Vì sao chất thải nguy hại chất đống giữa thành phố Thái Nguyên?

Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên đã nhiều lần bị xử phạt liên quan đến lĩnh vực môi trường. Tuy nhiên, đến nay, bãi lưu giữ bụi luyện thép của đơn vị này vẫn là nỗi ám ảnh với người dân.

Thải nguy hại chất đống 

Thời gian gần đây, ở khu vực đường Cách Mạng Tháng Tám (TP.Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên) xuất hiện đống chất thải rất lớn của Công ty cổ phần Giang thép Thái Nguyên. Có thời điểm, bãi chất thải này lộ thiên, không được che chắn, gây nên sự lo ngại về ô nhiễm môi trường.

Theo quy định hiện hành, bụi lò phát sinh từ quá trình luyện gang, thép là chất thải nguy hại phải được quản lý đúng quy trình kỹ thuật theo yêu cầu về bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, một thời gian dài, hàng ngàn tấn bụi lò vẫn được tập kết ngay giữa trung tâm thành phố. 

Khu vực bãi chứa chất thải nguy hại chất đống giữa thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên (ảnh chụp từ Google Map)

“Bụi lò được chất thành đống, kéo dài hàng chục mét, không được phủ bạt, xung quanh có nước thải với đủ màu sắc. Ước tính, có hàng chục ngàn tấn bụi lò đang tồn đọng tại bãi chứa nói trên” - một người dân phản ánh. 

Hoạt động của Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên có phát sinh bụi lò từ quá trình luyện gang, thép của hai nhà máy là chi nhánh Nhà máy Luyện thép Lưu Xá và chi nhánh Nhà máy Luyện gang.

Đối với chi nhánh Nhà máy Luyện thép Lưu Xá, khối lượng bụi lò phát sinh từ công đoạn xử lý khí thải lò điện hồ quang trung bình khoảng 3.600 tấn/năm.

Nhà máy đã thu gom, lưu giữ bụi lò tại bãi chứa diện tích 1.900m2 của xí nghiệp năng lượng và kho chứa bụi diện tích 540m2 của Nhà máy Luyện gang. Được biết, năm 2020, nhà máy này phát sinh 2.581 tấn bụi lò nhưng chỉ mới chuyển giao đi xử lý 1.507 tấn. Lượng bụi tồn đọng lên đến hơn 1.000 tấn được lưu giữ lại tại các kho bãi.

Đối với chi nhánh Nhà máy Luyện gang, khối lượng bụi phát sinh từ hoạt động (từ quá trình làm sạch khí lò cao để tái sử dụng làm nhiên liệu đốt) trung bình khoảng 4.800 tấn/năm. Nhà máy được phép tự xử lý bụi lò cao theo sổ đăng ký chủ nguồn thải chất thải nguy hại do Sở Tài nguyên và Mội trường tỉnh Thái Nguyên cấp. Năm 2020, nhà máy đã thực hiện tự xử lý 6.132 tấn bụi lò. Tuy nhiên, từ tháng 1/2021 đến nay, việc tự xử lý đã tạm dừng và đơn vị này đang có kế hoạch chuyển giao cho đơn vị có chức năng xử lý, thực hiện điều chỉnh đăng ký chủ nguồn thải. Lượng bụi này hiện được tập kết tại nhà kho diện tích 500m2 và sân bãi ngoài trời có phủ bạt.

Tổng cục Môi trường vào cuộc

Hiện Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) đã nắm được thông tin về việc tập kết chất thải nguy hại thành đống ở Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên. Cùng với đó, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Thái Nguyên mới đây cũng đã ban hành quyết định kiểm tra đột xuất việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường trong quản lý bụi lò phát sinh trong hoạt động luyện gang, thép tại công ty này.
“Tổng cục Môi trường sẽ tiếp tục trao đổi với Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Thái Nguyên về kết quả xử lý vụ việc”, một lãnh đạo Tổng cục Môi trường thông tin.

Theo báo cáo của Tổng cục Môi trường vừa gửi cho Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, nguyên tắc quản lý chất thải nói chung và chất thải nguy hại nói riêng theo tinh thần Luật Bảo vệ môi trường là trách nhiệm của chủ nguồn thải (Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên). Trong đó, ưu tiên việc giảm thiểu, tái chế, tái sử dụng, thu hồi năng lượng từ chất thải. Trường hợp không thể tái chế, tái sử dụng, chủ nguồn thải phải lưu giữ chất thải nguy hại theo đúng quy định và chuyển giao cho đơn vị có chức năng xử lý và định kỳ báo cáo công tác phát sinh và quản lý chất thải nguy hại với Sở Tài nguyên và Môi trường địa phương.

Đối với trường hợp khi phát sinh chất thải nguy hại mà không thể tự tái chế, tái sử dụng thì chủ nguồn thải có trách nhiệm bố trí khu vực lưu giữ. Việc lưu giữ chất thải nguy hại được thực hiện trong các bao bì hoặc thiết bị lưu chứa đáp ứng yêu cầu kỹ thuật, quy trình quản lý và chuyển giao cho đơn vị có chức năng xử lý theo quy định. 

“Qua thu thập thông tin, đối chiếu với nội dung phản ánh, Tổng cục Môi trường nhận thấy việc quản lý bụi lò tại Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên là chưa đúng quy định pháp luật về bảo vệ môi trường, mặc dù trước đây công ty này đã bị xử phạt” - đại diện Tổng cục Môi trường thông tin.

Được biết, năm 2018, Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên đã bị xử phạt về hành vi bố trí khu vực lưu giữ bụi lò thép không đúng yêu cầu kỹ thuật và xả nước thải vượt quy chuẩn quốc gia về chất thải. Cùng với việc xử phạt, cơ quan có thẩm quyền cũng yêu cầu công ty phải khắc phục lỗi vi phạm.

Theo Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Thái Nguyên, dự kiến đơn vị sẽ kiểm tra việc khắc phục lỗi vi phạm trong năm 2020. Nhưng việc kiểm tra bị trì hoãn lại theo tinh thần chỉ đạo về việc tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19. Đến nay, Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên tiếp tục bị phản ánh về nội dung trên nên Sở Tài nguyên và Môi trường đã lập đoàn kiểm tra đột xuất. 

Nhóm phóng viên