Tưởng tìm đến chatbot để được an ủi, hóa ra chúng ta lại càng cô đơn hơn?

Những người cô đơn thường lệ thuộc vào chatpot, nhưng càng lệ thuộc thì họ càng cô đơn hơn

Theo nghiên cứu mới của OpenAI hợp tác với Viện Công nghệ Massachusetts (Mỹ), thì việc sử dụng nhiều chatbot như ChatGPT có thể dẫn đến tình trạng cô đơn gia tăng, và ít thời gian giao lưu với người khác.

Theo nghiên cứu vừa được công bố ngày 21/3, những người dành nhiều thời gian để nói chuyện với ChatGPT mỗi ngày có xu hướng phụ thuộc về mặt cảm xúc cao hơn và mức độ cô đơn cao hơn.

Việc ra mắt ChatGPT vào cuối năm 2022 đã giúp khởi động cơn sốt trí tuệ nhân tạo. Kể từ đó, mọi người đã sử dụng chatbot cho mọi thứ, từ mã hóa đến các buổi trị liệu thay thế. Khi các nhà phát triển như OpenAI đưa ra các mô hình và tính năng giọng nói tinh vi hơn để bắt chước cách con người giao tiếp tốt hơn, chatbot có nhiều tiềm năng hơn để hình thành các mối quan hệ bán xã hội với con người.

Nhưng thời gian gần đây, đã có những lo ngại mới: tác hại tiềm ẩn về mặt cảm xúc của công nghệ này, đặc biệt là đối với những người dùng trẻ tuổi và những người có vấn đề về sức khỏe tâm thần.

Năm 2024, Character Technologies đã bị kiện sau khi chatbot của công ty này bị cáo buộc khuyến khích ý định tự tử trong các cuộc trò chuyện với trẻ vị thành niên, điển hình là có 3 đứa trẻ đã tự tử.

OpenAI có trụ sở tại San Francisco coi các nghiên cứu mới là cách để hiểu rõ hơn về cách mọi người tương tác với chatbot, và bị ảnh hưởng bởi chatbot như thế nào.

"Một số mục tiêu của chúng tôi thực sự là trao quyền cho mọi người, để hiểu cách sử dụng của họ có ý nghĩa gì, và thực hiện công việc này để cung cấp thông tin cho thiết kế có trách nhiệm", Sandhini Agarwal - người đứng đầu nhóm AI đáng tin cậy của OpenAI, và là đồng tác giả của nghiên cứu - cho biết.

Các nhà nghiên cứu đã theo dõi gần 1.000 người trong một tháng. Họ được yêu cầu thực hiện các cuộc trò chuyện mở với ChatGPT về bất cứ điều gì họ muốn. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng, những người có xu hướng gắn bó về mặt tình cảm hơn trong các mối quan hệ của con người, và tin tưởng chatbot hơn, có nhiều khả năng cảm thấy cô đơn hơn, và phụ thuộc cảm xúc nhiều hơn vào ChatGPT.

Trong nghiên cứu thứ 2, các nhà nghiên cứu đã sử dụng phần mềm để phân tích 3 triệu cuộc trò chuyện của người dùng với ChatGPT, và cũng khảo sát mọi người về cách họ tương tác với chatbot. Họ thấy rất ít người thực sự sử dụng ChatGPT cho các cuộc trò chuyện cảm xúc.

"Vẫn còn quá sớm để nghiên cứu về vấn đề này, và vẫn chưa rõ liệu chatbot có thể khiến mọi người cảm thấy cô đơn đến mức nào. Ngoài ra, chúng tôi vẫn chưa đánh giá hết được việc chatbot khiến những người dễ cảm thấy cô đơn và phụ thuộc về mặt cảm xúc trầm trọng đến đâu"- Sandhini Agarwal nói thêm.

Cathy Mengying Fang - đồng tác giả nghiên cứu và là sinh viên tốt nghiệp MIT - cho biết, các nhà nghiên cứu cảnh giác người dùng đang sử dụng chatbot nhiều hơn chắc chắn sẽ gây ra hậu quả tiêu cực cho người dùng.

Các nhà nghiên cứu hy vọng công trình này sẽ dẫn đến nhiều nghiên cứu hơn về cách con người tương tác với AI. "Tập trung vào bản thân AI là điều thú vị. Nhưng điều thực sự quan trọng, đặc biệt là khi AI đang được triển khai ở quy mô lớn, là hiểu được tác động của nó đối với con người như thế nào", Pat Pataranutaporn - đồng tác giả nghiên cứu và là nhà nghiên cứu sau tiến sĩ tại MIT - cho biết.

Trọng Trí (theo Bloomberg)