Ứng phó với nỗi lo tuổi mãn kinh

Tiền mãn kinh là giai đoạn cơ thể trải qua nhiều thay đổi thể chất trước khi bước vào giai đoạn mãn kinh. Các thống kê cho thấy, có khoảng 23% phụ nữ gặp các triệu chứng lo âu trong giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh, một số liên quan đến trầm cảm.

Nếu bạn thấy lo âu, chán nản khi bắt đầu kỳ mãn kinh là hoàn bình thường, nhưng nếu cảm giác lo lắng, hoảng loạn xảy ra thường xuyên và nghiêm trọng thì không phải là triệu chứng điển hình của tuổi mãn kinh.

Ảnh hưởng tâm lý 

Một số phụ nữ thường cảm thấy buồn hoặc khó khăn ở tuổi trung niên do những thay đổi của cơ thể, chẳng hạn như mất khả năng sinh sản. Đồng thời, phụ nữ có thể gặp nhiều thay đổi trong cuộc sống như con cái bắt đầu rời khỏi nhà, cha mẹ và chồng phát sinh nhiều vấn đề sức khỏe vì tuổi già.

Sự thay đổi hormone xảy ra trong giai đoạn tiền mãn kinh cũng có thể gây cảm giác lo lắng, đặc biệt là sự mất cân bằng của hai nội tiết tố estrogen và progesterone. Tuy nhiên, nồng độ hormone thường cân bằng trở lại vào giai đoạn mãn kinh, giúp giảm bớt lo âu.

Lối sống thoải mái, năng động và tập thiền có thể giúp đẩy lùi cơn hoảng loạn tuổi mãn kinh.

Biện pháp y tế

Nhiều phụ nữ trung niên cần được điều trị thay thế hormone (HRT) nhằm giảm bớt những triệu chứng mãn kinh. Nếu tình trạng lo âu xuất hiện từ vừa đến nặng, bệnh nhân có thể được bác sĩ kê đơn loại thuốc chống trầm cảm phổ biến, gọi là thuốc ức chế tái hấp thu chọn lọc serotonin (SSRIs).

SSRIs rất hiệu quả trong việc cải thiện các triệu chứng lo lắng, nhưng lại kèm theo một số tác dụng phụ như giảm ham muốn tình dục, khó duy trì sự hưng phấn hay đạt cực khoái.

Các loại thuốc chống trầm cảm mới hơn như bupropion và duloxetine; hoặc các loại thuốc chống trầm cảm cũ như thuốc ức chế monoamin oxidase (MAO) thì không gây rối loạn chức năng tình dục, nhưng lại có thể gây ra các phản ứng phụ khác. Vì vậy, các chị em phải đến cơ sở y tế chuyên khoa để được điều trị đúng cách.

Thay đổi lối sống

Theo các bác sĩ, lối sống lành mạnh sẽ giúp giảm được các triệu chứng mãn kinh và những cơn hoảng loạn. Phụ nữ bước vào thời kỳ tiền mãn kinh nên chọn hình thức thể dục yêu thích để luyện tập hàng ngày.

Đi bộ, chạy, bơi, yoga… đều có thể đốt cháy năng lượng và cải thiện triệu chứng lo lắng. Các chị em cũng cần hạn chế cà phê và rượu từ tuổi 40, vì caffeine có thể gây lo lắng và căng thẳng, rượu là một chất xúc tác cho nỗi buồn. Giấc ngủ ngon là rất quan trọng trong việc giảm bớt lo lắng nhưng phụ nữ tiền mãn kinh thường mất ngủ do đổ mồ hôi ban đêm.

Một số phụ nữ đã chọn cách viết nhật ký vào buổi tối để giải tỏa lo lắng. Số khác lại chọn việc tăng cường nói chuyện với bạn bè, người thân. Cách nào cũng có hiệu quả tích cực, quan trọng là bạn phải dành nhiều thời gian hơn cho bản thân. Một số hoạt động như làm vườn, đọc sách, ngồi thiền hay yoga cũng rất tốt để bạn tập trung vào bản thân, tạo cảm giác thoải mái, thư giãn.

Đối phó với cơn hoảng loạn

Hiện y học vẫn chưa xác định rõ cơn hoảng loạn là một phản ứng hay triệu chứng mãn kinh; chỉ biết cảm giác đó thường đi kèm các triệu chứng thể chất như: tim đập nhanh, khó thở, mệt mỏi, đổ mồ hôi, buồn nôn, cảm giác ngứa ran. Cơn hoảng loạn thường kéo dài trong 10-30 phút, nhưng cũng có khi tái diễn liên tục hàng giờ liền.

Nhiều người còn gặp cơn hoảng loạn nghiêm trọng đến mức đã nghĩ họ đang đau tim hay suy nhược thần kinh. Nếu thường xuyên cảm thấy hoảng loạn bất chợt ở tuổi tiền mãn kinh, bạn nên tìm sự giúp đỡ của bác sĩ chuyên khoa. Việc thay đổi lối sống cũng góp phần cải thiện cơn hoảng loạn.

Phụ nữ tuổi trung niên nên ăn uống lành mạnh, cân bằng với nhiều trái cây và rau quả, tránh rượu bia và caffeine, học kỹ năng tự thư giãn và thường xuyên hít thở không khí trong lành. Có một người bạn hay người thân bên cạnh trong những lúc khó khăn cũng rất cần thiết. Người đó có thể khuyên giải, trấn an và hỗ trợ tinh thần cho bạn đến khi cơn khủng hoảng qua đi. 

Ngọc Hạ 
(Theo Medical News Today, BMJ, WebMD)