Từ sê-ri "Gái già lắm chiêu": Phụ nữ hiện đại khó có hạnh phúc?

Với 4 phần phim đã ra mắt (1, 2, 3, 5) của Gái già lắm chiêu, dễ thấy mô tuýp quen thuộc trong cách xây dựng nhân vật nữ chính của Bảo Nhân, Nam Cito. Linh San (Diễm My đóng, phần 1), Miss Q (Lan Ngọc đảm nhận, phần 2, 3), Thái Tuyết Mai, Lý Lệ Hà (NSND Lê Khanh thủ vai, lần lượt trong phần 3, 5), Lý Linh (Kaity Nguyễn) đều là những phụ nữ bản lĩnh, thành công. 

Hình tượng các nhân vật nữ này cho thấy được sự tiến bộ, sức mạnh của phụ nữ trong xã hội hiện tại thông qua việc thay đổi tư duy. Họ thoát khỏi những sự hy sinh, chịu đựng, tảo tần, quan điểm về hôn nhân... vốn đã bị dán nhãn suốt một chặng đường dài.                                 

Kaity Nguyễn trong vai Lý Linh của Gái già lắm chiêu V

Họ chọn đứng lên để gánh vác gia đình, không kém người đàn ông. Họ chọn theo đuổi công danh, tìm chỗ đứng trong xã hội, để thấy rằng mình bản lĩnh chẳng thua một nửa thế giới còn lại. Miss Q, Lý Lệ Hà... chỉ là những cái tên tượng trưng cho một cộng đồng rộng lớn hơn nhiều ngoài đời thật. 

Ngay tại Việt Nam, sự đóng góp của nữ giới vào kinh tế trong những năm qua đã gần đạt đến sự cân bằng với nam giới trong nhiều lĩnh vực. Số lãnh đạo nữ, những nhân vật nữ có tầm ảnh hưởng lớn đến xã hội cũng không còn là con số nhỏ từ kinh tế, giải trí đến quản lý, chính trị. 

Từ phim bước ra đời thực, những hình tượng ấy cho thấy những giá trị mới đang được hình thành, củng cố trong người phụ nữ hiện đại. Chúng tạo nên một niềm tin lớn hơn cho phụ nữ, trong hành trình phát triển ở tương lai, rằng họ có thể làm được như thế, nhiều hơn thế. 

Lý Linh, năng động, nhiệt huyết, nhiều tham vọng, gần như là hình mẫu đặc trưng nhất của thế hệ gen Z và 9X nửa đời đầu. Họ chính là những nhân tố sẽ kế thừa và phát huy giá trị của phụ nữ trong tương lai rất gần. Phim không phải đời nhưng gieo vào đời một nguồn cảm hứng. Nhìn những người phụ nữ thành công, có mấy ai không mong mình cũng như thế? Tiếng nói của sự tự do, tự chủ đã tạo một điều kiện tốt để phụ nữ được giải thoát cho chính mình.

Nhưng cũng chính họ - đều kém hạnh phúc. Thứ gia vị đó được nêm nếm đậm hơn qua từng phim. Nếu như Linh San là nỗi khổ của phụ nữ tuổi 30 vì mê việc quên chuyện yêu, có nguy cơ vô sinh thì Miss Q cũng chỉ dừng ở lựa chọn tình yêu hay sự nghiệp. 

Nhưng đến Thái Tuyết Mai hay Lý Lệ Hà, nỗi đau đó lớn hơn nhiều. Họ không chỉ chịu đựng oan trái của riêng mình, mà còn phải gánh luôn phần của gia đình, gia tộc. Ngay trong Lý gia, tỉ lệ thuận với sự thành công, sự trưởng thành là những đau khổ chất chồng. Lệ Hà thông minh, bản lĩnh nhất nhưng cũng chính là người đau khổ nhất.

NSND Lê Khanh trong vai Lý Lệ Hà, phụ nữ thành công nhưng không hạnh phúc

Thật khó để biết những nỗi đau trên màn ảnh có thật hay không, hay chỉ là phép cường điệu để dẫn dắt người xem. Nhưng nghệ thuật luôn là tấm gương phản chiếu cuộc sống, được thêm màu tô sắc cho cuốn hút hơn. Dùng những cụm từ như “chỉ số hạnh phúc của phụ nữ”, “áp lực của phụ nữ hiện đại”... để thấy những gánh nặng mà phụ nữ đang phải gánh chịu là có thật.

Đàn ông luôn đi đến đích nhanh nhất bằng đường thẳng. Phụ nữ lại đi theo đường cong và gia cố những đường cong đó. Tạo hóa khéo ban cho phụ nữ sự mềm mỏng, linh hoạt, khả năng chịu đựng tốt. Nhưng cũng chính điều này khiến họ bị mắc kẹt giữa những chiếc "vòng kim cô" đến từ nhiều phía. 

Lệ Hà bản lĩnh, nhưng điều đó không thắng nổi lòng trắc ẩn, cảm giác tội lỗi, sự khao khát tình yêu hay những rào cản vô hình đến từ cái gọi là gia giáo, thuần phong mỹ tục. Họ có thể ôm vào mình tất cả để xoa dịu những nỗi đau của mọi người, nhưng cuối cùng phải chịu những nỗi đau lớn hơn thế. 

Nhưng có lẽ, nỗi đau chỉ là một nhịp cầu nối để Bảo Nhân, Nam Cito truyền đi một thông điệp lớn hơn nhiều cho phụ nữ: sự lựa chọn. Chỉ cần một vài dòng cùng sự biến hóa đa dạng của ngôn từ, nhà sản xuất, đạo diễn hoàn toàn có thể dệt nên những cái kết có hậu cho nhân vật. Nhưng đời thật, không như phim. 

Cuộc sống, sự phát triển hiện tại cho phụ nữ nhiều cơ hội để được chọn lựa hơn. Không chỉ những nhân vật trong phim mà có lẽ rất nhiều phụ nữ đã thể hiện, đã sử dụng hiệu quả những kết quả có được cho một quãng thời gian tranh đấu lâu dài. Họ làm chủ mọi lựa chọn. Nhưng dẫu lựa chọn đó là gì, hãy luôn để mình hạnh phúc. Đó mới là điều lớn nhất từ trong những hình tượng này.

Lệ Hồng thét lên: “Chị ơi, chị có hạnh phúc không chị?” như xé toạc màn đêm yên tĩnh của Lý gia. Có lẽ, đó không chỉ là sự giải thoát của những người phụ nữ sau nhiều năm chấp nhận đau khổ, sự đồng cảm bản năng của con người mà hơn cả đang thức tỉnh cả đám đông ngoài đời thật. Những sự vội vã, những áp lực không ngừng nghỉ, những tham vọng đang nhấn chìm con người ngày qua ngày. Có bao giờ, chúng ta thử hỏi: “Mình có hạnh phúc hay không?”.

Trung Sơn