Vô số biến thể quấy rối tình dục vây con trẻ

“Sếp quý em thì xoa bóp chút cho em thôi, không cần phản ứng gì thái quá đâu. Với lại em còn mới thực tập”, “Làm hoa cho người ta hái, làm gái cho người ta… cưng. Em làm gì mà gay gắt thế?”. Những mẩu đối thoại như vậy xuất hiện thường xuyên trong đời sống của bạn trẻ. Nhiều hành động như trên được cho là chuyện bình thường, khiến nhiều bạn nhỏ khi lớn lên nhầm lẫn về vấn đề nghiêm trọng họ phải đối mặt: bị quấy rối tình dục hoặc vô tình trở thành kẻ quấy rối. 

Mầm họa từ… cha mẹ!

Hầu hết trẻ em Việt không thảo luận với cha mẹ về thân thể, giáo dục, giới tính, vùng riêng tư. Đến tuổi thiếu niên, giáo dục giới tính và những quan niệm về giới được nhường lại cho nhà trường phổ thông. Ở đây, các bài học dừng lại ở kiến thức sinh học, và một số hiểu biết cơ bản. 

Bạn trẻ không có cơ hội thảo luận về giới, về cách xã hội nhìn bạn, nhìn hành vi của bạn. Ngược lại, chuyện người hàng xóm sờ nắn bộ phận sinh dục của bé trai còn ẵm ngửa, khen “thằng cu ngon thế này” lại là chuyện thường ngày. Thậm chí, nó khiến gia chủ tự hào vì được xác tín giá trị của một… quý tử.

Cha mẹ truyền thống chưa bao giờ nghĩ có ai đó tung clip lõa thể của con lên mạng. Không ai đủ “lo xa” để nói đến khả năng con bị xâm hại/quấy rối tại trường. Tất cả những điều này mới mẻ đến mức, chính phụ huynh cũng không biết làm gì, phản ứng ra sao. Và với bé trai, giáo dục gia đình có lẽ chưa từng đề cập đến khả năng con chòng ghẹo, sờ soạng hay vỗ mông bạn gái trong trường học là điều tối kỵ.

Một báo cáo thực hiện từ năm 2014 của ActionAid viết: “87% phụ nữ và trẻ em gái phải đối mặt với một số hình thức quấy rối tình dục ở nơi công cộng. Và có 89% nam giới chứng kiến những vụ việc này. Phụ nữ và trẻ em gái bị nhìn chằm chằm vào cơ thể, bị huýt sáo trêu ghẹo, bị bình phẩm về cơ thể… và nhiều hành vi khác”. 

Số lượng hành vi quấy rối tình dục phổ biến tới nỗi, khi liệt kê ra, ai cũng thấy mình từng lọt vào một trong những hoàn cảnh đó. Hoặc là nạn nhân, hoặc là người gây ra hành động quấy rối. Từ trong mỗi gia đình, hiểu vấn đề này để tìm cách đối mặt và bảo vệ bạn trẻ lớn lên an toàn, lại còn rất xa lạ. 

Không thể đùa được

Năm 2018, Việt Nam ghi nhận có 1.547 vụ lạm dụng trẻ em. Các cơ quan tố tụng Việt Nam cho biết các vụ xâm hại tình dục trẻ em có xu hướng gia tăng khoảng 20% mỗi năm. Những con số cho thấy sự lạm dụng, quấy rối và xâm hại tình dục ở trẻ em đã và sẽ tiếp tục là vấn đề mà người làm cha mẹ phải đối mặt lâu dài trong suốt quá trình lớn lên của con cái. 

Rồi chuyện người họ hàng vạch quần, vạch áo, đụng chạm phần kín cơ thể trẻ con để “nựng” hay “tự hào” về giới tính của em bé không còn là chuyện có thể bỏ qua nữa. Trong các vụ án lạm dụng hay xâm hại trẻ em, kẻ thủ ác thường chính là người thân, họ hàng, hàng xóm, bạn của cha mẹ. Nếu cha mẹ không vẽ ra lằn ranh này từ sớm, không thẳng thắn ngăn cản người xung quanh đụng chạm bé, có lẽ bé sẽ không hiểu cơ thể của em đang bị sử dụng như trò vui cho người khác, và gây ra nhiều hệ lụy nguy hiểm khi bé lớn lên từng ngày. 

Có thể những câu đùa quen thuộc: “Làm hoa cho người ta hái”, hay “làm trai phải qua đường đôi ba bận” không còn phù hợp nữa. Chúng gieo vào đầu bạn gái chưa định hình rõ về bản thân sự nhầm lẫn giữa tình yêu và lạm dụng, nhầm lẫn niềm đam mê của bản thân với hành vi thô bạo của người khác, nhầm lẫn tình cảm yêu mến với sự thô lỗ. Quan niệm trên cũng giúp nhiều bạn nam cảm thấy có “quyền” được đòi hỏi, lạm dụng, sờ mó người khác phái mà họ thích, dù không được sự ưng thuận của đối phương. 

Có thể cha mẹ sẽ phải ngưng dùng những từ ngữ thô tục khi nói về bộ phận sinh dục của con, ngưng coi đó là chuyện đáng xấu hổ và tránh bàn tới. Chuyện giúp một người trẻ hiểu về chính họ không thể là chuyện nhắm mắt đưa chân, và để mặc thầy cô ở trường dạy. Cơ thể con cái do cha mẹ đẻ ra. Cơ thể đó cần hiểu không ai được phép chạm vào nếu con không muốn. Cơ thể đó cần biết đâu là vùng khiến mình bị tổn thương. Bạn nhỏ rồi sẽ phải được học bày tỏ với người thân nếu bạn bị ai đó đụng chạm hay lạm dụng mà bạn không mong muốn. 

Có thể đến một lúc, chuyện phụ huynh hùa vô share một đoạn clip “cảnh nóng” của em học trò nào đó bị tung lên mạng không còn là chuyện bông đùa nữa. Tình huống như vậy có thể xảy ra với bất kỳ bạn trẻ nào trong thời của điện thoại thông minh và camera giấu kín. Cha mẹ sẽ trao đổi với con về những nguy cơ con có thể gặp phải, con phải làm gì khi chuyện đó xảy ra, cha mẹ sẽ có vai trò ra sao, hay chí ít cũng phải bày tỏ được rằng: “Cha mẹ sẽ ở bên con nếu con gặp chuyện chẳng lành”. 

Ảnh minh họa

Vô số biến thể của quấy rối tình dục sẽ tiếp tục xoay quanh con trẻ. Kẻ thủ ác luôn rình rập và chờ cơ hội ra tay. Đó có thể là người thầy gợi ý cho điểm cao, là ông sếp vờ say xỉn, cũng có thể là bạn chung lớp thời trung học. Trong rất nhiều vụ án, kẻ lạm dụng trẻ lại chính là người họ hàng thân cận gia đình, và em nhỏ không biết phải nói sao với cha mẹ khi chuyện đó xảy ra, thậm chí im lặng tiếp tục làm nạn nhân. 

Bạn trẻ thời nay cần rất nhiều hiểu biết để trưởng thành an toàn. Cha mẹ thời nay cũng cần rất nhiều dũng cảm để nhìn nhận nguy cơ con mình trở thành nạn nhân bị quấy rối là một thực tế khó chịu. 

Cả gia đình phải học cách trưởng thành cùng nhau như vậy. 

Khải Đơn