Vì sao dân ngăn cản xử lý ô nhiễm kênh Ba Bò?

Sự việc càng căng thẳng khi xuất hiện tình trạng cá chết nhiều, ngay trong khu vực hồ, đầu tháng 3/2019.

Nước kênh đen ngòm, sủi đầy bọt

Những ngày giữa tháng 3/2019, đoạn hạ nguồn kênh Ba Bò (thuộc phường Bình Chiểu, Q.Thủ Đức, TP.HCM) thường xuyên nổi đầy bọt trắng và bốc mùi hôi tanh rất khó chịu. Tháng trước, theo ghi nhận của chúng tôi, nước kênh có màu nâu sẫm; nhưng hiện nay, dòng kênh đã nhuộm một màu đen kịt.

“Chẳng hiểu họ xử lý kiểu gì mà thấy nước kênh chỉ cải thiện được một thời gian ngắn rồi ô nhiễm trở lại, màu nước ngày càng đen, hôi kinh khủng” - một người dân nhà gần đoạn kênh chảy ngang qua Tỉnh lộ 43 (Quốc lộ 13 cũ) bày tỏ sự thất vọng.

Nước kênh Ba Bò ô nhiễm trở lại do nước thải chưa được xử lý

Đi ngược lên công trình xử lý nước thải kênh Ba Bò, chúng tôi nhận thấy, các hồ nước đang trong trạng thái phẳng lặng, có dấu hiệu không được vận hành. Những người dân sống gần hồ cho biết, cách đây khoảng một tuần, khi đơn vị vận hành bơm nước lên hồ, đã xảy ra tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng, khiến cá chết hàng loạt. Chỉ sau khi dừng bơm nước, tình trạng cá chết mới chấm dứt.

Theo báo cáo của Công ty TNHH một thành viên Quản lý khai thác dịch vụ thủy lợi TP.HCM (đơn vị vận hành tạm công trình xử lý nước thải kênh Ba Bò), thời gian qua, khi công ty bơm nước lên hồ sinh học để bảo dưỡng các thiết bị của hệ thống xử lý nước thải thì gặp sự cản trở của người dân phường Bình Chiểu (Q.Thủ Đức, TP.HCM) và phường Bình Hòa (thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương) vì lý do gây mùi hôi, ảnh hưởng đến cuộc sống xung quanh.

“Một số người dân còn có hành vi đe dọa, nên công ty hiện đang tạm ngưng vận hành” - đại diện Công ty Quản lý khai thác dịch vụ thủy lợi TP.HCM nói.

Dân phản đối vì mùi hôi phát tán

Trao đổi với chúng tôi về nguyên nhân ngăn cản không cho vận hành trạm xử lý nước thải kênh Ba Bò, một người dân sống ở phía bờ hồ thuộc tỉnh Bình Dương, phân trần: “Ngày trước, dân ở đây ai cũng trông chờ công trình cải tạo kênh Ba Bò sớm hoàn thành và đi vào hoạt động. Song, từ khi công trình hoàn thành đến nay, nước kênh ô nhiễm chẳng được cải thiện là bao, trong khi khu vực hồ thì thường xuyên bốc mùi hôi không chịu nổi. Công trình cải thiện môi trường mà gây ô nhiễm môi trường như thế, hỏi sao dân không bức xúc”.

Trong báo cáo gửi chủ đầu tư dự án (Trung tâm Chống ngập TP.HCM), Công ty Quản lý khai thác dịch vụ thủy lợi TP.HCM cũng cho biết, lý do người dân ngăn cản không cho bơm nước lên hồ là vì mùi hôi phát sinh từ hồ sinh học.

Tuy nhiên, đơn vị này không đề cập đến mức độ ô nhiễm mùi hôi cũng như các giải pháp và thời hạn chấm dứt ô nhiễm. Trước mắt, để giải quyết xung đột với người dân, Công ty Quản lý khai thác dịch vụ thủy lợi TP.HCM kiến nghị Trung tâm Chống ngập TP.HCM phối hợp với chính quyền hai phường có người dân ngăn cản việc thi công để tuyên truyền, vận động người dân ủng hộ vận hành công trình, để góp phần giảm thiểu ô nhiễm kênh Ba Bò.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, cuối năm 2017, khi dự án cải tạo kênh Ba Bò sắp hoàn thành, Trung tâm Chống ngập TP.HCM đã nhìn nhận, do sử dụng công nghệ hồ sinh học với vi sinh vật hiếu khí để xử lý nước thải, nên trong giai đoạn đầu vận hành trạm xử lý nước thải có thể phát tán mùi hôi.

Theo Trung tâm Chống ngập TP.HCM, dựa trên kinh nghiệm vận hành nhà máy xử lý nước thải sử dụng công nghệ tương tự, trong khoảng hai tháng đầu vận hành, thường xuất hiện bọt trắng và mùi hôi trong khu vực xử lý.

Nguyên nhân phát sinh mùi hôi từ trạm xử lý nước thải được Trung tâm Chống ngập TP.HCM giải thích là do sự thích nghi và tốc độ phát triển của vi sinh vật trong hồ sinh học còn chậm, trong điều kiện môi trường nước thải chưa ổn định. “Sau khi trạm xử lý vận hành ổn định thì bọt trắng và mùi hôi sẽ giảm dần” - đại diện Trung tâm Chống ngập TP.HCM cam kết.

Hoàng Nhiên