Vì muốn con trải nghiệm cả những điều tồi tệ nên tôi không chọn homeschool

Có một buổi chiều đứa con gái lớp 6 của tôi trở về nhà với gương mặt đầm đìa nước mắt:

- Mẹ, con muốn chuyển trường. Cô chủ nhiệm “đì” con thế này, con không còn hứng thú đến lớp nữa.

Rồi cô nàng trút hết ấm ức trong lòng và kết thúc vẫn là câu: “Con không muốn học trường đó nữa”. Tôi hỏi đó có phải là điều con thực sự mong muốn hay không, hãy suy nghĩ kỹ rồi trả lời mẹ sau. Cô nhỏ quẹt nước mắt quả quyết: “Vâng, đó thực sự là điều con muốn”.

Ảnh minh họa

Buổi tối trước khi đi ngủ, như chợt nhớ ra điều gì đó, cô nhỏ bật cười khúc khích: “Mẹ biết không, hôm nay Thảo bảo đừng sợ Béo bắt nạt nữa, vì Thảo sẽ luôn bảo vệ con. Mà mẹ nhìn thấy nó rồi đó, người có chút mà đòi bảo vệ một con nhỏ bự gấp đôi nó, trước một thằng bự gấp đôi con nhỏ bự gấp đôi nó. Ha ha”.

Tôi cười bâng quơ: “Không biết khi con chuyển trường mới, có bạn nào giống như Thảo chịu đứng ra bảo vệ bạn mình không nhỉ?”. Cô nhỏ lắc đầu nguầy nguậy: “Không đâu mẹ, con mà đi chắc nó sẽ buồn”. Im lặng một lúc. “Mà con cũng sẽ buồn. Vậy thôi nhé. Cứ để mọi thứ bình thường đi mẹ”. Và tôi hiểu, con đã nhận ra điều con thực sự mong muốn trong cuộc đời này là gì.

Những ngày qua, nhiều ông bố bà mẹ nói với nhau về chuyện homeschool (cho trẻ tự học ở nhà, không tới trường lớp). Họ cho rằng môi trường học đường càng ngày càng nguy hiểm. 

Đứng trước nỗi lo lắng rằng con đang phải tiếp nhận một nền giáo dục quá tệ, dù đã trải qua bao nhiêu cải cách lớn nhỏ, đến nỗi sợ con phải đối diện với bất công, bạo lực học đường, thầy cô trù dập và ti tỉ thứ khác bên ngoài ngôi nhà của mình như ấu dâm, cướp giật, thậm chí lấy đi cả mạng người một cách tàn nhẫn và dễ dàng…nhiều ông bố bà mẹ đã quyết định chọn homeschool để mang đến cho con những gì tốt nhất từ một hình thức giáo dục tốt và quan trọng là an toàn.

Ảnh minh họa

Tôi không phải là một chuyên gia về homeschool để có cơ hội hiểu biết về nó một cách đầy đủ, tôi chỉ là một bà mẹ ngày ngày phải đi làm kiếm tiền để lo cho cả gia đình, nên có lẽ tôi có những suy nghĩ khác những bậc phụ huynh ủng hộ homeschool. 

Tôi không chọn homeschool!

Không phải tôi không biết nền giáo dục ở Việt Nam còn nhiều yếu kém như thế nào. Tôi cũng chả ưa gì chuyện thầy cô trù dập học sinh và đối xử bất công với những đứa trẻ.

Tôi cũng biết run sợ trước nạn ấu dâm và bạo lực học đường mà dù không muốn, vẫn cứ phải bị đọc, bị nghe mỗi ngày trên các phương tiện truyền thông. Nhưng tôi tin, ở cái môi trường mà mọi người khiếp sợ đó, những đứa trẻ sẽ học được nhiều thứ giá trị mà homeschool hoàn toàn không thể mang lại cho chúng.

Đó là những mối quan hệ và cách cư xử dựa trên những mối quan hệ đó. Và chỉ có những mối quan hệ mới tạo ra được đau khổ, mâu thuẫn, đấu tranh, đố kỵ… Trải qua đủ cung bậc cảm xúc đó, người ta mới hạnh phúc được.

Khi con tôi nói rằng nó bị đối xử bất công, tôi bảo sau này ra đời, con sẽ còn gặp nhiều chuyện còn bất công hơn thế. Hãy tập quen dần với việc bị thầy cô la mắng, bởi lớn lên con sẽ gặp những kiểu người rất dễ buông những lời làm mình tổn thương, dù lỗi không phải của mình.

Hãy đừng ấm ức khi bị chép phạt hay bị bắt đứng ngoài sân nắng hàng giờ, bởi một việc làm sai bao giờ cũng bị trả giá bằng những hình phạt tương xứng. Như vậy mới công bằng cho những người khác không làm sai. Một người lớn phạm luật, họ còn phải trả giá bằng cả một cuộc đời mất tự do trong nhà tù.

Hãy tập lơ đi những ghen ghét đố kỵ từ bạn bè, bởi chắc chắn trên đường đời con sẽ gặp những kẻ đấu đá, cạnh tranh, ép mình vào đường cùng để được ngồi vào vị trí mà họ mong  muốn.

Bị bạn đánh (hay cứ gọi một cách chữ nghĩa là “bạo lực học đường”) thì cũng chả sao cả. Nếu thấy đau, con sẽ biết mà tránh cho mình sau này và đừng bao giờ sử dụng với người khác, vì chắc chắn họ cũng sẽ rất đau. 

Cha mẹ rồi sẽ già yếu và mất đi, con phải tập trải nghiệm mọi điều tồi tệ, để kiên cường đối mặt với những thứ tệ hơn thế nữa, khi con lớn lên và không còn cha mẹ bên mình. Điều con cần học nhiều nhất để sống trên đời, đó là học cách hiểu mình, hiểu người khác, học cách thích nghi, học cách vượt qua, học cách yêu thương, học cách xử lý tình huống…

Mà để học những điều đó, con phải được sống trong một xã hội có rất nhiều kiểu người khác nhau, hình thành nên những mối quan hệ và mâu thuẫn khác nhau. 

Homeschool không mang đến cho con những mối quan hệ thực sự sâu và đậm chứ không phải là tương tác một cách hời hợt. Homeshool không thể nào dạy cho con được những bài học giá trị này.

Hồng Hạnh