Việt Nam ở đâu trên bản đồ công nghiệp bán dẫn?

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (tỉnh Hải Dương) cho rằng, nhiều quốc gia tập trung vào ngành công nghiệp bán dẫn và có sự phát triển vượt bậc. Bà đặt câu hỏi: “Phó thủ tướng đánh giá như thế nào về cơ hội tham gia của Việt Nam vào ngành công nghiệp hấp dẫn này? Việt Nam cần có những giải pháp gì để thúc đẩy các hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ phục vụ sự phát triển ngành công nghiệp bán dẫn?”.

Phó thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà khẳng định, Chính phủ đang quyết liệt thúc đẩy ngành này trước những cơ hội hiện có. Ông đánh giá, Việt Nam là quốc gia có nhiều lợi thế, cơ hội để tham gia sâu vào lĩnh vực này, như kinh tế số phát triển nhanh, nguồn nhân lực có nhiều mặt mạnh như kỹ thuật khéo léo, nhiều người đam mê toán học. Đặc biệt, ngành giáo dục Việt Nam đã quan tâm tới giảng dạy, đào tạo toàn diện ngay trong trường đại học, từ công nghệ thông tin đến vật lý, vật liệu.

Phó thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội sáng 6/6

Theo ông, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt đề án đào tạo nguồn nhân lực ngành công nghệ thông tin. Bên cạnh đó, có rất nhiều doanh nghiệp có vốn nước ngoài (FDI) trong lĩnh vực kinh tế số, công nghệ cao đã đầu tư ở Việt Nam, các doanh nghiệp Việt Nam cũng phát triển rất mạnh về kinh doanh số. Đây cũng là nền tảng để phát huy năng lực trong lĩnh vực mới này.

Ông cho rằng, Việt Nam cần tham gia vào các chuỗi giá trị của ngành công nghiệp bán dẫn; chú trọng công tác đào tạo, trong đó đào tạo ngay những kỹ sư đã có kiến thức nền tảng để tham gia ngay vào chuỗi, đặc biệt là nhóm lĩnh vực thiết kế, đóng gói. Về lâu dài, Việt Nam sẽ lựa chọn các trường đại học có tiềm năng, thế mạnh để xây dựng thành trung tâm chip bán dẫn tại Việt Nam, đầu tư lớn vào các trung tâm này để tham gia sâu hơn vào chuỗi. “Chúng ta phải có nghiên cứu khoa học cơ bản, nghiên cứu sâu để tự mình làm chủ công nghệ” - ông nói.

Ông lưu ý, ngoài nguồn nhân lực trong nước, Việt Nam cũng cần thu hút được sự tham gia của lực lượng lao động ở nước ngoài bằng các chính sách hấp dẫn, thu hút được các doanh nghiệp liên quan đến điện tử, sử dụng chip điện tử bán dẫn đầu tư vào Việt Nam để tạo môi trường phát triển.

Phát biểu tranh luận với Phó thủ tướng Trần Hồng Hà, đại biểu Tạ Văn Hạ (tỉnh Quảng Nam) cho rằng, sau các đợt dịch COVID-19 và chiến tranh thương mại giữa các nước lớn, chuỗi cung ứng chip toàn cầu bị đứt gãy, gián đoạn. Đó là cơ hội tốt cho Việt Nam. Nhưng có vẻ như đến nay, mọi thứ liên quan đến chip vẫn chỉ được đề cập ở dạng tiềm năng, lợi thế của Việt Nam, trong đó có sự chuẩn bị về nguồn nhân lực. Trong khi đó, Trung Quốc đã đầu tư 45,7 tỉ USD, Hàn Quốc đầu tư hơn 7 tỉ USD để hỗ trợ ngành công nghiệp này phát triển. Ông đặt câu hỏi: “Làm sao để tận dụng sớm nhất cơ hội, biến tiềm năng thành lợi thế? Có chính sách nào để khơi dậy nguồn lực tiềm năng nội tại của đất nước?”.

Trả lời những băn khoăn này, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà tái khẳng định, sản xuất, chế tạo được các sản phẩm của công nghiệp bán dẫn là vấn đề dài lâu, cần có sự nghiên cứu bài bản. Trước mắt, Việt Nam phải nắm lợi thế khi một số nước làm chủ công nghệ bán dẫn chuyển giao một phần công nghệ. Để tham gia sâu hơn, Việt Nam sẽ đầu tư các trung tâm nghiên cứu khoa học. Ông cho hay, kinh phí để đầu tư vào lĩnh vực này khá lớn, nhất là đầu tư sản xuất thử, ước tính có thể cần tới 7 tỉ USD.

“Để phát triển công nghiệp bán dẫn, cần có sự tham gia của Nhà nước, nhưng quan trọng nhất vẫn là khối doanh nghiệp. Họ bám sát nhu cầu của thị trường, nắm rõ cung cầu để đầu tư. Đây không đơn giản chỉ là sản xuất được chip bán dẫn mà còn phải tính tới giá cả, sức cạnh tranh trên thị trường” - Phó thủ tướng nói.

Minh Quang