnh mẽ chỉ nên được phát triển khi chúng ta tin chắc rằng tác dụng của chúng sẽ tích cực và rủi ro kiểm soát được” - bức thư viết.

Sam Altman - Giám đốc điều hành OpenAI - khẳng định AI đang cải thiện cuộc sống của mọi người, tuy nhiên “không thể lường trước việc sử dụng có lợi, khả năng lạm dụng hoặc lỗi của công nghệ”. 

 Nam Anh (theo SCMP, AP, Newsweek)