Turku cố đô quàng khăn lụa

Hình thành vào thế kỷ XIII bên bờ Aurajoki, Turku là thành phố cổ xưa nhất của Phần Lan, nơi duy nhất trên xứ tuyết thỏa mãn tất cả điều kiện của một đô thị điển hình châu Âu thời Trung cổ: có sông, có chợ, lâu đài, thành quách và nhà thờ. Chẳng những vậy, Turku còn sở hữu hải cảng lớn, kết nối thuận lợi với vùng Baltic và Thụy Điển. 

Thành phố đáng sống

Từ thời Trung cổ đến đầu thế kỷ XIX, khi Phần Lan chịu sự ảnh hưởng của Thụy Điển, Turku đóng vai trò thủ đô. Khi Nga thắng trận, buộc Thụy Điển chuyển giao Phần Lan cho mình, Nga hoàng quan ngại vị trí Turku quá gần Stockholm nên chọn Helsinki làm thủ đô từ năm 1812. 

Ngày nay, Turku là thành phố lớn thứ năm của Phần Lan, với hai ngôn ngữ chính thức là tiếng Phần Lan và tiếng Thụy Điển. Tên gọi Turku bắt nguồn từ tiếng Nga nghĩa là “nơi nhóm chợ”, còn tên tiếng Thụy Điển của thành phố là Åbo - định cư ven sông. Cả hai tên gọi đều chứng tỏ Turku từ xưa đã là thành phố đáng sống. 

Dọc bờ Aurajoki (sông Lưỡi Cày), con đường lát đá gợi nhắc đến thời Trung cổ. Vào mùa hè, bờ sông nhộn nhịp người dạo mát, ngắm cảnh, ăn uống, nghe nhạc. Dòng sông Aura màu nâu uốn lượn quanh cố đô cổ kính như chiếc khăn lụa phất phơ làm điệu cho cô tiểu thư khuê các. Mùa đông, dòng Aura biến thành chiếc khăn len trắng muốt ủ ấm nàng. 

Bờ sông Aurajoki là nơi thư giãn của người dân Turku, nơi dừng chân của du khách

Với sáu thế kỷ giữ vai trò đầu não của Phần Lan, Turku là nơi tọa lạc của nhiều công trình “đầu tiên”: thành Turku, nhà thờ lớn, Viện hàn lâm Åbo, ba trường đại học đầu tiên… Nhà thờ lớn Turku khánh thành năm 1300, ngày nay được xem như di tích lịch sử giá trị nhất của đất nước Phần Lan. Mỗi góc nhỏ của nhà thờ đều có thể thầm thì với bạn chuyện xưa tích cũ, lẽ hưng suy của một dân tộc trải mấy trăm năm. 

Đúng 12g ngày 24/12 hằng năm, thông điệp Giáng sinh an lành phát đi từ nhà thờ Turku, theo sóng trực tiếp của đài truyền hình, truyền thanh quốc gia và internet đến với muôn người. Cây thông Noel của nhà thờ cũng rất nổi tiếng, được thắp sáng lộng lẫy, thu hút hàng ngàn người đến chiêm ngưỡng. 

Chợ Giáng sinh Turku với những gian hàng đặc trưng, trang trí bắt mắt, sân khấu kịch và xiếc vui nhộn, đậm đặc không khí lễ hội cùng gia đình ông già Noel góp vui luôn hấp dẫn người dân địa phương lẫn du khách. Vì thế, Turku được mệnh danh là thành phố Giáng sinh dù Rovaniemi mới là quê hương ông già Noel. 

Phố trong bàn chân

Không hề “ăn mày dĩ vãng” vàng son, Turku hôm nay là thành phố hiện đại, trung tâm kinh tế, giáo dục, văn hóa, giao thông, khoa học. Ngành công nghệ sinh học, dược phẩm và thực phẩm chức năng tạo nên mũi nhọn đột phá cho cố đô. 

Thành phố Giáng sinh vào hè lại càng sôi động với vô số festival. Những tín đồ nhạc rock không thể bỏ qua Ruisrock vào tháng 7 hằng năm, với âm nhạc ngập tràn trong ánh mặt trời rực rỡ.  

Ai say mê hình ảnh hiệp sĩ áo giáp sắt, khiên giáo sáng lòa trên tuấn mã, sẽ ngất ngây với giải đấu Trung cổ ở lâu đài Turku. Suốt ba ngày, người tham dự được sống trong khung cảnh và không khí “đẹp xưa”, tận mắt chứng kiến những màn đấu gươm trên lưng ngựa không thể thật hơn. 

Cũng lấy bối cảnh thời xưa nhưng yên bình, thân thiện hơn là chợ Trung cổ. Khách tham quan như được xuyên không về mấy trăm năm trước để xem người thợ rèn hì hục đúc công cụ, quan sát cách nấu bia thủ công, tự tay sờ vào tấm da thú vừa phơi nắng…  

Lễ hội thức ăn và rượu diễn ra cuối tháng Bảy, quy tụ những đầu bếp cự phách trong vùng, sử dụng nguyên liệu tươi ngon tại chỗ để chế biến ra những món ăn ngon lành, bổ dưỡng, dùng kèm đủ loại rượu bia sản xuất thủ công. 

Festival phim hoạt hình diễn ra vào cuối tháng Tám luôn tươi mới và quyến rũ, tuyển chọn những tác phẩm dưới 30 phút từ khắp thế giới để giới thiệu với khán giả. 

Trung tâm Turku gọn xinh, hầu hết những điểm tham quan đều có thể đi bộ để đến. Và trong không gian nhỏ bé dọc đôi bờ Aurajoki ấy, ai cũng dễ dàng tìm thấy lễ hội yêu thích của mình. 

Bảo tàng ở Turku cũng đa dạng chủ đề không kém: sinh vật, hàng hải, thủ công, nghệ thuật, quốc phòng, nông nghiệp, âm nhạc… Trong số đó, tôi thích nhất một bảo tàng có tên dài thượt và khó nhớ: Aboa Vetus & Ars Nova, nghĩa là Turku cổ & Nghệ thuật đương đại. 

Nhà thờ Turku

Thế giới xanh vạn đảo

Từ Turku rẽ sóng ra khơi chừng 60km, bạn sẽ đến một trong những quần đảo lớn nhất thế giới. Nơi đây có hơn 20.000 hòn đảo và những tảng đá lớn nhỏ nổi chìm, hình thành từ kỷ Băng hà, nhờ sóng và băng đẽo hình gọt dạng. 

Lễ hội nhạc rock với âm nhạc ngập tràn trong ánh mặt trời rực rỡ

Mùa hè, quần đảo xanh tốt cỏ cây mướt mắt, biển trời trong vắt sắc lam. Thiên nhiên tinh khiết, hoang sơ, được bảo tồn nghiêm ngặt. Vùng biển nước lợ tạo nên hệ động - thực vật đặc chủng. Quần đảo có 25 loại động vật có vú, chủ yếu là những loài gặm nhấm nhỏ, cùng 132 loài chim. Hải cẩu vùng Baltic quý hiếm, là “con cưng” của khu bảo tồn. Đại bàng đuôi trắng, biểu tượng của vườn quốc gia này, cũng từng đứng trước nguy cơ tuyệt chủng, nay được cứu thoát nhờ những biện pháp bảo vệ hiệu quả. 

Quần đảo xinh đẹp này dễ dàng đáp ứng những sở thích đa dạng của du khách. Cảnh quan biến chuyển phong phú với thông trên đá, đồng cỏ nông nghiệp truyền thống, thảm hoa rực rỡ dưới tán rừng… hiến tặng chất liệu cho những ai mê nhiếp ảnh. 

Chèo thuyền, giong buồm, câu cá, bơi, lặn biển, cắm trại… ai thích gì quần đảo cũng chiều. Trẻ em có thể tham gia trại “học giữa thiên nhiên”, vừa vui khỏe, vừa tăng cường kỹ năng, hiểu biết về thế giới quanh mình.  

Cổ kính và hiện đại, phát triển đột phá mà vẫn hài hòa với thiên nhiên thuần khiết, hội nhập quốc tế mạnh mẽ nhưng vẫn bảo tồn bản sắc riêng… Turku dung hòa nhiều mâu thuẫn và thách thức để luôn là thành phố đáng sống. 

Thi Diên