Tự hào tiếp bước cha anh

Sống xứng đáng là con cháu nữ tướng anh hùng

Tiếp nhận bức chân dung nữ tướng Nguyễn Thị Định từ tay các cháu trong gia đình nữ tướng vào dịp kỷ niệm ngày thành lập Hội LHPN Việt Nam (20/10), bà Trần Thị Thanh Thảo - Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng ban Tuyên giáo Quận ủy quận 4, TPHCM - xúc động:

“Chúng tôi sẽ đặt bức tranh quý này trong phòng truyền thống của Quận ủy và mang đến các cuộc triển lãm về cuộc đời, sự nghiệp của nữ tướng”.

Tác giả bức tranh là họa sĩ Dương Phương Điệp - một người con xứ dừa Bến Tre, người cháu trong gia đình nữ tướng. Bức tranh khắc họa hình ảnh bà Nguyễn Thị Định thời kháng chiến chống Mỹ với bộ bà ba đen, khăn rằn quấn cổ, đội nón lá, vai đeo túi để sẵn sàng hỗ trợ thuốc men cho các chiến sĩ lúc cần.

Bà Trần Thị Thanh Thảo - Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng ban Tuyên giáo Quận ủy quận 4 - trân trọng nhận bức tranh chân dung nữ tướng Nguyễn Thị Định từ chị Lê Thị Cẩm Thu - cháu gọi nữ tướng bằng bà - cùng chồng là Hữu Vinh và em gái là Ái Thu - Ảnh: Tô Diệu Hiền

Bà Nguyễn Thu Nguyễn - nhà giáo hưu trí, quê ở xã Lương Quới, huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre, là cháu gọi nữ tướng Nguyễn Thị Định bằng cô Út - vẫn nhớ như in những ký ức đẹp bên người cô ruột của mình.

Đó là những bữa cơm gia đình mà cô cháu ngồi quây quần cùng mâm, là những chiếc áo được bà thêu mà nữ tướng quý hơn vàng, là lời nữ tướng ân cần thăm hỏi, động viên con cháu học hành. Trong ký ức của bà Thu Nguyễn, nữ tướng Nguyễn Thị Định có phong cách hết sức giản dị, gần gũi, thân tình với mọi người, cả người thân lẫn bà con xóm giềng, bộ đội, người dân.

Bà Thu Nguyễn hồi tưởng: “Người ta gọi cô Út bằng cô Ba Định là gọi theo thứ của chồng cô - chiến sĩ cách mạng Nguyễn Văn Bích. Sự nhẹ nhàng, khiêm nhường, tình cảm của cô Út khiến có lúc tôi quên đó là một cán bộ cấp cao đang giữ nhiều trọng trách của đất nước, một vị tướng lừng lẫy năm châu.

Chí khí quật cường của cô Út trước kẻ thù, trước nỗi đau mất chồng mất con của cô là động lực để cả gia đình xung phong đóng góp sức người, sức của cho cách mạng trong thời chiến cũng như thời bình”.

Bà cho hay, thời chiến, gia đình nội ngoại của bà có hàng chục người tham gia cách mạng. Thời bình, đại gia đình của bà tiếp tục tích cực đóng góp cho địa phương. Bà Thu Nguyễn là một trong những người sáng lập quỹ khuyến học để giúp đỡ học sinh nghèo ở quê hương mình từ đầu những năm 1990.

Tự hào về truyền thống gia đình, các con, cháu của nữ tướng Nguyễn Thị Định phấn đấu học hành, nhiều người có trình độ đại học, trên đại học. Dù làm ở ngành nghề nào, họ cũng dành nhiều tâm huyết, thời gian, công sức để lan tỏa các giá trị của lịch sử đấu tranh cách mạng.

Gia đình bà Thu Nguyễn vừa góp kinh phí xây một phòng lớn ở huyện Giồng Trôm để trưng bày những bức tranh của họa sĩ Lê Dân (chồng bà) và họa sĩ Tuấn Lê (con trai bà) cùng những hiện vật gắn bó với cuộc đời hoạt động của nữ tướng Nguyễn Thị Định và các thành viên khác từng vào sinh ra tử cho hòa bình, độc lập dân tộc, thống nhất đất nước.

Với phòng trưng bày này, gia đình bà Thu Nguyễn mong lớp con cháu sau này biết, hiểu, yêu và tiếp nối truyền thống cha ông.

Dạy con quý truyền thống cách mạng của gia đình

Nữ dân quân Thu Nguyệt cùng đồng đội hướng dẫn học sinh tháo lắp súng trong chương trình “Một ngày làm chiến sĩ” do Nguyệt đề xuất và thiết kế - Ảnh do nhân vật cung cấp

Nghe, đọc nhiều tài liệu về biệt động Sài Gòn, anh Nguyễn Trường Phong (quận Bình Thạnh, TPHCM) vẫn không hiểu nổi sức mạnh nào giúp cha mẹ anh và các chiến sĩ biệt động vượt qua muôn trùng hiểm nguy để hoàn thành nhiệm vụ.

Anh kể, để đưa tài liệu, vũ khí, thuốc men từ Củ Chi vào nội đô Sài Gòn, cha mẹ anh (ông Nguyễn Văn Ba và bà Trần Thị Điều) ngụy trang, giấu chúng trong cần xé đựng trái cây. Nhưng có khi, để qua trạm kiểm soát gắt gao của địch, cha mẹ anh phải ngắt nhéo các con để tạo cảnh khóc lóc nhốn nháo, làm phân tán sự tập trung của lính canh.

Trước trận tấn công vào dinh Độc Lập tết Mậu Thân 1968, các chiến sĩ biệt động đã ghé nhà cha mẹ anh ở đường Bùi Hữu Nghĩa, quận Bình Thạnh giặt giũ quần áo, ăn uống. Khuya hôm ấy, họ ra đi rồi mãi mãi không về.

Trong quá trình hoạt động, cha anh bị chỉ điểm, bị bắt, giam cầm, mẹ anh ở nhà tảo tần buôn bán nuôi con, tiếp tục góp công, góp của cho cách mạng.

Một đêm, được cai ngục báo tin địch lên kế hoạch tìm bắt cả gia đình, mẹ anh bèn quơ vội giấy tờ, đồ đạc, đem giao mấy đứa con trai lớn cho bà ngoại rồi dắt cặp bé gái song sinh nhỏ đi trốn. Chiến tranh là chia lìa, mất mát. Anh Trường Phong cảm nhận sâu sắc điều này nên càng trân quý những năm tháng hòa bình và ra sức học tập.

Năm 1977, khi du học ở Liên Xô cũ, anh gặp và kết hôn với chị Nguyễn Thanh Thủy - người cũng sinh ra và lớn lên trong gia đình có truyền thống cách mạng ở miền Bắc. Anh chị luôn coi trọng việc giáo dục truyền thống gia đình cho các con.

Nguyễn Thị Thanh Thương - con gái đầu lòng của anh chị Phong, Thủy - chia sẻ: “Cha mẹ tôi thường kể cho chúng tôi chuyện ông bà hoạt động cách mạng, từ đó giúp chúng tôi nuôi dưỡng tình yêu nước và có thái độ chính trị rõ ràng, sống đàng hoàng, tử tế. Tôi thỉnh thoảng cũng dắt con thăm các bảo tàng lịch sử để con mình cũng thấm nhuần tình cảm yêu nước, truyền thống cách mạng của gia đình”.

Khi con trai là Nguyễn Trường Nhân đi du học ở Mỹ trong chương trình trao đổi văn hóa năm 2005, vợ chồng anh Trường Phong căn dặn: “Con cố gắng cư xử hòa đồng, mềm dẻo với mọi người, nhất là những cá nhân vẫn giữ thái độ bất mãn, thù hằn sau chiến tranh. Dù ở đâu, hoàn cảnh nào, con cũng phải nhớ mình là người Việt Nam, mang trong người dòng máu cách mạng; đừng dễ dãi, lơ là khiến mình bị lợi dụng”.

Mỗi lần về thăm nhà, Trường Nhân thường hăm hở cùng đại gia đình xúm xít nghe bà nội - nhân chứng biệt động Sài Gòn - kể chuyện xưa, vừa để xem trí nhớ của bà ở tuổi ngoài 90 còn tốt hay không, vừa để khắc sâu những đóng góp thầm lặng của ông bà.

Tết này, về lại Việt Nam, Trường Nhân đã lên kế hoạch đến Bảo tàng Biệt động Sài Gòn - Gia Định để chiêm ngưỡng bức ảnh ông nội là Nguyễn Văn Ba cùng các đồng đội được trưng bày trang trọng ở đó để có thêm một dịp tự hào về những đóng góp của cha ông trong kháng chiến chống Mỹ, để đất nước Việt Nam hôm nay được hòa bình, thịnh vượng.

Tình yêu đẹp của 2 người trẻ áo xanh Bộ ảnh cưới của Thu Nguyệt - Trung Quốc tươi vui, rạng rỡ và “không đụng hàng” trong sắc phục dân quân - Ảnh do nhân vật cung cấp Khi chúng tôi đến phỏng vấn, nữ dân quân Lưu Thị Thu Nguyệt (Ban Chỉ huy quân sự thị trấn Hóc Môn, huyện Hóc Môn, TPHCM) đang lên kế hoạch chụp hình cưới để sang năm “theo chàng về dinh”. Người yêu của Thu Nguyệt là Cao Trung Quốc - công tác cùng đơn vị. Nụ cười thường trực trên môi, Thu Nguyệt chia sẻ: “Do sống trong môi trường quân đội và bên cạnh người yêu vui quá vui nên em cười suốt”. Công việc của Thu Nguyệt là làm văn thư và làm chị nuôi phụ trách bếp ăn 13 người, ngoài ra còn tham gia trực chiến, hội thao, điều lệnh, đi công tác tỉnh để xác minh thanh niên nhập ngũ. Trước đây, lúc còn ở nhà, Thu Nguyệt không biết nấu ăn do mẹ quán xuyến việc nội trợ và nấu ăn rất ngon. Khi nhập ngũ, chị nuôi Thu Nguyệt được thủ trưởng và đồng đội phong tặng danh hiệu “đôi đũa vàng” vì nêm nếm hài hòa, đậm đà, bài trí món ăn hấp dẫn, lên thực đơn phong phú, đa dạng, linh hoạt với đủ món Á, Âu. Thu Nguyệt tự nhận xét mình dạn dĩ, hoạt bát, hòa đồng, nhiều ý tưởng. Từ năm học lớp Mười, cô đã là Bí thư chi đoàn khu phố 1, thị trấn Hóc Môn. Hoạt động đoàn cũng là cơ duyên để “đôi trẻ” gặp nhau khi Thu Nguyệt là thành viên nhóm múa còn Trung Quốc trong nhóm cầm loa cổ vũ cho đội mình. Dù đang là sinh viên ngành luật Trường đại học Mở TPHCM, chưa từng được đào tạo về nghệ thuật múa hay tổ chức sự kiện nhưng Thu Nguyệt vẫn là “bà bầu” lợi hại của nhiều chương trình sôi động. Dấu ấn sâu đậm nhất khiến trẻ em trong vùng mê mẩn, năm nào cũng nhắc hỏi là chương trình “Đêm hội ánh trăng tuổi thơ”, “Một ngày làm chiến sĩ” với nội dung ôn truyền thống lịch sử, sắp xếp mền gối, tập võ tự vệ, tháo lắp súng... Năm 2020, khi đang phụ bán cà phê, Thu Nguyệt bất ngờ được bạn trai rủ đi làm dân quân. Các bác của Thu Nguyệt lo con gái vào quân ngũ sẽ bất tiện, vất vả nhưng cha cô lại đồng ý ngay. Dù là người buôn bán hàng điện gia dụng, không theo binh nghiệp nhưng cha cô lại mong ước con gái được khoác áo lính. Ông nói: “Con cứ đi, không phải lo gì. Con sống trong môi trường quân đội là cha vui rồi”. Khi mẹ và gia đình bạn trai cùng ủng hộ, Thu Nguyệt cùng bạn trai vào quân ngũ. Khi nữ dân quân cùng cơ quan xin giải ngũ, Thu Nguyệt vẫn không nao núng, không buồn chán, đơn độc dù là “hoa lạc giữa rừng gươm”. Cô nói vui, có 2 điều chưa từng xảy ra dù là trong ý nghĩ, đó là giã từ màu áo xanh và chia tay người yêu (dù thỉnh thoảng cũng có giận hờn). Vẫn với nụ cười rạng rỡ, cô nữ dân quân chia sẻ: “Tôi cảm ơn màu áo xanh đã giúp tôi có một thanh xuân giàu ý nghĩa, được sống trong tình đồng đội, được trưởng thành, cứng cáp và hiểu sức mạnh của tình đoàn kết. Đặc biệt, người yêu là đồng đội thì tình yêu có những cảm xúc sâu đậm hơn, tin tưởng hơn, thấu hiểu nhau hơn, cùng nhau vượt qua khó khăn, hoàn thành nhiệm vụ bảo vệ đất nước”. Khiết Thương

Tô Diệu Hiền