Kịch TP.HCM: Một năm vui ít buồn nhiều

Chật vật đi tìm khán giả, điểm diễn

Ngay đầu năm 2018, “bà bầu” Hồng Vân tuyên bố sẽ đóng cửa sân khấu (SK) SuperBowl vì không kham nổi chi phí thuê mướn rạp. May mắn, SuperBowl vẫn tiếp tục hoạt động sau khi đơn vị cho thuê SK đồng ý có chương trình hỗ trợ Hồng Vân.

Tiếng giày đêm - vở diễn đoạt Huy chương Vàng Liên hoan sân khấu (LHSK) kịch nói 2018 nhưng không thể tổ chức biểu diễn vì không tìm được sân khấu.

Không may mắn như Super Bowl, SK Nụ Cười Mới chính thức chấm dứt hoạt động sau 14 năm. Dù đã cố gắng duy trì, chấp nhận bù lỗ suốt 3-4 năm, nhưng tình hình hoạt động của Nụ Cười Mới không thể sáng sủa hơn. Có những suất diễn chưa đầy 50 khán giả nhưng “ông bầu” Long Đẹp Trai vẫn cố gắng mở màn với mong muốn có thể giữ lại SK này- vốn là tâm huyết của cố diễn viên (DV) Hữu Lộc. Nhưng đến tháng 8/2018 thì lực bất tòng tâm.

Sân khấu kịch Trịnh Kim Chi cũng ít dần các suất diễn kịch nói, thay vào đó là các chương trình ca nhạc, biểu diễn nghệ thuật quyên góp từ thiện…

ĐD Việt Linh cũng cho biết SK Hồng Hạc sẽ tạm dừng kế hoạch biểu diễn bán vé sau buổi diễn vào cuối  tháng 11/2018. Hồng Hạc chỉ duy trì những suất diễn hợp đồng với các đơn vị, trường học…

Cũng trong tháng 11/2018, “bà bầu” NSƯT Mỹ Uyên đã chia sẻ nỗi lo không biết mình còn đủ sức gồng gánh Nhà hát Kịch Sân Khấu Nhỏ thêm được bao lâu nữa.

SK kịch Hồng Hạc sẽ tạm ngưng biểu diễn bán vé, chỉ diễn theo hợp đồng.

Năm 2018, đầu tiên LHSK kịch nói ghi nhận sự tham gia của 13 đơn vị xã hội hóa (XHH) ở TP.HCM (chiếm hơn 50%). Tiếc rằng sau LHSK nhiều vở đành xếp lại vì rất nhiều lý do: Không tìm được sân khấu để tổ chức biểu diễn, không thể tập hợp được DV…

Điều đáng nói, nhiều vở diễn đoạt giải cao, được dư luận đánh giá tốt như Tiếng giày đêm, Châu về hợp phố, Hiu hiu gió bấc… hoặc chỉ có vài suất diễn, hoặc khép lại ngay sau LHSK. Điều này không chỉ khiến một bộ phận khán giả cảm thấy hoài nghi về chất lượng của những vở đoạt giải thưởng, vừa là một sự lãng phí.

Không chỉ gặp khó về địa điểm biểu diễn, công tác tổ chức khán giả, các SK kịch XHH còn phải đối mặt với nhiều khó khăn đã là chuyện muôn thuở như việc tập hợp DV, tìm kiếm kịch bản…

Đã có lúc “bà bầu” Mỹ Uyên mời các DV cải lương về đóng kịch với mong muốn có thêm yếu tố mới lạ, thu hút công chúng; đồng thời cũng là cách đối phó với việc DV kịch quá bận bịu chạy show. Nhưng sự “ổn định” cũng không kéo dài. Vở chưa diễn được bao nhiêu suất lại tiếp tục phải thay vai.

Vườn nho đắng - vở diễn được dựng lại từ kịch bản Ba người đàn ông họ Lôi.

Tình trạng thiếu hụt DV báo động đến mức có vở diễn, đạo diễn phải chạy quanh tìm DV và chấp nhận sự tương đối để có thể tập luyện, ra mắt đúng kế hoạch. Nhưng vẫn chưa hết khó, sự cố có thể xảy ra ngay trước ngày bắt đầu tập vở: DV báo bận, xin trả lại vai!

Kịch bản hay cũng ngày càng khan hiếm. Các SK đành chọn giải pháp dựng lại các vở cũ, từng rất ăn khách trước đây. Trong năm 2018, các vở cũ được dựng lại ở hầu hết các SK kịch: Gươm lạc giữa rừng hoa (tên cũ Tám người đàn bà - SK Idecaf), Vườn nho đắng (tên cũ Ba người đàn ông họ Lôi – SK Hoàng Thái Thanh); Mua chồng, Quỷ sống (SK Thế Giới Trẻ)… Đặc biệt, Tiếng giày đêm, vở diễn của 20 năm trước đã được bà bầu Ngọc Trinh dựng lại và ẵm luôn giải Vàng của LHSK.

Sẽ không có gì đáng nói nếu song song với việc phục dựng những vở cũ, có giá trị, các đơn vị cũng lên kế hoạch dàn dựng những kịch bản mới sáng tác. Tiếc rằng, chọn dựng lại vở cũ vẫn là giải pháp của nhiều SK do không thể tìm được kịch bản mới đạt yêu cầu.

Dù nhiều nỗ lực, các SK vẫn khá dè dặt trong việc ra mắt các vở mới. Từng có lúc, dịp cuối năm là thời điểm công diễn vở mới để đón Giáng sinh và tết Dương Lịch, nhưng đến giờ SK vẫn khá yên ắng.

Những tín hiệu vui ở chặng đường mới

Những suất diễn chật kín khán phòng ở LHSK kịch nói là điều hoàn toàn bất ngờ. Điều này cho thấy khán giả TP vẫn không quay lưng với kịch nói, nhưng đòi hỏi ở người làm nghề sự đầu tư nghiêm túc và những vở diễn có chất lượng.

Mua chồng - vở diễn giới thiệu những gương mặt diễn viên đa năng của SK Thế Giới Trẻ.

Không thể phủ nhận SK kịch TP đang có một đội ngũ DV rất giỏi nghề. Tiềm năng của lực lượng này “phô diễn” khá rõ nét ở LHSK Kịch nói toàn quốc. Những tên tuổi Khả Như, Thu Trang, Diệu Nhi, Hoàng Phi, Xuân Trang, Hồng Trang, Hoàng Vân Anh, Công Danh… thể hiện khả năng diễn xuất đa dạng, sự nhạy bén và tinh tế trong xử lý tâm lý nhân vật và phối hợp với bạn diễn. Lứa DV này cho thấy chỉ cần có kịch bản hay, họ có thể toả sáng không thua kém thế hệ đi trước.

SK kịch cũng đã đi dần vào quỹ đạo, nghiêm túc và chỉn chu hơn. Các vở diễn được đầu tư nghiêm túc, mang những thông điệp rõ ràng chứ không đơn thuần chỉ là những tiếng cười bông phèng hoặc chiêu trò hù dọa khán giả.

Phong cách kịch được nhiều SK lựa chọn là những vở diễn có đề tài tâm lý xã hội với những câu chuyện về tình cảm gia đình, nghĩa tình chồng vợ… gần gũi và dễ chạm vào cảm xúc người xem.

Bên cạnh đó, sự quan tâm bước đầu của Sở Văn hoá – Thể thao TP.HCM dành cho các SK XHH là một trong những niềm vui lớn của kịch nói 2018. 

Sài Gòn có một ngã tư - vở diễn thú vị về mảnh đất, con người Sài Gòn của SK Hoàng Thái Thanh.

Lầu đầu tiên, các SK XHH đã được hỗ trợ kinh phí tổ chức biểu diễn, mức hỗ trợ tuy không nhiều nhưng mang ý nghĩa động viên rất lớn để các SK XHH bớt cảm giác mình phải đơn độc, tự bươn chải.

Một niềm vui khác khi SK Quốc Thảo đã nhận được sự đầu tư từ Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật TP.HCM để dựng vở Cánh đồng rực lửa. Sau SK kịch Hồng Vân thì SK Quốc Thảo là SK tư nhân thứ hai nhận được khoản đầu tư này.

Việc hỗ trợ kinh phí biểu diễn và đầu tư kinh phí dàn dựng vở diễn cho SK XHH là hai “sự kiện” được người làm SK đặc biệt quan tâm, với kỳ vọng đây sẽ là khởi đầu cho những đổi thay tích cực về sự quan tâm của các cơ quan, ban ngành dành cho SK XHH.

Thảo Vân