Ung thư phổi đang gia tăng ở những người không hút thuốc trên toàn thế giới

Ung thư phổi ở những người chưa bao giờ hút thuốc đang gia tăng trên toàn thế giới, trong đó phụ nữ ngày càng nhiều. Ảnh: Martin Barraud/Getty Images

Ngày 3/2, Trung tâm Nghiên cứu ung thư Quốc tế (IARC) - Cơ quan ung thư của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) - cho biết, tỷ lệ người được chẩn đoán mắc ung thư phổi mặc dù chưa bao giờ hút thuốc đang gia tăng, trong đó ô nhiễm không khí là một yếu tố quan trọng.

Theo IARC, ung thư phổi ở những người chưa bao giờ hút thuốc lá hiện được dự báo là nguyên nhân gây tử vong do ung thư cao thứ 5 trên toàn thế giới.

IARC cho biết, ung thư phổi ở những người không bao giờ hút thuốc cũng chỉ xảy ra dưới dạng ung thư biểu mô tuyến - loại ung thư phổ biến nhất trong 4 loại ung thư chính ở cả nam giới và phụ nữ trên toàn cầu.

Theo nghiên cứu của IARC được công bố trên tạp chí Lancet Respiratory Medicine, có khoảng 200.000 trường hợp ung thư biểu mô tuyến có liên quan đến việc tiếp xúc với ô nhiễm không khí vào năm 2022.

Nghiên cứu cho thấy gánh nặng ung thư biểu mô tuyến lớn nhất do ô nhiễm không khí được tìm thấy ở Đông Á, đặc biệt là Trung Quốc.

Tác giả chính của nghiên cứu và là người đứng đầu chi nhánh giám sát ung thư của IARC, Tiến sĩ Freddie Bray, cho biết những phát hiện này nhấn mạnh nhu cầu theo dõi khẩn cấp nguy cơ ung thư phổi đang thay đổi.

Ông nói thêm rằng, cũng cần có thêm các nghiên cứu để xác định các yếu tố có thể gây ra ung thư phổi, chẳng hạn như ô nhiễm không khí. “Với sự suy giảm tỷ lệ hút thuốc lá trên toàn thế giới, tỷ lệ ung thư phổi được chẩn đoán ở những người chưa bao giờ hút thuốc lại có xu hướng tăng lên. Tỷ lệ ung thư biểu mô tuyến toàn cầu do ô nhiễm không khí có tăng hay không phụ thuộc vào các chiến lược trong tương lai nhằm hạn chế sử dụng thuốc lá và ô nhiễm không khí trên toàn thế giới” - tiến sĩ Bray cho biết.

Nghiên cứu cho thấy gánh nặng ung thư phổi lớn nhất do ô nhiễm không khí được tìm thấy ở Đông Á, đặc biệt là Trung Quốc. Ảnh: Artur Widak/NurPhoto/Rex/Shutterstock

Ung thư phổi vẫn là nguyên nhân hàng đầu gây ra tỷ lệ mắc và tử vong do ung thư trên toàn thế giới. Vào năm 2022, khoảng 2,5 triệu người được chẩn đoán mắc bệnh.

Theo IARC, trong 4 phân nhóm chính của ung thư phổi (ung thư biểu mô tuyến, ung thư biểu mô tế bào vảy, ung thư biểu mô tế bào nhỏ và ung thư biểu mô tế bào lớn) thì ung thư biểu mô tuyến đã trở thành phân nhóm chiếm ưu thế ở cả nam giới và nữ giới, chiếm 45,6% số ca ung thư phổi toàn cầu ở nam giới và 59,7% ở nữ giới vào năm 2022, trong khi tỷ lệ năm 2020 là 39,0% và 57,1%.

IARC cho biết ung thư biểu mô tuyến chiếm tới 70% các trường hợp ung thư phổi ở những người không bao giờ hút thuốc.

Trong khi tỷ lệ mắc ung thư phổi ở nam giới nhìn chung đã giảm ở hầu hết các quốc gia trong 40 năm qua thì tỷ lệ ở phụ nữ lại có xu hướng tiếp tục tăng. Xu hướng hiện tại cho thấy rằng mặc dù nam giới vẫn chiếm phần lớn các trường hợp ung thư phổi (khoảng 1,6 triệu vào năm 2022), nhưng khoảng cách giữa tỷ lệ mắc ung thư phổi ở nam giới và nữ giới đang thu hẹp, với khoảng 900.000 phụ nữ được chẩn đoán mắc ung thư phổi vào năm 2022.

Năm 2023, số lượng phụ nữ được chẩn đoán mắc bệnh ung thư phổi ở Anh lần đầu tiên đã vượt qua nam giới, thúc đẩy lời kêu gọi phụ nữ cảnh giác về căn bệnh này như cảnh giác về ung thư vú, đồng thời cảnh giác với các dấu hiệu ung thư phổi tiềm ẩn.

Các chuyên gia y tế vẫn chưa thể thống kê tỷ lệ các ca ung thư phổi toàn cầu ở những người không bao giờ hút thuốc là bao nhiêu, chỉ có bằng chứng cho thấy tỷ lệ này đang tăng lên. Các nhà khoa học đang chạy đua để tìm hiểu thêm về những nguyên nhân khác gây ra ung thư phổi, ngoài việc hút thuốc.

Nghiên cứu cho biết, ô nhiễm không khí có thể được coi là một yếu tố quan trọng giải thích một phần lý do tại sao ung thư biểu mô tuyến ngày càng phổ biến, chiếm từ 53 - 70% các trường hợp ung thư phổi ở những người chưa bao giờ hút thuốc trên toàn thế giới.

Theo tiến sĩ Bray, nghiên cứu cung cấp những hiểu biết quan trọng về cách ung thư phổi và các yếu tố nguy cơ tiềm ẩn đang tiến triển, cung cấp manh mối về cách chúng ta có thể ngăn ngừa ung thư phổi trên toàn thế giới một cách tối ưu.

“Những thay đổi trong thói quen hút thuốc và tiếp xúc với ô nhiễm không khí là một trong những yếu tố chính quyết định sự thay đổi về nguy cơ mắc ung thư phổi. Xu hướng gần đây cung cấp thông tin chi tiết cho các chuyên gia phòng chống ung thư và các nhà hoạch định chính sách có chiến lược kiểm soát thuốc lá và ô nhiễm không khí phù hợp ở các nhóm dân số có nguy cơ cao” - tiến sĩ Bray nói thêm.

Trọng Trí (theo Guardian)