Vì sao phim ngày càng dài hơn?

Phần sau phá kỷ lục phần trước

Trong 2 “bom tấn” ra rạp gần đây là Indiana Jones and the dial of destiny và Mission: Impossible - Dead Reckoning Part 1, phần mới nhất của loạt phim Indiana Jones dài hơn phần đầu tiên 39 phút, còn nhiệm vụ lần này của Tom Cruise dài hơn phần 1 tận 53 phút. Các loạt phim nổi tiếng khác của Hollywood trong phần mới nhất sẽ buộc người xem phải ngồi theo dõi lâu nhất như John Wick, The Avengers, James Bond… Những đạo diễn chuyên trị phim thời lượng dài giờ đây dường như càng muốn tác phẩm mới của mình phá kỷ lục cũ.

Phần phim Avatar (phải) và phim Avenger: Endgame ăn khách nhất mọi thời đại đều có thời lượng “khủng” từ 2 tiếng rưỡi đến 3 tiếng

Christopher Nolan đã có những siêu phẩm dài 2 tiếng rưỡi trở lên như Inception (150 phút), The Dark Knight Rises (165 phút) thì với phim Oppenheimer sẽ ra rạp ngày 21/7 tới, độ dài lên đến 3 tiếng. Bộ phim nói về cha đẻ của bom nguyên tử, quay ở định dạng imax, được đạo diễn tiết lộ bản in phim dài đến 17km, nặng khoảng 272kg. 

Bộ phim ăn khách nhất thế giới năm ngoái Avatar: The way of water của đạo diễn James Cameron có thời lượng lên đến 3 tiếng 12 phút trong khi phần 1 cũng đã hơn 2 tiếng rưỡi (162 phút). Tuy vậy, ông còn hé lộ mong muốn làm phần 3 của phim Avatar: The Seed Bearer có thời lượng 9 tiếng. Đạo diễn Martin Scorsese vốn đã nổi tiếng với những phim dài tầm 3 tiếng: Gangs of New York, The Aviator, Casino, The wolf of the Wall Street. Khi làm phim The Irishman (2019) với độ dài gần 3 tiếng rưỡi (209 phút), công chúng cứ ngỡ đây là tác phẩm dài nhất của vị đạo diễn lão thành này. Nhưng không phải, ông đã mang đến Cannes năm nay phim Killers of the flower moon có thời lượng gần 4 tiếng (234 phút). 

Trước đây, giới hạn thông thường của phim chiếu rạp từ 1 tiếng rưỡi đến 2 tiếng. Từ năm ngoái đến nay, số phim có độ dài từ 2 tiếng rưỡi trở lên ngày một nhiều. Những phim càng được trông đợi càng là những phim thử thách sự kiên nhẫn người xem như The Fabelmans (150 phút), Tár (158 phút), Elvis (159 phút), Blonde (166 phút), Babylon (189 phút), The Batman (176 phút), Black Panther: Wakanda Forever (161 phút)… Những tưởng chỉ có thể loại phim nhạc kịch, hành động siêu anh hùng mới nâng thời lượng để phô diễn kỹ xảo, kể câu chuyện tường tận về các nhân vật, nhưng năm nay, một phim độc lập như Beau is afraid cũng dài gần 3 tiếng (179 phút). 

Trailer phim Mission: Impossible - Dead Reckoning Part 1:

Phim thương mại càng dài càng ăn khách

Nhà phê bình phim nổi tiếng ở Hollywood - Roger Ebert - từng đúc kết: “Không có phim hay nào quá dài, không có phim dở nào đủ ngắn”. Minh chứng cho câu nói này là cả 3 phim ăn khách nhất lịch sử thế giới gồm Avatar, Avengers: Endgame và Avatar: The way of water đều dài từ 2 tiếng rưỡi đến 3 tiếng. Năm ngoái, trong 10 phim thành công trên toàn cầu, chỉ có 3 phim có thời lượng dưới 2 tiếng, còn lại đều hơn 2 tiếng, trong đó có 4 phim dài hơn 2 tiếng rưỡi.

Trong khi, năm 2021, top 10 phim cháy vé toàn cầu chỉ có 2 phim dài hơn 2 tiếng rưỡi. Phim giải trí càng dài, khán giả càng thích, nhưng điều đó không đúng với phim mang hơi hướm nghệ thuật. Năm ngoái, những phim như Babylon, The Fabelmans, Tár dài hơn 2 tiếng rưỡi đều bán vé èo uột.Giới hàn lâm có vẻ như cũng ưa chuộng phim nghệ thuật dài. Thống kê cho thấy, trong 95 phim đã đoạt tượng vàng Oscar có 11 phim dài hơn 3 tiếng, 29 phim dài 2 tiếng rưỡi. 

Vào thế kỷ trước cũng đã có phim thời lượng hơn 3 tiếng như Gone with the Wind, Lawrence of Arabia, The Godfather: Part II nhưng không nhiều như ngày nay. Có nhiều lý do cho khuynh hướng phim chiếu rạp thời lượng ngày càng dài. Đầu tiên là với sự phát triển của công nghệ, các nhà làm phim không còn phải gói gọn tác phẩm trong 1 tiếng rưỡi đến 2 tiếng để phù hợp với dung lượng băng hình khi phát hành thứ cấp nữa.

Lật mặt 6: Tấm vé định mệnh dài 2 tiếng 12 phút

Sự lên ngôi của DVD, Blue Ray, truyền hình cáp, dịch vụ xem phim trực tuyến giúp lưu trữ được phim thời lượng dài so với đầu VHS mà chất lượng phát lại không bị giảm so với khi chiếu rạp. Một lý do khác là so với thời trước, số cụm rạp, số màn hình chiếu cũng tăng nhiều nên không cần lo nghĩ về việc phim dài sẽ khiến thời gian xoay vòng suất chiếu ít đi. Sự phát triển của dịch vụ xem phim trực tuyến với những dòng phim bộ nhiều tập, nhiều mùa đe dọa thói quen đến rạp xem phim cũng là lý do khiến các hãng thả nổi thời lượng để đạo diễn tự do sáng tạo. Thậm chí, nhiều phim sau khi rời rạp, phát lên nền tảng trực tuyến, sử dụng bản cắt của đạo diễn (director’s cut) dài hơn bản rạp cả tiếng.

Ở Việt Nam, khuynh hướng làm phim thời lượng ngày càng dài hơn cũng được thấy ở một vài loạt phim. Phần mới nhất loạt phim Lật mặt dài 2 tiếng 12 phút trong khi phần trước chưa đến 2 tiếng (110 phút). Gái già lắm chiêu V dài 1 tiếng 55 phút trong khi phần đầu 1 tiếng 34 phút. Phim Bố già cũng dài hơn 2 tiếng (128 phút). Phim Bên trong vỏ kén vàng của Phạm Thiên Ân dự kiến ra rạp vào tháng Tám tới có lẽ sẽ là phim dài kỷ lục của làng Việt: 3 tiếng.

Hương Nhu