Viêm não do ký sinh trùng từ món ăn lạ

Suýt chết vì thách đố nuốt ốc sên sống

Thời gian qua, các bệnh viện Chợ Rẫy, Đại học Y Dược TP.HCM, Bệnh Nhiệt đới đã tiếp nhận nhiều trường hợp bệnh nhân bị rối loạn tri giác, yếu liệt vì bị nhiễm giun sán. 

Bác sĩ Đinh Nguyễn Huy Mẫn - Trưởng khoa Xét nghiệm Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.HCM - cho biết, nơi đây đã tiếp nhận hai bệnh nhân có cùng triệu chứng: ói mửa, sốt, lơ mơ khi nhập viện vì nhiễm ký sinh trùng từ thức ăn sống. Hai bệnh nhân này được chuyển đến từ hai cơ sở y tế khác nhau. Người nhà cho biết: cả hai ăn ốc sên sống trong khi nhậu. Đến khi hai bệnh nhân tỉnh táo, bác sĩ thăm khám mới phát hiện: đây là hai bạn nhậu chung bàn và được thách đố ăn ốc sên sống, rồi cùng bị nhiễm ký sinh trùng. 

Bác sĩ Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM phẫu thuật lấy sán nhái khỏi cơ thể bệnh nhân Nguyễn N.A.

Anh Nguyễn T.K. (26 tuổi, ở tỉnh Bạc Liêu), một trong hai bệnh nhân nhớ lại: “Bàn nhậu của chúng tôi có 5 người và thức ăn có món ốc sên nướng. Một người thách ai ăn con ốc sên còn sống thì anh ta sẽ thua một thùng bia. Tôi và anh H. đã nuốt hai con ốc sên và hẹn nhau chầu nhậu vào tuần sau”. Thế nhưng, tối đó về nhà, anh K. và anh H. bị nôn ói dữ dội. 

Lúc đầu, cứ tưởng bị trúng thực nên mua thuốc uống. Hai tuần sau, tình trạng ói mửa càng nhiều, kèm sốt, đau đầu, đau nhức toàn thân và rơi vào trạng thái lơ mơ. Khi đó, một anh nhập viện ở địa phương, một anh được gia đình đưa lên bệnh viện ở TP.HCM. Hai nơi này đều nghi các anh nhiễm giun sán và chuyển đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.HCM. Tại đây, kết quả xét nghiệm cho thấy, hai anh mắc bệnh viêm màng não do nhiễm ký sinh trùng từ ốc sên.

Trước đó, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM cũng tiếp nhận nam thanh niên nhập viện với các triệu chứng như trên. Phó giáo sư - tiến sĩ - bác sĩ Bùi Hữu Hoàng - Trưởng khoa Tiêu hóa của bệnh viện - cho biết, khai thác bệnh sử thì được biết bệnh nhân có ăn ốc sên sống. Kết quả xét nghiệm cho thấy, bệnh nhân mắc bệnh viêm màng não tăng bạch cầu ái toan do nhiễm ký sinh trùng. 

Nhiễm sán nhái… vì ăn thịt ếch

Anh Nguyễn N.A. (52 tuổi, ngụ tại tỉnh Lâm Đồng) đến khám tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM với những triệu chứng đau đầu, yếu nửa người, kèm co giật. Anh cho biết cách đó khoảng 10 ngày có ăn thịt ếch. Sau khi làm các xét nghiệm, bác sĩ chẩn đoán anh A. có tổn thương choáng chỗ vùng vỏ não vận động có thể do u hoặc nang ký sinh trùng trong não.

Các bác sĩ Khoa Ngoại thần kinh của bệnh viện đã phẫu thuật lấy ký sinh trùng dài khoảng 7cm trong não anh A. Kết quả giải phẫu bệnh cho thấy, đây là loại ký sinh trùng có tên khoa học Spirometra erinaceieuropaei hay còn gọi là sán nhái. Người dân có nguy cơ nhiễm ký sinh trùng này khi ăn thịt ếch, nhái, gà, vịt, chim không nấu chín. Sán nhái thường ký sinh ở mắt người, rất hiếm khi có ở não.

Bác sĩ Đinh Nguyễn Huy Mẫn cho biết, cơ thể nhiễm ký sinh trùng qua hai đường cơ bản: ăn uống và ấu trùng xuyên qua da. Trong đó, đã có những trường hợp trẻ con bị viêm não do ăn ốc sên sống và cả nghịch ốc sên. 

Nguyên nhân khiến ốc sên truyền nhiễm ký sinh trùng cho người, theo bác sĩ Mẫn là do ốc sên bò dưới đất, nơi có rất nhiều ký sinh trùng. Đặc biệt là ký sinh trùng được đào thải từ phân chuột. Khi đó, ốc sên bò dưới đất tiếp xúc, ăn phải nên nhiễm ký sinh trùng. 

Loại ốc sên có thể gây viêm não là do chúng bị nhiễm ấu trùng của giun tròn có tên khoa học là Angiostrongylus cantonensis. Loại ký sinh trùng này vào con vật thì không sao, nhưng khi vào cơ thể người, chúng sẽ tấn công nhiều nơi, trong đó có não, làm tổn thương não với triệu chứng thường gặp là đau nhức đầu dữ dội, nôn ói, lơ mơ, hôn mê…

Lượng ăn bao nhiêu ốc sên không quyết định tính chất bệnh nặng hay nhẹ, mà tùy thuộc số lượng ký sinh trùng có trong ốc sên. Còn sán nhái được phát tán trong môi trường nước, cá, nhái, ếch, vịt ăn phải sẽ bị nhiễm ký sinh trùng này. Con người ăn những vật bị nhiễm ký sinh trùng - mà ăn tái, sống sẽ bị mắc bệnh. 

Thùy Dương