Vì sao phải dọn nhà đón tết?

Ai chưa một lần dọn nhà chuẩn bị đón tết hẳn sẽ chưa biết đến cảm giác bận rộn mà háo hức, bình dị mà thiêng liêng mỗi dịp tết đến xuân về.

Với tôi cũng như với bao người, bước vào tết Nguyên đán cổ truyền của dân tộc là thế. Tết ta quan trọng, ý nghĩa lắm. Bởi vậy, để có được cái tết tươm tất như ý thì trước hết mọi thành viên gia đình lại cùng xúm tay dọn nhà.

Ảnh minh họa

Dọn nhà đón tết không phải là dọn hết như chuyển đi nơi khác, cũng chẳng đơn giản như quét dọn hàng ngày mà là thu dọn, chỉnh trang lại toàn bộ nhà cửa, sân vườn, cổng ngõ cho gọn gàng, sạch sẽ, khang trang hơn.

Chẳng ai bảo ai nhưng dọn nhà đón tết đã trở thành công việc thường niên vào mỗi dịp cuối năm. Và dường như đây đã trở thành thói quen, phong tục mang nét đẹp truyền thống của người Việt.

Nhớ những tết xưa khi còn là đứa trẻ lên 5 lên 10, chừng 25 tháng Chạp, bố tôi đã sốt sắng dọn nhà chuẩn bị cho những ngày tết Nguyên đán cận kề. Công việc đầu tiên bố thường làm là quét mạng nhện nhà, lau chùi các cánh cửa. Bố còn mua bột ve màu về tự pha để quét tường cho mới. Và công việc tỉ mẩn nhất với bố mỗi lần dọn nhà cuối năm ấy là lo lau chùi, sửa soạn lại nơi bàn thờ gia tiên, bàn thờ cho chu đáo. Vẻ cẩn trọng và thành kính hiện rõ trên khuôn mặt bố khiến anh em tôi xem việc dọn nhà cuối năm như một việc làm cao cả, hệ trọng.

Cuối năm, phần dọn nhà anh em tôi được bố giao cho thường là nơi sân vườn, bờ rào, cổng ngõ. Người tay liềm, tay cuốc, tay chổi cứ thế hăng hái quét tước, phát cây, xáo cỏ… Thích nhất là được cầm bó chổi đót nhỏ trên tay quét vôi cho từng gốc cây nơi đầu ngõ, cảm giác thật thích thú khi thấy chúng như vừa như được khoác lên mình chiếc áo mới để chuẩn bị đón tết.

Xong việc quét dọn, có khi, anh em tôi còn phụ mẹ rửa bát đũa, nồi niêu; lau chùi một số vật dụng trong nhà rồi sắp đặt lại đâu vào đấy. Và nếu được mẹ hứa cho đi chợ tết hay tết này sẽ mua cho thứ này thứ khác, thể nào mấy anh em cũng háo hức làm việc hăng say đến quên cả mệt! 

Còn nhớ có lần, tôi hỏi bố: “Chỉ có ba ngày tết thôi, sao mình phải dọn nhà, chuẩn bị nhiều thứ làm gì cho mệt?”. Thế rồi, bố bảo: “Tết mà!”. Tết ai cũng muốn tống tiễn cái cũ, những điều xui xẻo và hướng đến cái mới, những điều tốt đẹp hơn.

Muốn thế thì trước hết phải dọn dẹp, chỉnh trang lại nơi mình ở cho gọn gàng, khang trang, tươi mới. Dọn nhà cuối năm sẽ tạo cho mỗi người bầu không khí, tinh thần phấn chấn, tràn trần đầy năng lượng trước thềm năm mới. Bố còn bảo, chăm chút cho ngôi nhà, nhất là nơi bàn thờ tổ tiên mỗi dịp cuối năm đầu xuân cũng chính là biểu hiện của lòng biết ơn, hướng về nguồn cội, gắn kết tình cảm gia đình thêm bền chặt.

Dọn nhà cuối năm, đôi khi trái tim ta lại được chạm vào những kỷ vật, hình ảnh thân thương năm nào. Là những cuốn vở ôn thi thời cấp III đã mờ nhòe nét chữ, là những lá thư tay hồi học đại học vẫn như còn thơm mùi mực, là tấm ảnh kỷ niệm ngày con cất tiếng khóc chào đời…

Bao kỷ niệm vẹn nguyên một thời neo đậu trong bến nhớ lại cứ thế ùa về thổn thức. Để rồi, ta biết quý trọng những tháng ngày đã qua; biết chắt chiu, gìn giữ những gì đang có...

An Viên