Về Sóc Trăng chớ quên tìm món bún nhà quê này!

Sự thanh bình của miền Tây luôn dễ khiến người đi xa nhớ nhung da diết, còn khách thập phương lại bồn chồn muốn ghé thăm. Cái dân dã, mộc mạc của người miền Tây không chỉ bộc lộ ở lời ăn tiếng nói, cách cư xử đời thường mà còn ảnh hưởng đến cả trong ẩm thực. Trong danh sách những món ăn xuất phát từ miền Tây, khó thể kiếm được công thức nào cầu kỳ hoặc gây khó trong việc chế biến. Có lẽ, cũng chính sự giản đơn, chân chất ấy - như đất như người sở tại - lại khiến người ta nhớ, thương nhiều hơn.

Về miền Tây, bún nước lèo như một đặc sản thường được nhắc đến với những tỉnh có đông đồng bào Khmer sinh sống. Nhưng mỗi không gian lại mang đến cho người thưởng thức một cảm giác riêng biệt. Giữa chốn thanh bình của đồng ruộng bao la bát ngát cùng khung cảnh đẹp nên thơ của những ngôi cổ tự đến hàng trăm năm tuổi, Sóc Trăng như một điểm đến khó thể bỏ qua khi nhắc đến bún nước lèo.

Bún nước lèo, món ăn có nguồn gốc của người Khmer, nay đã trở nên quen thuộc ở Nam bộ.

Quá trình khai hoang, mở cõi đã tạo nên sự giao thoa về văn hoá ẩm thực giữa các dân tộc tại Nam bộ. Ban đầu, bún nước lèo là món ăn của người Khmer. Nhưng qua quá trình cộng cư, đây trở thành món ăn chung của các dân tộc ở Nam bộ với khẩu vị tương đối giống nhau. Vì thế, ngoài Sóc Trăng, thì Trà Vinh, Bạc Liêu, Kiên Giang, Cần Thơ cũng có món ăn này. Nhưng ở mỗi khu vực, cách chế biến sẽ có thể khác nhau đôi chút.

Về Sóc Trăng, để tìm ăn bún nước lèo không phải chuyện khó. Từ hàng quán sang trọng đến những quán ăn ven đường, từ những con đường lớn đến những hẻm nhỏ, bún nước lèo vẫn có mặt như một người quen. Từ xa, mùi mắm thơm lừng đã có thể khiến khứu giác bị chinh phục và cái bụng cũng réo liên hồi. 

Mùi thơm đặc trưng của món ăn này dễ khiến bụng cồn cào.

Người miền Tây phóng khoáng lắm, nên không có chuyện giấu nghề. Công thức nấu bún nước lèo đều được chủ quán chia sẻ với thực khách hoặc in trên bảng to tướng để ai cũng dễ theo dõi. Nước lèo có thể dùng các loại mắm như: cá linh, cá sặc, nhưng đặc biệt nhất là mắm bò hóc (mắm đặc trưng của người Khmer được làm từ các loại cá nước ngọt). Người ta có thể dùng nước dừa, nước lạnh hoặc nước hầm xương ống để làm nước dùng.

Mắm được rã ra, sau đó bỏ xác và cho vào nấu cùng với sả, ớt, ngải bún (một loại củ giống củ nghệ, màu đậm hơn, để dùng khử mùi tanh của mắm) và nêm nếm gia vị cho vừa ăn, hợp khẩu vị. Công thức cơ bản là thế nhưng để có được nước lèo ngon, mỗi người lại có cách cân đo khác nhau, hoặc thậm chí cho thêm một ít gia vị khác nhằm tăng thêm mùi thơm. Để nước lèo được trong, nhiều nơi còn cho tất cả nguyên liệu vào trong túi lọc để nấu.

Bún nước lèo thường được dọn ăn kèm thịt heo quay xắt miếng nhỏ, cá lóc và tôm tươi. Một tô bún ngon còn phải có thêm dĩa rau sống tươi rói gồm: rau đắng, rau thơm, giá sống, bắp chuối bào nhuyễn, rau muống bào sợi... Món ăn càng thêm đậm đà nếu có chén mắm me hoặc muối ớt chanh để chấm cùng. 

Món ăn được dọn chung với nhiều loại rau sống.

Cọng bún nhỏ xíu, dai còn thơm mùi gạo kết hợp với vị ngọt tươi ngon của cá, tôm, rau sống cùng vị đậm đà của thịt heo quay kết hợp với mùi mắm thơm phức của nước lèo khiến người ta cứ phải xì xụp không thôi. Thường, nước lèo đã được cân đo kỹ về gia vị, có hậu hơi ngọt đặc trưng của ẩm thực Nam bộ. Vì thế, nếu ai ăn mặn hơn sẽ phải nêm nếm thêm cho vừa miệng. Thực khách cũng có thể chủ động lựa chọn đồ ăn kèm, ví dụ chỉ ăn đầu cá, đuôi cá lóc, hoặc chỉ ăn tôm, hoặc không để heo quay.

Một đũa bún khiến lòng người tê tái vì ngon.

Thực khách có thể kêu thêm tô đầu cá để chấm cùng nước mắm ớt.

Bún nước lèo ăn sáng cũng được vì ấm bụng, ăn trưa cũng no lòng, ăn xế chiều vẫn còn đủ chỗ để cho bữa cơm tối. Mỗi đũa bún, mỗi muỗng nước lèo như thấm đậm cả dư vị của đất trời miền Tây, khiến người xa quê lại nhớ, kẻ phương xa bồi hồi mà thương. 

Chỉ từ 25.000 đồng đến 40.000 đồng đã có thể thưởng thức một tô bún nước lèo ngon tại Sóc Trăng. Nếu thích sự thoải mái có thể chọn những quán cóc ven đường, còn nếu chuộng sự tiện nghi bạn có thể đến những hàng quán lớn sang trọng. 

Bài, Ảnh: Trung Sơn