Văn học thiếu nhi được chắp cánh

Vài năm trở lại đây, văn học thiếu nhi khởi sắc thấy rõ. Các đơn vị làm sách quan tâm đầu tư hơn, lực lượng sáng tác ngày càng đông, nhiều giải thưởng được tổ chức, người cầm bút được tôn vinh xứng đáng, tác phẩm được sự đón nhận của bạn đọc trong nước và có cơ hội bước ra thế giới...

Tất cả yếu tố này cộng hưởng, tạo nên sức bật lớn cho văn học thiếu nhi. Nhà văn Lê Phương Liên - Ủy viên Hội đồng Văn học thiếu nhi, Hội Nhà văn Việt Nam - nhận định: “Văn học thiếu nhi đã có những chuyển biến mạnh mẽ và đang bước sang một giai đoạn phát triển mới, hội nhập sâu rộng với toàn cầu”.

Có thể nhìn thấy sự chuyển biến này qua lực lượng sáng tác và chất lượng tác phẩm. Văn học thiếu nhi đang thu hút sự tham gia của các nhà văn nhiều thế hệ. Bên cạnh đó, còn có những phụ huynh viết cho con lẫn những cây bút nhí viết cho tuổi mình. Khi các thế hệ người cầm bút cùng bước vào địa hạt này thì bức tranh văn học thiếu nhi lại càng đa sắc màu, phong phú từ đề tài đến phong cách.

Trong đó, có nhiều tác phẩm đặc sắc đã được vinh danh tại các giải thưởng như: Chuyện của anh em nhà Mem & Kya (Nguyễn Quang Thiều, giải B - giải thưởng sách quốc gia năm 2021), Người sao chổi (Cao Việt Quỳnh, giải B giải thưởng sách quốc gia năm 2022), Thung lũng Đồng Vang (Trung Sỹ, giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam năm 2022), Đi trốn (Bình Ca, giải Khát vọng Dế Mèn, giải thưởng Dế Mèn lần II/2021), Joni mặt tịt và đồng bọn tinh nghịch (Nguyễn Khắc Cường, giải B giải thưởng sách quốc gia năm 2023), Cá Linh đi học (Lê Quang Trạng, giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam năm 2023), Tự truyện một con heo (Lý Lan, giải Hiệp sĩ Dế Mèn, giải thưởng Dế Mèn lần V/2024)…

Giải thưởng cũng là một phần động lực lớn lao cho người cầm bút. Các tác phẩm được vinh danh cũng tạo nên vệt dấu ấn sâu đậm sau mỗi mùa giải. Giải thưởng văn học Kim Đồng lần đầu tiên được tổ chức (giai đoạn 2023-2025) đến nay đã thu hút hàng trăm tác phẩm dự thi. Giải thưởng văn học thiếu nhi TPHCM lần 1 (đang nhận tác phẩm dự thi) cho thấy sự quan tâm từ phía lãnh đạo dành cho lĩnh vực này. Nhà văn viết cho thiếu nhi cũng có cơ hội được đến gần hơn với bạn đọc thông qua các tác phẩm được tôn vinh của mình.

Cùng với truyện chữ, sách tranh (artbook), sách minh họa cũng có sự phát triển nhanh chóng. Hình thức đẹp, nội dung hay, ý nghĩa đã thu hút được trẻ nhỏ. Bên cạnh đó, phải kể đến sự đóng góp không nhỏ của các dự án cá nhân, tổ chức trong việc truyền cảm hứng, xây dựng thói quen đọc sách cho trẻ nhỏ. Khi nhận được sự quan tâm của người lớn, tác phẩm cho thiếu nhi lại càng có thêm cơ hội được lan tỏa, khẳng định được vị trí riêng.

Văn học thiếu nhi có được con đường thênh thang rộng mở như hiện nay là nhờ một quá trình với nỗ lực bồi đắp từ nhiều phía. Quan tâm đúng mức, đầu tư xứng tầm và tôn vinh xứng đáng sẽ kích thích sáng tạo.

Lục Diệp