Tuyệt chiêu nấu chè xôi hương hoa bưởi của bố

Trong cuộc điện thoại, mẹ khoe: “Bố con về giúp mẹ hái hoa bưởi đấy”. Giọng mẹ tràn đầy niềm vui, và bà lại “khoe”: “Ông ấy vẫn nói 1 câu từ 30 năm rồi: Bà lại nhớ lão ấy chứ gì?”.

Bố tôi đang làm bảo vệ ở Hà Nội. Công việc của ông nhàn, nhưng phải thường trực ở công ty, rất ít có ngày nghỉ. Vậy là ông tích góp 8 ngày nghỉ của 2 tháng để về quê phụ mẹ tôi hái hoa bưởi. Lúc này, bưởi ở quê tôi đang rộ, hoa nở trắng các khu vườn và ướp hương thơm nồng nàn, quánh đặc trong không khí.

Hương bưởi thơm nồng mỗi tháng Ba ở miền Bắc (Ảnh minh họa)

Nếu khoảng 20 năm nay, bưởi được trồng phổ biến ở các làng quê do trào lưu trồng bưởi Diễn, bưởi Đoan Hùng, thì vườn bưởi của mẹ tôi đã gần 40 tuổi rồi. Trong số những cây bưởi Diễn đầu tiên được trồng ở trong vùng, thì có dăm ba cây bưởi chua vẫn được mẹ tôi giữ gìn, chăm chút. Chúng được trồng ở cuối vườn, với vai trò chính là làm… cọc rào. Mẹ bảo tuy quả của chúng chua, ngày nay ít người chuộng, nhưng chúng sai hoa và hoa của chúng rất thơm, được người mua yêu thích.

Nhiều năm trở lại đây, cứ vào mùa hoa bưởi, là người ta lại về các vùng quê, vào tận các vườn để thu mua hoa bưởi tươi. Ngoài việc dùng hoa bưởi ướp trà, nhiều cơ sở chiết xuất tinh dầu, trong đó có tinh dầu hoa bưởi đã mọc lên. Do đó, vào mùa hoa bưởi, nhà nhà hái hoa, người người hái hoa, xưởng xưởng mua hoa, cứ rộn ràng như tết.

Năm nào cũng vậy, khi hoa bưởi nở rộ, mẹ tôi khen hoa đẹp, hoa thơm, là y như rằng bố đùa: “Bà lại nhớ lão ấy chứ gì?”.

“Lão ấy” là ai? Mẹ tôi bảo, đó là một chàng thanh niên chuyên nghề đi mua hoa bưởi 30 năm về trước. Nay, dĩ nhiên chàng ấy đã già, thành "lão ấy". Việc thu mua hoa ông không còn làm nữa, nhưng vẫn cử người nhà về những mối quen xưa để mua. Vườn bưởi của mẹ tôi là một trong những "mối quen xưa" đó.

Thực ra giữa mẹ và ông ấy từng có một mối tình. Nhưng là kiểu tình yêu nhẹ nhàng, đẹp đẽ, nên thơ, khi chia tay nhau, chỉ để lại nỗi buồn nhẹ nhàng chứ không hề đau khổ. 

Mẹ bảo, nếu năm xưa mẹ và người đàn ông mua hoa bưởi kia nên duyên thì làm sao mẹ gặp được bố, và sinh cho ông một bầy con, cùng vun mái ấm. Bố hiểu, nhưng vẫn cứ thích trêu mẹ. 

Mỗi mùa hoa bưởi, bố lại cùng mẹ hái hoa, rồi tự tay nấu nồi chè xôi nồng nàn hương bưởi đãi cả nhà. Bố tôi có tuyệt chiêu nấu chè xôi hương hoa bưởi rất ngon, mà mẹ con tôi chẳng thể nào bắt chước được.

Mỗi lần chuẩn bị món chè xôi, bố tôi kỹ lưỡng chọn đậu và nếp. Đậu xanh được bố mẹ tôi trồng vào dịp tết Đoan ngọ của năm trước, gạo nếp cũng được để dành từ nếp cấy dịp này. Để nấu chè xôi, còn cần một nguyên liệu quan trọng nữa là bột sắn dây. Ở góc vườn, năm nào bố mẹ tôi cũng trồng một ụ sắn dây để lấy củ làm bột, dùng nấu chè và giải nhiệt. 

Khi mùa hoa bưởi đã vãn, lúc bấy giờ bố mới lấy các nguyên liệu chuẩn bị sẵn ra để nấu chè. 

Bố tôi cầu kỳ với món ăn này lắm. Bố chọn những bông hoa bưởi nở sớm nhất, tinh khiết nhất rồi rửa sạch, để ráo. Sau đó, ông xếp hoa vào lọ thủy tinh nhỏ, mỗi lớp hoa là một lớp đường trắng, hay đường phèn. Lọ hoa đầy, ông đậy nắp kín, buộc chặt, để chỗ khô thoáng khoảng 10 ngày. Đó chính là cách bố chiết "tinh dầu hoa bưởi".

Nếp nấu chè được bố ngâm qua đêm, và vo đến khi nào nước trong mới thôi. Phần đậu xanh, bố ngâm nước ấm để đậu tách vỏ, tuyệt đối không ngâm qua đêm vì sẽ làm đậu bị chai. Bố đồ chín nếp, đậu thành xôi riêng, đậu riêng. Sau đó, ông trộn chúng với nhau, những hạt đậu xanh bở tơi, bung mịn ôm lấy từng hạt nếp dẻo thơm trông vô cùng bắt mắt.

Phần nước chè, gồm bột sắn dây, đường và nước, bố đun trên lửa nhỏ đến lúc sánh mịn, không quá đặc, cũng không quá loãng và có vị ngọt vừa phải.

Khi nồi chè sắn chín, để nguội, bấy giờ bố mới thêm vài thìa tinh dầu hoa bưởi mà ông đã ngâm trước đó vào. Hương bưởi tỏa ngát nồng nàn, quyến rũ mời gọi. Món chè xôi có thể ăn nóng, nhưng ăn khi nguội, sẽ cảm nhận cái mát lành của nước chè sắn dây, cái độ dẻo thơm bùi ngậy của nếp và đậu xanh, và hương bưởi dịu dàng. 

... Tôi sống ở thành phố, mỗi mùa hoa bưởi, thấy người ta gánh từng gánh hoa rao bán trên phố, là lại nhớ quê nhà. Tháng Ba, ít có ngày trời nắng đẹp, nhưng không gian luôn được ướp đẫm hương hoa bưởi, lại nhớ mẹ và câu chuyện tình trong trẻo của bà, những bát chè xôi thơm nồng tình yêu thương của bố.

Ý Dĩ Trần