Vì sao IS chọn Thổ Nhĩ Kỳ là căn cứ tiếp theo của tổ chức khủng bố?

Đất nước cầu nối Âu - Á, vốn là huyết mạch hậu cần của các phong trào thánh chiến ở Trung Đông, không đủ sức “dọn dẹp sân sau” nhà mình khỏi các mối đe dọa của IS, và có những dấu hiệu đáng tin cậy cho thấy tổ chức IS đã chọn Thổ Nhĩ Kỳ làm sào huyệt tiếp theo.

Thị trấn Tell Abyad phía bắc Syria do IS kiểm soát nhìn từ bên kia biên giới Thổ Nhĩ Kỳ. Ảnh chụp ngày 15/6/2015 - Ảnh: Getty Images

Vụ tiêu diệt thủ lĩnh IS Abu Bakr al-Baghdadi và người phát ngôn của ông ta Abu al-Hassan al-Muhajir diễn ra gần sát biên giới Thổ là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy Thổ Nhĩ Kỳ là điểm đến tiếp theo của IS. Ngoài ra, việc cơ quan an ninh Thổ Nhĩ Kỳ thời gian qua bắt giữ rất nhiều thành viên IS là một chỉ báo khác cho thấy Nhà nước Hồi giáo có ý định thiết lập “các tế bào hoạt động” ở nước này.

Trong khi đó, các nguồn tin tình báo Iraq cung cấp thông tin khẳng định cơ quan đầu não của IS đã chuyển sang Thổ Nhĩ Kỳ.

Mỹ cũng theo dõi chặt chẽ hoạt động của các cửa hàng kim hoàn và thu đổi ngoại tệ được IS sử dụng để chuyển tiền, và ngày 10/9 Bộ Tài chính Mỹ áp đặt lệnh trừng phạt đối với các văn phòng ngoại hối và các hãng kim hoàn al-Haram, al-Hebo, al-Khalidi và Saksuk vì hoạt động chuyển tiền cho IS.

Dưới áp lực của Mỹ và Iraq, các đơn vị an ninh Thổ Nhĩ Kỳ buộc phải bắt tay vào hành động. Lực lượng của Thổ đã đột kích 37 địa chỉ và bắt giữ 22 người vào ngày 19/9. Chiến dịch phát hiện các thành viên IS ở Syria và Thổ Nhĩ Kỳ sử dụng một chương trình máy tính có tên al-Haram để chuyển tiền. Cơ quan an ninh xác định các công ty này hoạt động rầm rộ tại các tỉnh Istanbul, Ankara, Gaziantep, Adana, Mersin, Hatay, Sanliurfa, Antalya, Ankara, Izmir, Kayseri và Konya trên đất Thổ Nhĩ Kỳ.

Thổ Nhĩ Kỳ có chế độ kiểm soát ngoại hối chặt chẽ, vì vậy khó có thể tin rằng nơi đây tồn tại một mạng lưới chuyển tiền phát triển đến như vậy. Việc Bộ tài chính Mỹ công bố danh sách trừng phạt cho thấy Ankara quá lạc hậu trong nắm bắt thông tin. Ngoài các công ty ngoại hối Sahloul và al-Sultan có trụ sở ở Thổ Nhĩ Kỳ, ngày 18/11 Mỹ đưa thêm ACL và Ithalat-Ihracat vào “danh sách đen” các công ty cung cấp tài chính và hỗ trợ kỹ thuật cho IS.

Một khi có hoạt động tài chính, thì sự hiện diện của “các tế bào IS” là không thể tránh khỏi. Mới đây, Trung tướng Saad al-Allaq, chỉ huy tình báo quân sự Iraq, tuyên bố “9 tư lệnh cấp cao của IS đã trốn sang Thổ Nhĩ Kỳ” và chính quyền Baghdad đã chia sẻ hồ sơ của các nhân vật này với an ninh Thổ Nhĩ Kỳ.

Tướng Allaq nói rằng Iraq phát hiện bằng chứng thư tín về việc IS ấp ủ âm mưu giải cứu đồng bọn đang bị giam giữ ở Iraq và Syria. Ông cũng cho biết các nhân vật chóp bu của IS – hiện nắm giữ những khoản tiền lớn – đang thiết lập các cơ sở mới và tuyển mộ chiến binh ở Thổ Nhĩ Kỳ.

Bộ Nội vụ Thổ Nhĩ Kỹ cho biết nước này đã tiến hành 783 hoạt động chống IS trong năm 2016; 1.391 hoạt động trong năm 2017; 1.327 hoạt động trong năm 2018; và 1.100 hoạt động trong 10 tháng đầu năm 2019. Trong 3 tuần đầu tháng 11/2019, lực lượng an ninh Thổ đã bắt giữ 65 nghi phạm IS.

Tuy nhiên, những hoạt động đó không làm thay đổi một thực tế là IS đã chọn Thổ Nhĩ Kỳ làm căn cứ cho các hoạt động khủng bố quốc tế trong tương lai. Ngược lại, số lượng lớn nghi phạm bị bắt giữ chỉ xác nhận thông tin Thổ Nhĩ Kỳ được chọn làm căn cứ để che giấu, tái tổ chức và sau đó phái sang các quốc gia khác hoạt động.

Hoàng Diệu (Theo Al Monitor)