Văn hóa "tóc vàng hoe": Sự ngờ nghệch giả tạo nay đã lỗi thời

Thế nhưng, giữa thời đại mới, liệu ánh hào quang trước ống kính vẫn chiếu cố họ? Những cô nàng “tóc vàng ngây ngô” nay đều chìm vào quên lãng hay đã tạo dựng hình ảnh khác chân thật hơn?

Năm 2006, khi Chantelle Houghton, bấy giờ 22 tuổi, xuất hiện trong Big Brother, show truyền hình thực tế ăn khách tại Anh, cô khiến khán giả chú ý vì hàng loạt thắc mắc ngờ nghệch đến khó tin. Một lần trò chuyện với nghị viên George Galloway, Chantelle hỏi: “Là nghị viên nghĩa là ông làm việc trong một căn phòng lớn với những cái ghế xanh?”. Lần khác, cô nói, cô không chắc “bác sĩ phụ khoa” là nghề gì. Chantelle, sinh ra và lớn lên ở Anh, cũng từng tin rằng Dundee (thành phố biển nổi tiếng của Scotland) thuộc địa phận xứ Wales.

Mới đây, trả lời phỏng vấn qua điện thoại cho tạp chí Vice, Chantelle bày tỏ sẽ thấy “xấu hổ nếu ngay lúc này, tôi gặp một người trưởng thành nhưng mù tịt về những kiến thức căn bản như thế”. Dù vậy, cách đây chỉ 2 thập niên, cô không phải nàng “tóc vàng hoe” duy nhất nổi danh nhờ tính cách ngô nghê.

Đầu thế kỷ 21, từ kênh MTV đến vô số series truyền hình, điện ảnh, nơi chuyên mục giải trí của những tờ báo bán chạy nhất, không khó bắt gặp hình ảnh một phụ nữ quyến rũ có mái tóc vàng óng, đưa ra bình luận hay thắc mắc đầy ngây ngô về mọi thứ.  

Paris Hilton và Nicole Richie từng dành cả thời lượng chương trình truyền hình thực tế gây tranh cãi The Simple Life, diễn đi diễn lại trò đùa về việc họ không biết sử dụng chổi lau sàn. Người mẫu tóc vàng Jodie Marsh từng hỏi phóng viên, “trứng có phải một loại rau?”.

Trong dự án truyền hình Newly Weds, nữ ca sĩ Jessica Simpson trở thành tâm điểm trêu chọc của công chúng khi cô không thể phân biệt thịt gà và cá ngừ.

Jessica Simpson được ví như một “tóc vàng hoe” điển hình qua show truyền hình thực tế Newly Weds - Ảnh: TodayShow

Cùng thời điểm, trên màn ảnh rộng, hàng loạt đề cử tâm lý hài Legally Blonde, Mean Girls và Clueless đều tạo sức hút nhờ tuýp nhân vật nữ trẻ, xinh xắn nhưng ngây thơ đến mức gây cười cho khán giả.

Thủ vai cô nàng khờ khạo April trong phim ăn khách Hot Chick, minh tinh Hollywood Anna Faris cũng bắt đầu thành danh nhờ khuôn mẫu “tóc vàng hoe”.

Khuynh hướng áp đặt định kiến đối với phụ nữ tóc vàng, tuy nhiên, có lịch sử khởi nguồn lâu đời hơn thế. Giới sử gia ghi nhận, vở hài kịch Les Curiosités de la Foire của Pháp, ra mắt tại Paris vào cuối thế kỷ 18, châm biếm nhân vật chính là Rosalie Duthé – một cô gái bán hoa tóc vàng ngờ nghệch, đã “kích ngòi” cho những tràng cười đầu tiên.

Đến thập niên 1950, “người đẹp tóc vàng” Marilyn Monroe phác họa ấn tượng mẫu phụ nữ tương tự khi vào vai Lorelei Lee trong tác phẩm điện ảnh Gentlemen Prefer Blondes. Ở một cảnh đáng nhớ của phim, Lorelei, nàng vũ nữ xinh đẹp chỉ yêu say đắm kim cương, thẳng thừng tuyên bố: “Tôi có thể thông minh khi cần. Nhưng hầu hết đàn ông không thích điều đó”.

Marilyn Monroe trong Gentlemen Prefer Blondes

Hàng thập niên tiếp theo, câu chuyện về phụ nữ tóc vàng ngây ngô cùng sự đùa cợt nhắm vào họ ẩn hiện như một lối tư duy văn hóa tưởng chừng vô thưởng vô phạt. Mãi đến những năm 2000, khi làn sóng giải trí qua truyền hình chiếm lĩnh đời sống trẻ, hiện tượng ngôi sao đại chúng "sớm nở tối tàn" hình thành cùng lúc với sự lên ngôi của khuôn mẫu “tóc vàng hoe”.

Thời điểm Chantelle được biết đến nhờ show truyền hình Big Brother, một số tờ báo tại Anh không ngại chỉ trích cô về kiểu hành xử ngây thơ. Đến mức, trong một bài phỏng vấn có phần khiếm nhã trên Daily Mail, phóng viên hỏi Chantelle liệu cô “có nghĩ mình thông minh?”. “Sự chỉ trích thật ra không khiến tôi băn khoăn mấy. Tôi luôn biết mình là ai. Tôi muốn dành thời gian cho những điều tốt đẹp hơn”, Chantelle nói. 

Trong khi không ít người quy kết nét ngờ nghệch ở những “tóc vàng hoe” nhằm lôi cuốn nam giới, Chantelle đáp, cô không hề có ý hành xử giả tạo. “Tôi không có một tuổi thơ êm đềm”, cô chia sẻ. “Tôi không lớn lên trong một gia đình đầy đủ điều kiện. Bố tôi từng lén ăn cắp nước của nhà hàng xóm để tôi tắm. Tôi không được học cao để biết làm việc tại nghị viện là như thế nào. Tôi không hiểu bác sĩ phụ khoa là công việc ra sao. Nhưng tôi không thể trách bố mẹ mình. Chẳng phải đây là cách bạn học điều gì đó mới mẻ? Bằng việc thắc mắc về chúng?”.

Chantelle nói, sau khi im lặng hồi lâu, “tôi đoán việc không biết những thứ đó đã biến tôi thành trò cười với vài người”.

Chantelle ngày nay thành đạt với công việc người mẫu, diễn viên truyền hình và nhà văn - Ảnh: Mirror

Có thể bị cười cợt như một “tóc vàng hoe”, Chantelle vẫn rất thành công dưới tư cách một ngôi sao truyền hình thực tế. Sau Big Brother, cô tiếp tục xuất hiện trên tạp chí, trong nhiều dự án quảng cáo, vốn giúp Chantelle trở thành triệu phú ở tuổi đôi mươi. Không được đánh giá thông minh xuất chúng, nhưng sự khéo léo quảng bá tên tuổi lẫn kỹ năng kinh doanh của Chantelle ở tuổi 37 là điều không thể phủ nhận.

“Tìm kiếm và duy trì sự nổi tiếng (theo cách trong sạch) không hề dễ dàng”, Nicole Lampert, từng công tác tại báo The Sun, chuyên mục giải trí, cho biết. Một “tóc vàng hoe” có thật ngờ nghệch như những gì họ thể hiện bên ngoài? Nữ biên tập viên lý giải: “Nếu họ thật sự có điểm gì đó lôi cuốn, công chúng sẽ dần nhận ra. Họ sẽ không cười cợt một cô nàng tóc vàng nữa, mà là cười cùng cô ấy".

Aisleyne Horgan-Wallace, một người đẹp tóc vàng khác được biết đến nhờ show truyền hình Big Brother, thừa nhận cô từng giả vờ ngây ngô để nhanh chóng nổi tiếng trên mặt báo. “Cánh paparazzi đôi khi rất kinh khủng. Họ bám theo bạn khắp nơi. Đã có lúc tôi trông thấy một phiên bản xấu xí của chính mình trên trang nhất, nhưng tôi không quá để tâm vì tôi biết, đó là cách giúp tờ báo bán chạy. Tôi được ưu ái nhờ cư xử như một ‘tóc vàng hoe’”.

Ngây thơ thật hay không, không phải phụ nữ nào cũng được sinh ra với mái tóc vàng, cũng như không phải phụ nữ nào cũng ngờ nghệch. Thế nhưng vì sao, hình tượng “tóc vàng hoe” lại nổi bật hơn cả?

Một ngành giải trí đương đại đến nay vẫn mang nặng dấu ấn phụ hệ, nơi mà những người ra quyết định nội dung thường là nam giới, “không phải phụ nữ nào – bất kể màu tóc, độ tuổi – cũng được ưu ái”, Nicole nhận xét.

Bên cạnh đó, hàng chuỗi trào lưu “hậu nữ quyền” khởi đầu từ thập niên 2000, và một số phản ứng đả kích trước khuôn mẫu “tóc vàng hoe” từ giới giải trí lẫn truyền thông quốc tế - chưa đủ để giải tỏa nỗi ám ảnh kỳ thị. Nhiều hoạt động đấu tranh vì nữ quyền thời gian gần đây, tuy nhiên, đang cho thấy sự đổi thay đáng trông đợi. Trước ống kính hiện thời, phụ nữ tóc vàng đã có thể phản ánh vai trò văn hóa xã hội sâu sắc, đa dạng hơn.   

Paris tiết lộ những góc khuất tính cách, cuộc đời cô chưa từng công khai trong This Is Paris - Ảnh: USWeekly

Minh chứng nổi bật là Paris Hilton, một “biểu tượng tóc vàng hoe” đương đại. Qua dự án phim tài liệu mới nhất This Is Paris, ngôi sao người Mỹ lần đầu làm sáng tỏ hàng loạt góc khuất đời tư bấy lâu hiếm khi được nhắc đến. Paris thừa nhận, tính cách ngây thơ cô thể hiện luôn là giả. Theo lời em gái Nicky, Paris luôn biết sử dụng chổi lau sàn, nhưng mọi người chỉ thích bàn tán nếu cô tỏ vẻ ngờ nghệch.

Paris, người đang sở hữu khối tài sản kinh doanh trị giá hàng trăm triệu USD, cũng như Jessica Simpson và Nicole Ritchie, đều thành đạt khi xây dựng sự nghiệp riêng.

Với Chantelle, dẫu vậy, nỗ lực phấn đấu dường như vẫn chưa đủ để tháo gỡ một khuôn mẫu định kiến kiên cố. “Tôi theo dõi tin tức hằng ngày. Tôi đọc 3-4 quyển sách mỗi tuần. Mỗi tối tôi thường ngủ quên với một cuốn sách ngay bên gối. Tôi đoán điều này có thể khiến nhiều người ngạc nhiên”.

Như Ý (theo Vice)