Về Nghệ An, ghé thăm "bảo tàng" đặc biệt của ông Vi Văn Phúc

12/11/2023 - 17:33

PNO - Ông Vi Văn Phúc đã dày công tìm kiếm, đưa về trưng bày trong “bảo tàng” đặc biệt của ông gần 1.000 hiện vật gắn liền với đồng bào Thái.

 

Clip: Bộ sưu tập gần 1.000 hiện vật của ông Vi Văn Phúc
Nhiều năm qua, ngôi nhà sàn của ông Vi Văn Phúc (77 tuổi, thị trấn Con Cuông, huyện Con Cuông, tỉnh Nghệ An) trở thành điểm đến quen thuộc của những đoàn khách muốn tìm hiểu văn hóa dân tộc Thái. Ngôi nhà có diện tích hơn 300m2 gần như được ông Phúc trưng bày kín các hiện vật từ tầng trệt đến tầng 2, với gần 1.000 cổ vật, vật dụng gắn liền với đồng bào dân tộc Thái.
Nhiều năm qua, ngôi nhà sàn của ông Vi Văn Phúc (77 tuổi, thị trấn Con Cuông, huyện Con Cuông, tỉnh Nghệ An) trở thành điểm đến quen thuộc của những đoàn khách muốn tìm hiểu văn hóa dân tộc Thái. Ngôi nhà có diện tích hơn 300m2 gần như được ông Phúc trưng bày kín các hiện vật từ tầng trệt đến tầng 2, với gần 1.000 cổ vật, vật dụng gắn liền với đồng bào dân tộc Thái.
Ông Phúc bảo rằng, theo xu thế của cuộc sống đương đại, nhiều phong tục tập quán tốt đẹp của người Thái dần biến mất, nhiều vật dụng từng gắn liền với đời sống dần bị vứt bỏ, thậm chí nhiều người còn không biết nói tiếng Thái. Với mong muốn níu giữ lại bản sắc văn hóa của dân tộc mình, ông bắt đầu hành trình đi sưu tầm để lưu giữ hiện vật, cổ vật của người Thái.
Ông Phúc bảo rằng, theo xu thế của cuộc sống đương đại, nhiều phong tục tập quán tốt đẹp của người Thái dần biến mất, nhiều vật dụng từng gắn liền với đời sống dần bị vứt bỏ, thậm chí nhiều người còn không biết nói tiếng Thái. Với mong muốn níu giữ lại bản sắc văn hóa của dân tộc mình, ông bắt đầu hành trình đi sưu tầm để lưu giữ hiện vật, cổ vật của người Thái.
“Giờ nhiều người đến tiếng của dân tộc mình cũng không biết nên lo lắm. Tôi mong rằng, khi lớp trẻ đến tham quan các vật dụng gắn liền với đồng bào dân tộc Thái, các cháu có thể biết được phần nào cuộc sống của cha ông ngày trước” - ông Phúc nói.
“Tôi mong rằng, khi lớp trẻ đến tham quan các vật dụng gắn liền với đồng bào dân tộc Thái, các cháu có thể biết được phần nào cuộc sống của cha ông ngày trước” - ông Phúc nói.
Để thực hiện được ý tưởng của mình, từ những năm đầu thập niên 90, khi gia đình chuyển nhà từ Môn Sơn ra thị trấn Con Cuông ở để thuận tiện cho công việc, ông Phúc di dời luôn cả ngôi nhà sàn đặc trưng của người Thái từ quê ra. Sau khi đã dựng nhà xong, hễ thấy hay nghe nói người Thái nào có vật dụng nào ưng ý, ông đều đến hỏi mua. Biết ý định tốt đẹp của ông, cũng nhiều người không tiếc mà cho không ông Phúc nhiều vật dụng cũ.
Để thực hiện được ý tưởng của mình, từ những năm đầu thập niên 1990, khi gia đình chuyển nhà từ Môn Sơn ra thị trấn Con Cuông ở để thuận tiện cho công việc, ông Phúc di dời luôn cả ngôi nhà sàn đặc trưng của người Thái từ quê ra. Sau khi đã dựng nhà xong, hễ thấy hay nghe nói người Thái nào có vật dụng ưng ý, ông đều đến hỏi mua. Biết ý định tốt đẹp của ông, cũng nhiều người không tiếc mà trao cho ông Phúc nhiều vật dụng cũ.
“Khó nhất là những vật dụng tâm linh của người Thái. Những đồ này rất khó tìm vì đã mất hết rồi. Nhiều đồ đồng cũng bị người dân bán hết” - ông Phúc nói.
“Khó nhất là những vật dụng tâm linh của người Thái. Những đồ này rất khó tìm vì đã mất hết rồi. Nhiều đồ đồng cũng bị người dân bán hết” - ông Phúc nói.
Luống giã gạo mộc mạc được làm ra từ những khúc gỗ nguyên khối. Ông Phúc cho biết, xưa kia, để đỡ nhàm chán trong quá trình giã gạo, người Thái thường khua thêm một vài nhịp vào thành luống hoặc khua chày với nhau để tiếng kêu phát ra.
Luống giã gạo mộc mạc được làm ra từ những khúc gỗ nguyên khối. Ông Phúc cho biết, xưa kia, để đỡ nhàm chán trong quá trình giã gạo, người Thái thường khua thêm một vài nhịp vào thành luống hoặc khua chày với nhau.
Trải qua thời gian, dần dần thành bài, thành nhịp điệu rồi hình thành loại hình nghệ thuật được biểu diễn trong các dịp lễ, tết, ngày cưới... Đến nay, khua luống trở thành loại hình nghệ thuật đặc sắc, thành nhạc hồn của người Thái.

Trải qua thời gian, dần dần thành bài, thành nhịp điệu rồi hình thành loại hình nghệ thuật được biểu diễn trong các dịp lễ, tết, ngày cưới... Đến nay, khua luống trở thành loại hình nghệ thuật đặc sắc, thành nhạc hồn của người Thái.

Những hiện vật được ông Phúc sưu tầm đủ chủng loại. Từ dụng cụ sản xuất, săn bắt, hái lượm, đồ sinh hoạt hàng ngày cho đến những nhạc cụ truyền thống, đồ thờ cúng, ma chay…
Những hiện vật được ông Phúc sưu tầm đủ chủng loại. Từ dụng cụ sản xuất, săn bắt, hái lượm, đồ sinh hoạt hằng ngày cho đến những nhạc cụ truyền thống, đồ thờ cúng, ma chay…
Cái thì treo trên tường, cái đặt trên kệ, những vật dụng dễ bị hư hỏng theo thời gian thì được ông trưng bày trong tủ kính. Tất cả được ông sắp xếp khéo léo thành từng nhóm khác nhau để tiện cho du khách khi vào tham quan.
Cái thì  ông treo trên tường, cái đặt trên kệ, những vật dụng dễ bị hư hỏng theo thời gian thì ông trưng bày trong tủ kính. Tất cả được ông sắp xếp khéo léo thành từng nhóm khác nhau để tiện cho du khách tham quan.
Những bộ cửa bằng gỗ nguyên khối được điêu khắc hình các con vật liên quan đến đời sống của người Thái.
Những bộ cửa bằng gỗ nguyên khối được điêu khắc hình các con vật liên quan đến đời sống của người Thái.
Một góc nhỏ được ông Phúc bố trí thành không gian bếp của người Thái xưa với đầy đủ các vật dụng cần thiết cho bếp núc.
Một góc nhỏ được ông Phúc bố trí thành không gian bếp của người Thái xưa với đầy đủ các vật dụng cần thiết cho bếp núc.
Những chiếc ghế dài làm bằng gỗ được ông Phúc sắp xếp dọc lối đi. Đây là những chiếc ghế trong nhà quan người Thái được làm từ hơn 100 năm trước mà ông mua lại được. Bên trên ghế được chạm khắc khá tỉ mỉ.
Những chiếc ghế dài làm bằng gỗ được ông Phúc sắp xếp dọc lối đi. Đây là những chiếc ghế trong nhà quan người Thái được làm từ hơn 100 năm trước mà ông mua lại được. Bên trên ghế được chạm khắc khá tỉ mỉ.
Những cuốn văn tự được viết bằng chữ Thái cổ từ hàng trăm năm trước được ông Phúc dày công tìm kiếm, đưa về trưng bày trong “bảo tàng” đặc biệt của mình.
Những cuốn văn tự được viết bằng chữ Thái cổ từ hàng trăm năm trước được ông Phúc dày công tìm kiếm, đưa về trưng bày trong “bảo tàng” đặc biệt của mình.

Phan Ngọc

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI