Về miền di sản ở Ấn Độ

Đền Brihadisvara ở Thanjavur trên 1.000 năm tuổi - Ảnh: The Decor Journal India

Vương triều Chola là 1 trong 3 triều đại của người Tamil hùng mạnh nhất và cai trị lâu dài nhất tại miền Nam Ấn Độ. Vào giai đoạn đỉnh cao, các vị vua Chola đã đầu tư vào nghệ thuật, văn học, giáo dục và kiến trúc. Họ có tham vọng xây dựng những ngôi đền bằng đá phiến - đóng vai trò là trung tâm văn hóa và xã hội - tô điểm bằng những tác phẩm điêu khắc và những bức bích họa nhiều màu sắc, đồng thời họ còn cho thiết kế những hồ nước nhân tạo để giảm hạn hán và cung cấp nguồn nước uống an toàn.

Các đền thờ thời Chola là Di sản thế giới được UNESCO công nhận nằm ở bang Tamil Nadu, miền Nam Ấn Độ, gồm 3 ngôi đền: đền Brihadisvara tại Thanjavur, đền Brihadisvara tại Gangaikonda Cholapuram và đền Airavatesvara tại Dharasuram.

Đền Brihadisvara tại Thanjavur được công nhận vào năm 1987, 2 đền thờ còn lại được công nhận vào năm 2004.

Đền Brihadisvara - một địa điểm tôn giáo của người theo đạo Hindu ở quận Thanjavur - được Vua Raja Raja Chola I xây dựng vào năm 1010 sau Công nguyên. Đây là ngôi đền đầu tiên và duy nhất trên thế giới xây bằng đá granite. Với kiến trúc 13 tầng, độ cao khoảng 66m, ngôi đền là một trong những kỳ quan kiến trúc vĩ đại nhất của Ấn Độ.

Ngày nay, đền Brihadisvara được gọi là “Đền Lớn”. Hằng năm, du khách và tín đồ Hindu giáo từ khắp nơi trên thế giới đều tập trung về ngôi đền trên 1.000 năm tuổi này để chiêm ngưỡng và khám phá một kiệt tác nghệ thuật thời Trung cổ Ấn Độ.

Cách đền vài bước chân, du khách có thể tham quan xưởng sản xuất nhạc cụ quốc gia của Ấn Độ - đàn Saraswati veena. Được đặt tên theo nữ thần tri thức, âm nhạc và nghệ thuật của Ấn Độ giáo, Saraswati veena là “hậu duệ” của yazh - một loại đàn hạc sử dụng trong âm nhạc cổ của người Tamil.

Đền Airavatesvara lưu giữ nhiều tác phẩm điêu khắc quý hiếm - Ảnh: Kl.raja Ponsing/Alamy

Gangaikonda Cholapuram là một ngôi làng ở quận Ariyalur, bang Tamil Nadu. Nơi đây từng là kinh đô của vương triều Chola vào năm 1025 dưới thời trị vì của Vua Rajendra Chola I. Tính đến năm 2014, đô thị cổ đại tồn tại như một thị trấn di sản ở quận Ariyalur. Đền Brihadisvara Gangaikonda Cholapuram tại đây chỉ đứng sau đền Brihadisvara ở Thanjavur về sự hoành tráng nhưng vượt trội về chất lượng các tác phẩm điêu khắc.

K. Sridharan - nhà khảo cổ học thuộc nhóm khai quật đầu tiên vào những năm 1980 - cho biết vào năm 2021, các nhà khảo cổ học đã phát hiện ra bằng chứng vật chất quan trọng đầu tiên về một cung điện lớn ở cố đô. Đền Airavatesvara thờ thần Shiva nổi bật với những tác phẩm điêu khắc tinh xảo đẹp mắt, trong có một nhóm 73 tác phẩm mô tả lịch sử cuộc đời 63 Nayanmars - 63 vị thánh Hindu Tamil sống vào thế kỷ VI đến thế kỷ VII, những người sùng kính thần Shiva của Ấn Độ giáo. Đền được xây dựng bởi Vua Rajaraja Chola II vào thế kỷ XII sau Công nguyên.

Ngôi đền này có kích thước nhỏ hơn nhiều so với đền Brihadisvara ở Thanjavur và Gangaikonda Cholapuram. Trong khuôn viên đền có một bể chứa nước - nơi hằng năm những người theo đạo Hindu tập trung về đây để ngâm mình.

Truyền thuyết kể rằng Airavata - con voi trắng của thần Indra - đang chịu lời nguyền thay đổi màu sắc, sau khi tắm trong vùng nước thiêng này đã có lại làn da trắng. Truyền thuyết được khắc trên đá trong ngôi đền và tên con voi được đặt tên cho ngôi đền này. 

Thiên Cư