Tổng thống đắc cử Donald Trump hôm qua (1/12) thông báo trong tour vòng quanh nước Mỹ hậu bầu cử của mình tại Cincinati rằng, ông sẽ chính thức chọn Tướng thủy quân lục chiến nghỉ hưu James Mattis làm Bộ trưởng Quốc phòng.
"Chúng tôi sẽ bổ nhiệm ông Mattis làm Bộ trưởng Quốc phòng, nhưng sẽ không công bố cho tới thứ hai tuần sau, vì thế đừng nói cho ai biết", CNN hôm qua dẫn lại lời ông Trump nói trong một sự kiện tại Cincinnati, bang Ohio.
Ông Mattis, 66 tuổi, đã gia nhập nhóm an ninh quốc gia của ông Trump, gồm có Thượng tướng Michael Flynn là cố vấn an ninh quốc gia và Mike Pompeo làm Giám đốc CIA.
|
Tổng thống tân cử Donald Trump rất tin tưởng vào vị tướng 'đặc biệt' này. |
Vị tướng bốn sao, còn được biết đến với biệt danh “Chó điên”, được khen ngợi nhờ sự lãnh đạo lực lượng thủy quân lục chiến Mỹ trong cuộc chiến Falluja ở Iraq năm 2004, một trong những trận đánh đẫm máu nhất của cả cuộc chiến. Tuy nhiên, ông vướng phải lùm xùm năm 2005 khi ông nói rằng “bắn ai đó cũng thú vị” trong khi phát biểu trước các binh lính tại San Diego.
Việc bổ nhiệm ông Mattis có thể khiến cả ông Flynn và Joseph Dunford, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Hoa Kỳ và do Tổng thống Obama bổ nhiệm tức giận. Tuy nhiên, ông Trump có vẻ rất tin tưởng tướng Mattis. Sau cuộc gặp gỡ với Tổng thống đắc cử tại câu lạc bộ golf New Jersey hồi tháng trước, ông Trump cho biết ông Mattis đã khiến ông có cái nhìn khác về hình thức tra tấn trấn nước, mà ông từng cam kết sẽ đưa trở lại các nhà tù Mỹ.
“Tướng Mattis rất mạnh mẽ, là một người được đánh giá cao. Tôi đã gặp và nói chuyện với ông khá lâu và hỏi: “Ông nghĩ gì về trấn nước?”. Và tôi đã rất ngạc nhiên khi ông trả lời rằng “tôi chưa bao giờ thấy nó hiệu quả”, ông Trump cho New York Times biết.
Tổng thống đắc cử cũng cho biết thêm: “Tôi không nói rằng tôi sẽ thay đổi ý định của mình nhưng phải nói rằng, tôi thực sự ấn tượng bởi câu trả lời của ông Mattis”.
Do ông Mattis nghỉ hưu từ năm 2013, quốc hội Mỹ cần phải bãi bỏ yêu cầu Bộ trưởng Quốc phòng là một thường dân trong ít nhất 7 năm trước khi ông được bổ nhiệm vào Lầu Năm Góc.
Nghị sĩ đảng Cộng hòa Adam Schiff, thành viên Ủy ban Tình báo Hạ Viện, cho CNN biết, quy định có thể là trở ngại đối với quá trình nhận chức của ông Mattis thay vì là vật cản ông khỏi vị trí đó.
“Đây chắc chắn là một vấn đề, song tôi không cho rằng nó sẽ khiến ông Mattis không thể làm Bộ trưởng Quốc phòng bởi ông ấy là người được việc và có thể vượt qua mọi trở ngại. Danh tiếng của ông ấy khá mạnh”, Schiff nói.
Tướng Mattis từng có 44 năm phục vụ trong quân đội. Là một chỉ huy chiến trường theo phân công, ông đã dẫn đầu lực lượng tiến vào phía Nam Afghanistan năm 2001 và một sư đoàn thủy quân lục chiến trong cuộc chiến tại Iraq năm 2003. Sau đó, ông được đề cử vào Ban chỉ huy trung tâm Hoa Kỳ năm 2010, vị trí mà ông được chịu trách nhiệm với toàn bộ lực lượng Mỹ ở Trung Đông.
Ông Mattis cũng là người chỉ trích thỏa thuận hạt nhân Iran. Ngoài ra, ông còn làm chỉ huy của nhóm chỉ huy chiến lược chính của NATO ở Norfolik, Virginia. Tướng Mattis bắt đầu mâu thuẫn với chính quyền của ông Obama khi từ năm 2010 đến 2013 trong quá trình chuẩn bị cho thỏa thuận hạt nhân với Iran.
Theo hãng Reuters, việc ông Mattis được chọn đứng đầu Lầu Năm Góc là dấu hiệu cho thấy tổng thống đắc cử Trump sẽ đưa chính sách ngoại giao đi theo hướng khác với thời chính quyền Obama. Điều đó có nghĩa Mỹ sẽ không phụ thuộc vào các đồng minh để tiêu diệt phiến quân Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) hay kiềm chế ảnh hưởng của Nga và Trung Quốc ở châu Âu và châu Á.
Biệt danh "Chó điên" bắt nguồn từ đâu?
Theo Telegraph, mọi người đặt cho James Mattis biệt danh “Chó điên” vì chuỗi thành tích trận mạc đáng nể cùng tinh thần chiến đấu hiếm có của ông. Gia nhập lực lượng thủy quân lục chiến từ năm 19 tuổi, ông Mattis đã tham gia cuộc chiến tranh vùng Vịnh cũng như tham chiến ở cả Afghanistan và Iraq.
Năm 2003, khi Mỹ phát động cuộc chiến tranh Iraq, ông Mattis được thăng hàm Thiếu tướng. Một năm sau, ông đóng vai trò quan trọng trong cuộc chiến đầy cam go ở thành phố Fallujah, Iraq.
Tháng 5/2004, tướng Mattis ra lệnh tấn công "nơi trú ẩn an toàn khả thi của các tay súng nước ngoài” ở Mukareeb, một ngôi làng nhỏ ở Iraq. Tuy nhiên, mục tiêu cuối cùng lại là địa điểm tổ chức đám cưới. Những đợt dội bom liên tiếp đã cướp đi sinh mạng 42 đàn ông, phụ nữ và trẻ nhỏ tham dự buổi lễ.
Tuy nhiên, phía Mỹ vẫn cho rằng cuộc tấn công kể trên hoàn toàn hợp pháp. Tướng Mattis khẳng định ông chỉ có 30 giây để đưa ra quyết định hành động hay không.
|
Mọi người đặt cho James Mattis biệt danh “Chó điên” vì chuỗi thành tích trận mạc đáng nể cùng tinh thần chiến đấu hiếm có của ông. |
Ông Mattis là đồng tác giả một tài liệu hướng dẫn về chống nổi dậy nhằm hạn chế tình trạng bạo lực phe phái tại Iraq trước khi quân đội Mỹ rút quân khỏi nước này hồi tháng 12/2011. Ông nổi tiếng là một lãnh đạo luôn sẵn sàng xông pha vào tận chiến hào với các binh sĩ.
Mặt khác, Mattis cũng được nhiều người biết đến với những phát ngôn hùng hồn, trong đó phải kể đến các câu khẩu hiệu như “Thất bại không có trong từ điển của thủy quân lục chiến” hay “Hãy lịch sự, chuyên nghiệp, nhưng cần chuẩn bị tinh thần tiêu diệt bất cứ ai bạn gặp”.
Tướng Mattis là một người độc thân, “mọt sách” và từng là sinh viên khoa lịch sử quân sự. Ông còn có một biệt danh khác là “thầy tu chiến binh”.
Minh Đức