Tương lai bất định của những đứa trẻ chạy trốn khỏi cuộc chiến Nga - Ukraine

Khi hàng triệu phụ nữ và trẻ em chạy trốn qua biên giới Ukraine thì những lo ngại về cách bảo vệ những người tị nạn dễ bị tổn thương khỏi những kẻ buôn người hoặc trở thành nạn nhân của các hình thức bóc lột khác càng căng thẳng

Những đứa trẻ bị bỏ rơi

Karolina Wierzbińska, điều phối viên của Homo Faber, một tổ chức từ thiện có trụ sở tại Lublin, Ba Lan cho biết tổ chức này đã chứng kiến ​​những trường hợp trẻ em bị cha mẹ gửi một mình đến gặp người thân hoặc bạn bè qua biên giới Ukraine và đến nơi thì không ai đến gặp hay đón.

“Điều này rõ ràng là vô cùng đau khổ đối với một đứa trẻ và có thể dẫn đến việc chúng lang thang quanh nhà ga một mình, mất phương hướng và trong trường hợp xấu nhất là bị mất tích hoàn toàn. Thật không may, đây không phải là một trường hợp giả định - nó đã xảy ra rồi”, cô nói.  “Chúng tôi cũng đã nhận được báo cáo về các trường hợp buôn người và phụ nữ được mời làm việc bất hợp pháp ở Ba Lan, chủ lao động ngược đãi họ, từ chối trả lương đúng hạn thậm chí là tống tiền”.

Tổ chức Homo Faber đã làm việc không ngừng nghỉ tại cả bốn điểm qua biên giới từ Ukraine sang Ba Lan để giảm thiểu rủi ro và đã thiết lập một đường dây 24/24 do các tình nguyện viên nói tiếng Ukraine được đào tạo để hỗ trợ phụ nữ và trẻ em qua biên giới. “Chúng tôi cảm thấy rằng thông tin nên đến được với phụ nữ Ukraine trước khi họ sang Ba Lan. Họ càng sớm nhận thức được tình hình đang chờ đợi họ ở Ba Lan, thì họ càng có nhiều thời gian để chuẩn bị và xử lý”, Wierzbińska nói.

Một tổ chức từ thiện của Ba Lan cho biết có những đứa trẻ Ukraine bị cha mẹ gửi một mình đến gặp họ hàng bên kia biên giới nhưng cuối cùng không ai đến gặp hay đón.

Tương lai bất định

Tại tất cả các nhà ga xe lửa gần những cửa khẩu biên giới Ukraine những ngày qua, rất đông người, thường là nam giới, cầm các tấm biển báo kêu gọi dành cho người tị nạn nhằm đưa họ đến các điểm đến trên khắp châu Âu.

“Tôi đoán rằng 90% những người đàn ông đó là những người có thiện chí, đề nghị giúp đỡ chân thành. Tuy nhiên, bản thân tình hình đã vô cùng hỗn loạn, có khả năng gây sợ hãi cho bất kỳ ai, chứ chưa nói đến nhiều người đã gặp nạn. Chúng tôi không thể loại trừ rằng một phần nhỏ những người trong đám đông này là tội phạm, chờ đợi để lợi dụng những phụ nữ dễ bị tổn thương”, cô nói.

Lực lượng biên phòng Ba Lan đã giúp phân phát các tờ rơi của  tổ chức, trong đó hướng dẫn chi tiết cách giữ an toàn, cách chuẩn bị cho việc di chuyển qua các ga tàu đông đúc với trẻ em và mọi người phải làm gì nếu ai đó mời bạn đi cùng nhưng thay đổi điểm đến trong hành trình.

Tại cửa khẩu biên giới Slovakia ở Vyšné Nemecké, các tình nguyện viên cho biết, những người giúp đỡ, đưa đón những người tị nạn phải xuất trình giấy tờ tùy thân và biển số xe khi đến rước hay đưa bất cứ ai từ biên giới. Tuy nhiên, thực tế thì điều này không thể thực hiện trong mọi trường hợp.

Monika Molnárová, từ đội ngăn chặn buôn người của Slovakia, cho biết đơn vị chống buôn người của Slovakia đang làm việc tại biên giới và đã can thiệp để bảo vệ phụ nữ và trẻ em trong các trường hợp suýt nữa bị lừa đảo. “Rủi ro buôn người là đáng kể, vì những người tị nạn kiệt sức và không có bất kỳ tiện nghi cơ bản nào nên càng dễ bị tổn thương, lừa dối hơn. Chúng tôi tin rằng những kẻ buôn người nhắm đến cả phụ nữ đi một mình và phụ nữ đi cùng trẻ em”, cô nói.

Lo ngại quanh nạn buôn người bùng phát, chính phủ Ba Lan đã sửa đổi đối với một dự luật mới trong đó bản sửa đổi đã tăng mức án tối thiểu cho tội buôn bán người từ 3 năm lên 10 năm và mức án tù tối đa cho tội buôn bán tình dục trẻ em từ 10 lên 25 năm. “Chúng tôi muốn gửi một thông điệp rõ ràng đến những kẻ tội phạm đang cố gắng khai thác thảm kịch của những người tị nạn”, Thứ trưởng Nội vụ Ba Lan, Maciej Wąsik, cho biết.

UNICEF, cơ quan nhi đồng của Liên Hợp Quốc cho biết mặc dù quyết định của chính phủ Ba Lan mở cửa hoàn toàn biên giới cho người tị nạn Ukraine được hoan nghênh, nhưng "nó thực sự đặt ra những thách thức" về mặt bảo vệ trẻ em.

Thông thường Liên Hợp Quốc sẽ đăng ký người tị nạn tại biên giới và xác định những người dễ bị tổn thương như trẻ em không có người đi kèm được ưu tiên. “Nhưng giờ thì rõ ràng là quy mô người tản cư quá lớn mà biên giới được mở rộng nên điều này khiến cho việc xác định những trẻ không có người đi kèm là vô cùng khó khăn”, Joe English, người phát ngôn của UNICEF ​​cho biết. 

Thảo Nguyễn (Theo Guardian)