Vũ 'nhôm' làm 'bốc hơi' 22.000 tỷ như thế nào?

Ngày 2/1, TAND TP. Hà Nội mở phiên tòa xét xử Phan Văn Anh Vũ (tức Vũ "nhôm") cùng 2 cựu chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng là Trần Văn Minh (nhiệm kỳ 2006-2011) và Văn Hữu Chiến (nhiệm kỳ 2011-2014), trong vụ án "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí" và "Vi phạm các quy định về quản lý đất đai" xảy ra tại Đà Nẵng. 

Ngày hôm nay, sau khi làm thủ tục khai báo nhân thân, VKSND Tối cao đã công bố bản cáo trạng dài 104 trang, truy tố các đối tượng đã có hành vi thâu tóm đất công sản tại Đà Nẵng.

Theo cáo trạng, lợi dụng mối quan hệ thân quen với lãnh đạo UBND TP Đà Nẵng và các sở, ngành liên quan đến lĩnh vực quản lý nhà nước về đất đai, để chủ động nắm bắt thông tin quy hoạch về các dự án đất, đặc biệt tại các vị trí ven biển.

Các bị cáo là lãnh đạo UBND TP. Đà Nẵng đã giúp Vũ "nhôm" nhanh chóng hoàn thành hồ sơ nhận quyền sử dụng đất các dự án này không qua đấu giá quyền sử dụng đất, áp đơn giá giao quyền sử dụng đất không sát với giá thị trường tại thời điểm, cho phép giảm 10% tiền sử dụng đất chuyển mục đích sử dụng đất từ đất sản xuất kinh doanh sang đất ở. 

Đối với 15/22 nhà, đất công sản, bị cáo Phan Văn Anh Vũ và các công ty do ông đứng ra thành lập, góp vốn và điều hành, không phải là đối tượng được mua nhà công sản. Tuy nhiên Vũ "nhôm" đã bàn bạc, thỏa thuận với giám đốc một số công ty (là các đơn vị thuộc diện đối tượng được mua chỉ định nhà đất theo quy định), gồm các bị can: Huỳnh Tấn Lộc (GĐ Công ty cổ phần Công nghệ phẩm Đà Nẵng), Trần Phi (GĐ Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu Đà Nẵng), Phan Ngọc Thạch (GĐ Công ty cổ phần Du lịch Đà Nẵng) và Lê Anh Tuấn (chủ tịch HĐQT kiêm giám đốc Công ty cổ phần Cung ứng tàu biển Đà Nẵng) để đứng tên xin mua nhà công sản, xin giảm hệ số sinh lợi.

Các bị cáo này đã có văn bản đề nghị UBND TP Đà Nẵng thay đổi tên người nhận quyền sử dụng đất đối với cơ sở nhà, đất được sang nhượng cho Vũ "nhôm" hoặc công ty, người thân của bị cáo này.

Đại diện VKSND Tối cao công bố cáo trạng

Về phần hai cựu chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng Trần Văn Minh và Văn Hữu Chiến đã đồng ý về chủ trương và chỉ đạo các thuộc cấp tham mưu, đề xuất, thực hiện các chủ trương, chỉ đạo trái pháp luật. Các bị cáo cùng nhau cố ý thực hiện việc mua, bán nhà, đất công sản trái pháp luật, đã làm trái các quy định… gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước tại 22 nhà, đất công sản tổng số tiền hơn 2.400 tỉ đồng.

Trong quá trình điều tra, Bộ Công an đã trưng cầu giám định đối với các công văn, quyết định do ông Trần Văn Minh ký, ban hành quy định về quy trình, thủ tục bán nhà, đất thuộc sở hữu nhà nước liên quan đến hành vi phạm tội. Kết quả xác định việc UBND TP. Đà Nẵng ban hành các công văn, quyết định liên quan là không đúng với quy định của pháp luật về sắp xếp nhà, đất thuộc sở hữu nhà nước; trái với quy định của Nghị định số 198/2004/NĐ-CP của Chính phủ và quy định của pháp luật về đất đai.

Từ quyết định do ông Minh ban hành, các bị cáo trong vụ án này tùy vào vai trò, vị trí đã lập các hồ sơ, thủ tục chuyển nhượng nhà, đất trái pháp luật để trong một thời gian liên tục giúp Vũ "nhôm" thâu tóm 15/22 nhà, đất công sản trái pháp luật. Tiếp đó, liên tục trong thời gian dài Vũ "nhôm" trực tiếp hoặc thông qua các công ty do Vũ thành lập, góp vốn chi phối và trực tiếp điều hành liên hệ với lãnh đạo UBND TP. Đà Nẵng để ban hành những chủ trương, quyết định trái pháp luật, tạo điều thâu tóm, trục lợi từ các dự án đất trên địa bàn thành phố Đà Nẵng.

Bị cáo Phan Văn Anh Vũ

Các bị cáo Trần Văn Minh, Văn Hữu Chiến và các đồng phạm đã cố ý thực hiện các hành vi trái pháp luật, chỉ đạo cấp dưới làm các thủ tục để giúp Phan Văn Anh Vũ được nhận dự án không qua đấu giá, áp đơn giá giao quyền sử dụng đất, cho phép giảm 10% tiền sử dụng đất trái pháp luật (dự án 29 ha; dự án Khu du lịch ven biển đường Trường Sa 15.577 m2; dự án 3,77 ha; dự án An Cư 2 và An Cư 3 mở rộng), cho phép chuyển tên người nhận quyền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng từ thuê đất sang giao đất, từ đất sản xuất kinh doanh sang đất ở.

Trong buổi xét xử sáng cùng ngày, luật sư bào chữa cho bị cáo Văn Hữu Chiến đã đề nghị tòa triệu tập ông Hoàng Tuấn Anh, nguyên Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng và ông Huỳnh Đức Thơ - Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng vì có liên quan đến một số nhà đất công sản trong vụ án. Một số luật sư khác cũng đề nghị mời đại diện Công ty Daewon Cantavil đến tòa với tư cách người làm chứng; đề nghị triệu tập đại diện Bộ Tài nguyên và Môi trường (TNMT) vì trong hồ sơ có tài liệu về cách đánh giá của Bộ TNMT.

Đáng chú ý, các luật sư cũng đề nghị HĐXX hướng dẫn rõ ràng về việc sử dụng một số tài liệu mật, là chứng cứ của vụ án trước tòa. Về ý kiến này, HĐXX cho rằng: "Về nguyên tắc không được công bố tại phiên tòa khi các tài liệu chưa được giải mật. Cá nhân nào công bố, để lộ thì phải chịu trách nhiệm trước pháp luật. Tuy nhiên, các tài liệu này đã được thể hiện trong kết luận điều tra và trong cáo trạng, luật sư có thể tiếp cận. Trong quá trình xét xử, HĐXX sẽ tiếp tục kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền tiếp tục giải mật các tài liệu này".