Tử vong vì dùng thuốc đông y, thực phẩm chức năng vô tội vạ

Mới đây, bệnh nhân N.Q.T. - 29 tuổi, ngụ tại Q.Thủ Đức, TP.HCM - đến Bệnh viện Nhân dân Gia Định khám trong tình trạng vàng da, vàng mắt, đau bụng, khó chịu ở vùng sườn bên phải ổ bụng, nước tiểu vàng sậm, sốt nhẹ, nôn, nổi vết bầm đỏ 
dưới da. 

Qua xét nghiệm, bác sĩ chẩn đoán, anh T. bị viêm gan cấp, ứ dịch tại mật do sử dụng thực phẩm chức năng bừa bãi. Gặp chúng tôi với gương mặt mệt mỏi, hốc hác, vết bầm đỏ còn tụ đầy dưới da, anh T. kể, do cơ thể gầy gò, muốn tăng cân để có cơ bắp nên anh đã mua thực phẩm chức năng tăng cân Seng Yong Wan do Đài Loan sản xuất tại một nhà thuốc đông y.

Sản phẩm Seng Yong Wan giúp tăng cân khiến nhiều người nhập viện vì suy gan, thận...

Sau khi dùng hết một hộp, anh ăn ngon, ngủ ngon, cơ thể mập mạp và cân đối. Tuy nhiên, uống đến hộp thứ tư, anh có dấu hiệu đau ngực nặng, thỉnh thoảng tim hồi hộp, người mệt, có dấu hiệu suy giảm ham muốn tình dục. Anh T. ngừng uống thì không lâu sau, xuất hiện triệu chứng viêm gan. 

“Nhiều bạn bè tôi cũng uống, nói thuốc tốt nên tôi mua về dùng. Dấu hiệu đau tim, hồi hộp thoáng đến rồi đi nên tôi không để ý lắm, nhưng thấy chức năng tình dục ngày càng suy giảm nên tôi tạm ngừng thuốc. Bác sĩ nói nếu tiếp tục dùng, tôi có thể bị suy gan, nguy cơ tử vong cao” - anh T. kể. Theo anh T., trước khi anh nhập viện, một trường hợp tương tự đã không qua khỏi, nạn nhân là một thanh niên.

Là người trực tiếp điều trị cho anh T., tiến sĩ - bác sĩ Võ Hồng Minh Công - Trưởng khoa Nội tiêu hóa, Bệnh viện Nhân dân Gia Định - cho biết, từ đầu năm năm 2019 đến nay, khoa tiếp nhận nhiều trường hợp bị viêm gan, suy gan, viêm gan tối cấp do tự ý sử dụng các loại thuốc nam, thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc.

Không có bất cứ một thành phần nào được công khai trong các gói thuốc như thế này nhưng nhiều người vẫn bất chấp mua sử dụng

Trong vòng một tháng trở lại đây, có ba trường hợp bị viêm gan tối cấp, nguy cơ tử vong cao nhưng do được điều trị kịp thời, thay huyết tương nên tình trạng đã ổn. từ đầu năm đến nay, khoa đã tiếp nhận ba trường hợp hôn mê do tự ý uống các viên  trị tiểu đường. Trong đó, có hai trường hợp tử vong. Nhiều bệnh nhân chỉ miêu tả mình đã uống các viên tròn tròn, màu đen của Đài Loan - bác sĩ Minh Công nói. 

Chúng tôi ghé vào nhà thuốc T.Đ. trên đường Hải Thượng Lãn Ông, Q.5, TP.HCM, hỏi về thực phẩm tăng cân, người bán mang ra hộp thuốc có tên Seng Yong Wan của Đài Loan với giá 60.000 đồng/hộp 30 viên và tư vấn: “Thuốc này đảm bảo ăn ngon, ngủ nhiều; mỗi ngày uống hai viên, ai uống một tuần cũng tăng 1-2kg. Khi đạt đến cân nặng mong muốn thì giảm lượng thuốc”.

Ghé một số nhà thuốc khác, chúng tôi được giới thiệu nhiều loại thực phẩm chức năng tăng cân khác như Chong Cao Seng Yong Wan (một phiên bản cao cấp của Seng Yong Wan), được bào chế từ sâm nhung, cam kết ba ngày sẽ bắt đầu tăng cân. 

Ngoài ra, còn đủ loại thực phẩm tăng cân được cho là nhập từ Malaysia như Kian Pee Wan (còn gọi Kiện Tỳ Hoàn), Jing Jang Wan (Dinh Dưỡng Hoàn) có giá từ 83.000-180.000 đồng/hộp 30 viên. Mặc dù nhân viên khẳng định xuất xứ từ Malaysia, nhưng trên vỏ hộp thuốc, chi chít tiếng Trung Quốc. Đặc điểm của các loại thực phẩm tăng cân này là không có nhãn phụ bằng tiếng Việt theo quy định nhưng tờ hướng dẫn trong mỗi hộp thuốc lại có tiếng Việt.

Nguy hiểm là, có một số loại thực phẩm tăng cân từng bị cấm lưu hành nhưng vẫn được bán tràn lan. Chẳng hạn, Ceng Fui Yen (còn gọi Tăng Phì Hoàn) được cho là nhập khẩu từ Malaysia, từng bị Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) cấm lưu hành từ năm 2005 do giả tân dược, có thành phần không đúng với hồ sơ nhập khẩu nhưng sản phẩm này vẫn đang được rao bán tại hàng loạt website như buyallgo..., thuocgiasi...

Theo lời người bán thuốc tại nhà thuốc Tâm Minh Đường, toàn bộ những sản phẩm này xuất xứ từ Trung Quốc. Thành phần chính trong các sản phẩm này là cyproheptadine, corticoid, dexamethasone... vốn rất dễ gây nên tác dụng phụ cho người dùng.

Bác sĩ Lê Thị Hồng Nhung (Bệnh viện Y học cổ truyền TP.HCM) cho biết, tháng nào, bệnh viện cũng tiếp nhận vài trường hợp tai biến do uống thuốc gia truyền không rõ nguồn gốc. Các thuốc đông y gia truyền, thực phẩm tăng cân nói chung đều chứa corticoid giúp ăn ngon, ngủ ngon, nhưng sau một thời gian, lại gây hàng loạt biến chứng như hội chứng cushing (bệnh lý nội tiết do rối loạn chức năng vỏ tuyến thượng thận, gây tăng hoóc-môn glucocorticoid không kìm hãm được), viêm loét dạ dày, rối loạn chuyển hóa, tăng huyết áp, trụy tim mạch, thậm chí tử vong. 

Thanh Hoa