Vì sao thú rừng quý hiếm thường xuyên “lạc” vào nhà dân ở phố?

Ở phố lại gặp trăn gấm, mèo rừng, tê tê…

Những ngày qua, Trạm cứu hộ động vật hoang dã (ĐVHD) Củ Chi (Chi cục Kiểm lâm TPHCM) liên tục tiếp nhận các cá thể ĐVHD từ người dân. Trong đó có nhiều cá thể thuộc loài nguy cấp, quý hiếm mà ngay cả trong các cánh rừng nguyên sinh cũng không dễ tìm thấy.

“Không chỉ có kỳ đà vân, mèo rừng, tê tê, chúng tôi còn tiếp nhận cả trăn gấm nặng gần 40kg. Hầu hết các loài động vật này đều từ bên ngoài bò vào nhà dân, được dân trình báo” - một cán bộ Trạm cứu hộ ĐVHD Củ Chi thông tin. 

Cán bộ kiểm lâm tiếp nhận cá thể tê tê từ người dân ở Q.12

Anh Nguyễn Văn Hà - ngụ Q.12, TPHCM - cho biết, hôm 25/10, anh cùng một người bạn chạy bộ trên đường C3 (P.Tân Thới Nhất, Q.12) thì phát hiện một con tê tê bên lề đường. Anh Hà đã trình báo và bàn giao con tê tê cho cơ quan chức năng. “Có lẽ con tê tê này đã được ai đó bỏ bên lề đường, vì khi tôi phát hiện nó vẫn còn nằm trong túi lưới” - anh Hà cho hay. 

Cũng tại Q.12, trước đó ít ngày, một hộ dân ở P.Thới An đã phát hiện một con trăn gấm hàng chục ký đang lởn vởn trong vườn nhà. Theo Chi cục Kiểm lâm TPHCM, con trăn gấm nặng 37kg là ĐVHD thuộc nhóm IIB, còn con tê tê nặng 4kg là ĐVHD quý hiếm thuộc nhóm IB (theo Nghị định 84/2021/NĐ-CP của Chính phủ). Cả hai cá thể đã được bàn giao cho Trạm cứu hộ ĐVHD Củ Chi để chăm sóc. Sau khi chúng khỏe mạnh sẽ làm thủ tục để thả về tự nhiên.

Được biết, trường hợp trăn gấm bò vào nhà dân nói trên không phải là hy hữu, bởi trong tháng Mười vừa qua Chi cục Kiểm lâm TPHCM đã tiếp nhận khá nhiều ĐVHD quý hiếm vào khu dân cư, nhà dân… Đơn cử, vào giữa tháng Mười, ông N.T.T. (P.Thạnh Mỹ Lợi, TP.Thủ Đức) phát hiện một con kỳ đà nặng khoảng 1kg bò vào nhà mình.

Sau khi tìm hiểu, ông T. biết đây là con kỳ đà vân quý hiếm, thuộc nhóm IIB nên đã liên hệ, bàn giao cho chi cục kiểm lâm. Tương tự, vào ngày 7/10, gia đình bà M.T.T. (Q.Tân Bình) phát hiện một con vật rất to vào nhà mình. Thấy con vật giống mèo rừng nên gia đình bà T. đã bắt giữ và giao nộp cho cơ quan chức năng. Chi cục kiểm lâm xác định đây là mèo rừng quý hiếm thuộc nhóm IIB.

Động vật quý hiếm ở đâu ra?

Chi cục Kiểm lâm TPHCM cho biết, kiểm tra ban đầu cho thấy con trăn gấm nói trên là vật nuôi nhốt lâu năm bị sổng chuồng hoặc được thả, bởi lẽ nó đã mất đi nhiều đặc tính tự nhiên. 

Ông Nguyễn Vũ Khôi - Giám đốc Tổ chức Bảo vệ ĐVHD (WAR) - nhận định, ở trung tâm đô thị như TPHCM thì không thể có ĐVHD như mèo rừng, tê tê, trăn gấm… ngoài tự nhiên. Do đó, có thể nhận định ngay rằng, nguồn gốc của các con vật này là từ nuôi nhốt, vận chuyển trái phép. Ông Khôi phân tích, ngoài khả năng ĐVHD nuôi nhốt trái phép bị sổng chuồng thì có thể người dân đã chủ động thả chúng ra bên ngoài vì đã ngán ngại việc nuôi sau dịch COVID-19. 

“Nếu người nuôi bàn giao cho cơ quan chức năng thì phải lập biên bản, điều tra nguồn gốc… rất phức tạp. Còn nếu mang đi xa để thả thì có thể bị phát hiện lập biên bản xử lý nên người dân chọn cách thả ra gần nhà nên mới có tình trạng ĐVHD “đi lạc” trong thành phố. Hiện tượng này không chỉ diễn ra ở TPHCM, ở nhiều tỉnh, thành lận cận chúng tôi cũng ghi nhận có tình trạng này”, ông Khôi giải thích thêm.

Theo ông Khôi, hiện nay pháp luật đã có quy định rất cụ thể và chặt chẽ về bảo vệ các loài ĐVHD nguy cấp, quý, hiếm. Do đó, khi người dân phát hiện ĐVHD vào nhà mình thì không được đánh bắt, giết hại, làm thịt, hay bán cho người khác... mà phải báo cho cơ quan chức năng. Những trường hợp xâm hại ĐVHD quý hiếm đều sẽ bị xử lý theo quy định pháp luật. 

“Người bình thường sẽ không thể biết con vật đó có thuộc loài nguy cấp, quý, hiếm hay không. Nếu tự xử lý có thể sẽ dẫn đến rủi ro nếu bị con vật tấn công trở lại và kể cả rủi ro về pháp lý nếu xâm hại ĐVHD nguy cấp, quý, hiếm” - ông Nguyễn Vũ Khôi khuyến cáo thêm. 

Sơn Vinh