Tương lai rộng mở cho bóng đá nữ thế giới

Sân Allianz (Ý) phủ kín khán giả trong trận chung kết Champions League nữ 2022 giữa Câu lạc bộ Lyon và Barcelona - Nguồn ảnh: Getty Images

Nhận định của 2 người đứng đầu bóng đá thế giới hoàn toàn không mang màu sắc ngoại giao, không phải là những phát biểu chống bất bình đẳng giới tính nhằm đem lại công bằng cho bóng đá nữ, mà họ đã nói thật từ đáy lòng. Và không chỉ nói, họ còn hành động.

Bóng đá nữ phát triển nhanh hơn nam

Phải đến 52 năm sau World Cup lần đầu tiên tổ chức năm 1930, vòng chung kết (VCK) bóng đá nam mới được mở rộng lên 24 đội tại World Cup 1982. Thêm 16 năm nữa, tại World Cup 1998, VCK mới đạt đến số lượng 32 đội. 

Như vậy phải cần đến 68 năm kể từ khi ra đời, VCK World Cup nam mới đạt con số 32 đội, nhưng với World Cup nữ, chỉ cần 32 năm, từ 1991 đến 2023, VCK đã có 32 đội.  

Năm 1986, Ellen Wille - một nhà hoạt động thể thao người Na Uy - đã được FIFA mời phát biểu ở Đại hội đồng lần thứ 45. Bài phát biểu của bà Ellen Wille về bóng đá nữ đã khiến thế giới đàn ông - những quan chức FIFA - ngỡ ngàng, thán phục. Sau này, bà Ellen Wille được coi là “người mẹ sinh ra World Cup”, bởi chỉ sau 2 năm ngày bà lên tiếng về bóng đá nữ, một giải đấu gồm 12 đội đã được tổ chức ở Trung Quốc và đội tuyển nữ quốc gia Na Uy đã đoạt chức vô địch sau khi thắng Mỹ trong trận chung kết. 

Đó là chiến thắng không chỉ cho riêng bà Ellen Wille hay Na Uy mà là chiến thắng chung của bóng đá nữ thế giới. 

Từ thử nghiệm thành công đó, 3 năm sau, World Cup nữ lần đầu tiên được tổ chức tại Trung Quốc năm 1991. Lần này Mỹ thắng lại Na Uy 2-1 trong trận chung kết để trở thành đội tuyển bóng đá nữ đầu tiên vô địch thế giới. 

Ở 2 World Cup 1991, 1995, mỗi trận đấu của bóng đá nữ chỉ diễn ra trong 80 phút. Các cầu thủ nữ đã lên tiếng về vấn đề này và sau đó, mọi quy định, điều lệ của bóng đá nữ được điều chỉnh tương tự như với bóng đá nam. FIFA cũng nhanh chóng quan tâm và phát triển bóng đá nữ khi tăng số lượng dự VCK World Cup từ 12 đội (năm 1991) lên 16 đội (năm 1999) rồi 24 đội (năm 2011) và 32 đội (năm 2023). Việt Nam là 1 trong 8 tân binh ở VCK World Cup 2023.

Dấu ấn lãnh đạo FIFA

Mãi cho đến World Cup 2007, bóng đá nữ mới có tiền thưởng. Tuy trễ nhưng quỹ thưởng dành cho World Cup nữ đã tăng nhanh.  

Tổng quỹ tiền thưởng cho VCK World Cup nữ 2023 mà FIFA công bố là khoảng 150 triệu USD, cao gấp 3 lần so với World Cup nữ 2019 và gấp 10 lần so với World Cup nữ 2015. Con số trên chỉ bằng khoảng 1/3 so với quỹ tiền thưởng của World Cup bóng đá nam 2022 nhưng đó đã là nỗ lực vượt bậc của lãnh đạo FIFA. Dù vậy, các quan chức FIFA sẽ còn phải cố gắng nhiều hơn nữa trước sức ép của Hội Bóng đá nhà nghề FIFPro về việc tiền thưởng World Cup nữ ngang với World Cup nam, ngay từ World Cup nữ 2027.

Quỹ tiền thưởng tăng nhanh trong đó có phần đóng góp không nhỏ của Chủ tịch FiFA Infantino. Theo FIFA, trong khi khán giả theo dõi của World Cup nữ bằng 50 - 60% so với World Cup nam nhưng các đài truyền hình ở các quốc gia “Big 5” châu Âu (Anh, Tây Ban Nha, Đức, Ý, Pháp) lại trả cho World Cup nữ thấp hơn từ 20 đến 100 lần so với World Cup nam. Cụ thể là các đài truyền hình trả từ 100 đến 200 triệu USD tiền bản quyền phát sóng cho World Cup nam nhưng chỉ trả 1 đến 10 triệu USD cho World Cup nữ.

Từ những con số này, ông Infantino giận dữ và đưa ra tuyên bố cứng rắn: sẽ cắt bản quyền truyền hình World Cup nữ 2023 ở “Big 5” châu Âu.

Trước phản ứng quyết liệt của FIFA, các đài truyền hình đã phải nâng số tiền mua bản quyền truyền hình World Cup. Sức ép của FIFA còn đến từ lý do rất đẹp của FIFA đó là: 100% các khoản phí bản quyền được trả sẽ được chuyển thẳng vào bóng đá nữ. Thứ hai, các đài truyền hình quốc gia phải có nhiệm vụ thúc đẩy và đầu tư vào thể thao của phụ nữ.

Đội nữ Câu lạc bộ Barcelona (Tây Ban Nha) vô địch Champions League 2023 - Nguồn ảnh: Getty Images

Bóng đá nữ nhiều tiềm năng

Bóng đá nữ đang phát triển rất nhanh và rất mạnh. Giống như bóng đá nam, bóng đá nữ chắc chắn sẽ khác rất nhanh một khi các nhà tài trợ tham gia ngày càng nhiều và tiền bản quyền truyền hình tăng vọt. 

Một lợi thế khác nữa là dù bóng đá nữ có phát triển rực rỡ đến đâu thì cũng không ảnh hưởng hoặc là mối nguy cơ đe dọa gì đến bóng đá nam. Do đó giới lãnh đạo bóng đá sẽ không dại gì bỏ qua vùng đất kinh doanh màu mỡ, nhiều tiềm năng chưa được khai thác ở bóng đá nữ. 

Có một thực tế không thể phủ nhận, bóng đá nữ ở Mỹ phát triển là nhờ người Mỹ đi trước, từ thập niên 1980, khi mà châu Âu vẫn chưa quan tâm bóng đá nữ. Nhưng giờ đây, châu Âu đã nhận ra tiềm năng của bóng đá nữ và họ đã chú trọng đầu tư, không bao lâu nữa họ sẽ đuổi kịp người Mỹ.  

Người châu Âu tự tin khi những trận bán kết Champions League bóng đá nữ ở các sân bóng Emirates (Anh), Nou Camp (Tây Ban Nha) mùa bóng qua đều thu hút trên 70.000 khán giả đến sân mỗi trận. Đó là tín hiệu đe dọa lớn nhất cho các đồng nghiệp bên kia Đại Tây Dương. Đó là chưa nói đến các giải bóng đá nữ quốc gia ở Anh, Pháp, Đức, Tây Ban Nha đang có sức hút rất lớn với mọi cầu thủ nữ.

Trong số 14 ứng cử viên cho giải thưởng Cầu thủ nữ xuất sắc nhất của FIFA năm 2022, chỉ có 2 người đang thi đấu ở giải bóng đá nữ quốc gia Mỹ là Alex Morgan (người Mỹ) và Debinha (người Brazil). Cũng năm ngoái, chỉ có 2 cầu thủ người Mỹ lọt vào tốp 10 trong 2 cuộc bình chọn danh hiệu cá nhân hàng đầu của bóng đá thế giới. 

Đặng Hoàng