VTV bị tố chiếm đoạt quyền tác giả trong phóng sự 30/4

Hình ảnh trên clip của tác giả Bùi Minh Tuấn đều có ghi chú bản quyền (ảnh cắt từ clip trên YouTube)

Trong phóng sự phát trên VTV1 trưa nay, 30/4, chương trình Chuyển động 24h đã có những cảnh quay cầu Hiền Lương từ trên cao rất đẹp. Rất tiếc, đây là hình ảnh quay bằng flycam của tác giả Bùi Minh Tuấn, đã đăng tải trên mạng chia sẻ video YouTube từ tháng 11/2014. Ngoài ra, chương trình cũng sử dụng một số hình ảnh khác, cũng của Bùi Minh Tuấn, vừa đăng tải hôm 26/4/2015.

Đáng chú ý là: trên các đoạn clip do tác giả Bùi Minh Tuấn đưa lên kênh YouTube cá nhân của anh đều có dòng ghi chú bản quyền "Copyright by Yamaha Trung Ta" và VTV đã cắt cúp clip để bỏ đi thông tin này. Trong chương trình, VTV cũng không hề đề cập đến việc họ đã sử dụng hình ảnh của anh Tuấn.

Khi sử dụng lại, VTV đã xóa bỏ thông tin bản quyền của anh Tuấn (ảnh chụp màn hình kênh YouTube của VTV)

Trao đổi với Phụ Nữ Online, tác giả Bùi Minh Tuấn, chủ một cửa hàng bán xe máy tại Quảng Trị, cho biết lúc 3 giờ sáng 30/4, một người có nickname là Nguyễn Đình Quân, tự giới thiệu là phóng viên của Chuyển động 24h nhắn tin cho anh trên Facebook, xin phép được sử dụng hình ảnh do anh thực hiện để làm phóng sự và phóng sự sẽ phát lúc 11g15 hôm nay. Tuy nhiên khi anh Tuấn nhận được tin nhắn thì phóng sự đã phát và anh rơi vào sự đã rồi.

Sau khi tác giả Bùi Minh Tuấn "la làng" trên một diễn đàn dành cho các nhà báo, anh cho biết người của VTV đã gọi điện cho anh, bảo rằng sẽ ghi chú nguồn tư liệu của anh - điều họ đã không hề làm trước đó.

Ảnh màn hình TV do anh Tuấn chụp lại trưa 30/4/2015

Hiện video clip phóng sự do Chuyển động 24h đưa lên YouTube đã bị YouTube xóa bỏ với ghi chú cho biết video bị xóa bỏ vì vi phạm bản quyền.

Được biết, anh Bùi Minh Tuấn vốn là dân kinh doanh nhưng có niềm đam mê với nhiếp ảnh và video. Hai đoạn clip anh đưa lên YouTube được quay với chất lượng rất tốt với những tít tựa đầy tính báo chí như: "Cầu Hiền Lương - Vĩ tuyến 17, Một góc nhìn", "Cầu Hiền Lương - Chuẩn bị cho Lễ kỷ niệm 40 năm thống nhất non sông".

Đây không phải lần đầu bản quyền hình ảnh của anh Tuấn bị xâm phạm. Những lần trước, anh vẫn nén lòng bỏ qua. Song lần này, với hành động cố tình cắt cúp của VTV để xóa bỏ thông tin bản quyền của anh thì anh Tuấn đã buộc phải lên tiếng.

Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam có một quy định cho phép tổ chức phát sóng (đài phát thanh, truyền hình) được phép sử dụng các tác phẩm đã công bố mà không cần phải xin phép, nhưng phải trả tiền nhuận bút, thù lao cho tác giả. Đây được xem là quy định rất thông thoáng của luật, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ.

Clip của VTV đã bị YouTube dỡ bỏ (ảnh chụp màn hình YouTube)

Làng văn hóa nghệ thuật thời gian qua đã rất nhiều lần ghi nhận việc các chương trình do nhà đài thực hiện với các đối tác liên kết đã liên tục sử dụng tác phẩm của các nhạc sĩ mà không hề xin phép, thậm chí lấy cả những tác phẩm đã được bán độc quyền cho ca sĩ để phát sóng, gây ra nhiều hậu quả đối với các ca sĩ. Tuy nhiên tất cả đều chỉ ồn ào một chút rồi thôi chính vì chiếc "kim bài miễn tử" mà luật đã trao cho nhà đài - "được xài trước, trả tiền sau".

Nhưng, với động tác cắt cúp clip của tác giả Bùi Minh Tuấn mới đây thì đó chính là hành vi vi phạm pháp luật - chiếm đoạt quyền tác giả - khi VTV đã không nêu tên thật hoặc bút danh của anh Tuấn khi sử dụng tác phẩm của anh. Chưa kể, hành vi của VTV còn vi phạm quyền áp dụng biện pháp công nghệ để tự bảo vệ quyền liên quan của anh Tuấn khi loại bỏ thông tin bản quyền của anh.

Đã quá nhiều lời kêu than. Đã quá nhiều sự bức xúc từ các tác giả và chủ sở hữu quyền. Đến bao giờ VTV mới học được cách hành xử văn minh đối với tài sản trí tuệ của người khác hay sẽ tiếp tục góp phần vào mảng màu xấu xí của bức tranh bản quyền tại Việt Nam?

PHẠM THÀNH NHÂN