Vũ điệu từ khu ổ chuột ở Rio trở thành di sản văn hóa cấp bang của Brazil

Thanh niên biểu diễn phong cách khiêu vũ đường phố gọi là passinho cho những người theo dõi mạng xã hội của họ, tại khu ổ chuột Rocinha ở Rio de Janeiro, Brazil, ngày 11/4/2024 - Ảnh AP/Silvia Izquierdo

Passinho, một điệu nhảy do trẻ em ở các khu ổ chuột của thành phố Rio de Janeiro sáng tạo vào những năm 2000, đã được các nhà lập pháp ở bang Rio tuyên bố là “di sản văn hóa phi vật thể” vào tháng 3/2024, chính thức công nhận cho một nét đẹp văn hóa ra đời trong tầng lớp người lao động.

Những người tạo ra passinho chắc chắn có thể trạng rất linh hoạt. Họ bắt đầu thử những động tác mới tại nhà và sau đó khoe chúng tại các bữa tiệc vui nhộn trong cộng đồng, chia sẻ chúng trên internet.

Trong những ngày đầu của truyền thông xã hội, giới trẻ ở Rio đã tải video về những động tác mới nhất của họ lên Orkut và YouTube. Phong cách này bắt đầu lan rộng sang các khu ổ chuột khác. Một bối cảnh cạnh tranh đã ra đời và giới trẻ sao chép, học hỏi từ những vũ công giỏi nhất. Áp lực khiến họ phải đổi mới hơn nữa và cố gắng đứng đầu.

“Passinho trong cuộc đời tôi là nền tảng của mọi thứ tôi có”, vũ công kiêm biên đạo múa Walcir de Oliveira (23 tuổi) bộc bạch trong một cuộc phỏng vấn. Cô nói: “Đó là cách tôi xoay sở để kiếm kế sinh nhai, và tôi có thể san sẻ niềm vui trong lúc làm điều mà tôi cảm thấy hạnh phúc”.

Nhà sản xuất người Brazil Julio Ludemir đã giúp người dân nắm bắt tinh thần này và tăng cường việc tìm kiếm những vũ công tài năng bằng cách tổ chức “các trận chiến passinho” vào đầu những năm 2010. Tại các sự kiện này, những bạn trẻ lần lượt thể hiện bước nhảy của mình trước ban giám khảo để họ chọn ra người chiến thắng.

Lễ hội “Out of Doors” tại Trung tâm Lincoln ở New York (Mỹ) đã tổ chức một cuộc thi đấu tương tự vào năm 2014, mang đến cho khán giả Mỹ hương vị của những bước nhảy mạnh mẽ.

Passinho đã vượt ra khỏi biên giới của các khu ổ chuột và những bữa tiệc vốn thường liên quan đến tội phạm. Các vũ công bắt đầu xuất hiện trên truyền hình chính thống và thu hút sự chú ý trong lễ khai mạc Thế vận hội Olympic Rio 2016.

Ông Ludemir mô tả phong cách này là sự thể hiện “antropofagia” của Brazil - một khái niệm hiện đại về việc kết hợp các yếu tố từ nhiều nền văn hóa khác để tạo ra thứ gì đó mới mẻ.

Điệu nhảy cũng mang đến cơ hội cho những chàng trai trẻ ở khu ổ chuột một lối thoát mới, bên cạnh việc rơi vào cuộc sống tội phạm, hay chìm giữa giấc mơ viển vông phổ biến là trở thành ngôi sao bóng đá.

Passinho được hội đồng lập pháp của Rio tuyên bố là di sản cấp bang thông qua luật do nhà lập pháp bang Rio Veronica Lima đề xuất. Trong một tuyên bố, bà Lima nói rằng điều quan trọng là phải giúp “hợp pháp hóa các biểu hiện nghệ thuật và đưa giai điệu funk của giới trẻ ra khỏi các khu ổ chuột”.

Ông Ludemir tin rằng việc công nhận di sản chắc chắn sẽ củng cố thế hệ vũ công passinho đầu tiên, giúp họ trở thành nguồn cảm hứng cho giới trẻ khu ổ chuột.

Nayara Costa - quản lý nhóm nhảy Passinho và có xuất thân từ một gia đình buôn bán ma túy - cho biết: “Hôm nay tôi bắt đầu mở lớp cho những người ở độ tuổi 60 mươi. Passinho dành cho tất cả mọi người. Passinho sẽ thay đổi cuộc sống của những người khác như cách nó đã thay đổi cuộc đời tôi”.

Nhóm thanh niên biểu diễn điệu nhảy đường phố passinho ở khu ổ chuột Rocinha ở Rio de Janeiro, Brazil trong ánh sáng đèn pha mô tô - Ảnh AP/Silvia Izquierdo

Linh La (theo AP)