Tự ý đăng hình ảnh người khác lên mạng xã hội: Có luật mà vẫn sai?

Mạng xã hội đang lan truyền một đoạn video clip ghi lại cảnh 2 bạn trẻ bị giữ lại tại một chốt kiểm soát. Cô gái khóc, nài nỉ được đi qua vì con mèo đang nguy kịch. 

Trong clip có giọng một người đàn ông nói hiện tỉnh Long An đang thực hiện giãn cách xã hội nên việc ra đường phải có lý do. Người này đặt câu hỏi, tính mạng con mèo quan trọng hay tình hình dịch bệnh, bảo vệ sức khỏe quan trọng. Sau đó, 2 bạn trẻ được mời vào làm việc với công an. 

Video clip này được đăng tải trên kênh TikTok @dogomanhducphat. Sau đó, một tài khoản có tên Diễm My cho biết cô là nhân vật trong đoạn clip trên. Cô nói việc quay clip không được sự đồng ý của mình, và đây là hành vi xúc phạm quyền riêng tư của người khác.

Cô gái xuất hiện trong đoạn clip đang gây xôn xao dư luận

Lần theo số điện thoại được dư luận chia sẻ, chúng tôi liên hệ được với một người tên Mạnh Đức Phát (theo đúng tên trên một fanpage cũng như tài khoản Zalo). 

Anh này xác nhận có sự việc 2 bạn trẻ bị xử lý như trên vào hôm nay tại TP. Tân An (tỉnh Long An). Tuy nhiên anh phủ nhận việc quay và đăng tải clip sự việc.

Sau đó, chúng tôi đặt vấn đề về việc tài khoản tên Diễm My phản ứng sự việc trên, anh này cho biết: “Các bạn ấy đeo khẩu trang đâu ai biết mặt, biết tên. Các bạn ấy là người vi phạm bình thường. Mục đích của người quay là muốn cung cấp thông tin nhanh nhất đến mọi người về việc tốt nhất nên hạn chế ra đường”. 

Trước đó, kênh YouTube Sài Gòn ngày nay của một người tên Tuấn Dương cũng khiến dư luận phẫn nộ khi đăng hình ảnh của nhiều người và bình phẩm, mắng nhiếc họ khi đến nhận cơm từ thiện.

Chẳng hạn, khi một người đàn ông đến xin cơm, anh này chĩa máy quay vào nói "mập quá" nên không cho. Hay trường hợp một ông cụ ốm yếu, ăn mặc không mấy gọn gàng đến xin cơm, anh này cũng quay và bình phẩm, nói nặng lời bằng những từ ngữ rất khó nghe.

Người đàn ông bị YouTuber Tuấn Dương quay hình, miệt thị

2 câu chuyện liên tiếp xảy ra trong thời gian ngắn gây xôn xao dư luận. Đúng, sai trong mỗi chuyện chưa bàn đến, nhưng cho thấy người Việt vẫn chưa tuân thủ luật pháp khi dùng mạng xã hội.

Theo luật sư Nguyễn Quốc Cường, Đoàn Luật sư TPHCM, điều 32, Bộ luật Dân sự 2015 có quy định cá nhân có quyền đối với hình ảnh của mình, cụ thể việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được người đó đồng ý; nếu sử dụng hình ảnh của người khác vì mục đích thương mại thì phải trả thù lao cho người có hình ảnh, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác.

Khoản 3 điều 32, Bộ luật Dân sự 2015 cũng quy định, việc sử dụng hình ảnh mà vi phạm quy định tại điều này thì người có hình ảnh có quyền yêu cầu tòa án ra quyết định buộc người vi phạm, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan phải thu hồi, tiêu hủy, chấm dứt việc sử dụng hình ảnh, bồi thường thiệt hại và áp dụng các biện pháp xử lý khác theo quy định của pháp luật.        

Điểm e khoản 3 điều 102, Nghị định 15/2020/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, CNTT và giao dịch điện tử thì việc thu thập, xử lý và sử dụng thông tin của tổ chức, cá nhân khác mà không được sự đồng ý hoặc sai mục đích theo quy định của pháp luật sẽ bị phạt tiền từ 10-20 triệu đồng.

YouTuber Tuấn Dương sau đó phải lên tiếng xin lỗi vì những hành vi của mình

Luật sư Nguyễn Quốc Cường nói thêm, thường những trường hợp này sẽ xử phạt hành chính. Nếu vụ việc có dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng (chẳng hạn việc công bố thông tin, hình ảnh sự thật làm ảnh hưởng uy tín, danh dự, nhân phẩm người khác) có thể bị quy vào tội làm nhục người khác, hoặc nếu công bố không đúng sự thật thì thành tội vu khống, sẽ bị xử lý theo quy định trong Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi bổ sung 201).

Luật sư Nguyễn Quốc Cường đánh giá, trong các trường hợp kể trên, nếu vụ việc được đưa ra xử lý có thể chỉ dừng ở mức phạt hành chính. Anh cho rằng, người dân phải càng nâng cao ý thức sử dụng mạng xã hội khi hiện tại có nhiều quy định được đưa ra để điều chỉnh.

Anh nhận thấy thời gian qua nhiều vụ việc được xử lý là tín hiệu tích cực. Điều này cũng trở thành hồi chuông cảnh báo mọi người trong việc sử dụng mạng xã hội văn minh, đúng luật.

Trung Sơn