Tự gắn logo hàng Việt Nam chất lượng cao: Bó tay với kẻ lừa đảo?

Logo hàng Việt Nam chất lượng cao (HVNCLC) với vòng tròn nhỏ hai màu vàng-đỏ chứa chữ V cách điệu với ngôi sao nhỏ đã trở nên quen thuộc với nhiều bà nội trợ, không ít người đã tận tay bình chọn cho sản phẩm mình tin tưởng. Đây là logo được hội doanh nghiệp (DN) HVNCLC đăng ký quyền sở hữu, tuy nhiên, nhiều DN vẫn ngang nhiên gắn logo này lên sản phẩm, để qua mắt người tiêu dùng (NTĐ) và thách thức pháp luật.

Có logo, hàng bán ào ào

Để đạt danh hiệu HVNCLC, sản phẩm (SP) và doanh nghiệp (DN) phải trải qua quy trình điều tra, bình chọn từ NTD và các cơ quan quản lý nhà nước. Ví dụ DN phải có SP đạt tỷ lệ bình chọn tối thiểu 2% trên tổng số phiếu bình chọn nhóm SP; SP phải đáp ứng các quy định của Nhà nước về quản lý chất lượng SP hàng hóa.

Riêng đối với ngành thực phẩm, ngành dược phẩm, mỹ phẩm… DN phải cung cấp được giấy chứng nhận đạt chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm (đối với ngành thực phẩm), quyết định cho phép lưu hành SP của Cục Quản lý dược (đối với dược phẩm, mỹ phẩm). Đồng thời, DN cam kết không vi phạm các quy định của cơ quan quản lý thị trường về phân phối, luôn bảo đảm chất lượng hàng hóa. Tuy nhiên, nhiều DN chưa từng đạt danh hiệu cũng gắn logo này lên SP.

Tình trạng tự ý gắn logo gặp nhiều nhất ở mặt hàng mỹ phẩm. Tại chợ Bà Điểm (H.Hóc Môn, TP.HCM), khi hỏi có mỹ phẩm nào uy tín, chất lượng, người bán lập tức lấy SP kem trắng da - se khít lỗ chân lông Linh Chi Vàng của Công ty TNHH - SX- TM Nguyễn Hoàng Na (2/79B Mậu Thân, P.An Hòa, Q.Ninh Kiều, TP.Cần Thơ), giới thiệu đây là SP uy tín vì đạt danh hiệu HVNCLC chục năm liền, không chỉ làm trắng da mà còn phục hồi da bị lão hóa, bay mất vết nám trên da chỉ sau bảy ngày sử dụng.

Khi chúng tôi cho rằng đây là SP toàn thân, muốn tìm SP dành riêng cho mặt, nhân viên tiếp tục lấy hai dòng khác là linh chi ngọc trai collagen và linh chi sữa non collagen cũng của công ty Nguyễn Hoàng Na rồi khẳng định: "Đây là dòng cao cấp, bán rất chạy, ai cũng tin dùng". Tất cả ba dòng SP này đều gắn logo HVNCLC trên vỏ hộp để NTD dễ thấy.

Các sản phẩm không hề đạt danh hiệu nhưng vẫn tự ý gắn logo HVNCLC để đánh lừa người tiêu dùng

Tại chợ Xóm Chiếu (Q.4), vừa thấy chúng tôi, nhân viên gợi ý nên dùng kem Như Tiên của cơ sở sản xuất hóa mỹ phẩm Minh Xuân (Trường Thọ, Trường Long, Phong Điền, TP.Cần Thơ). Quảng cáo là mỹ phẩm cao cấp, trị mụn, nám, trắng da, tái tạo nhưng SP chỉ có giá 39.000đ. Thấy chúng tôi không tin về chất lượng, người bán chỉ vào logo HVNCLC trên vỏ hộp rồi khẳng định: “Có logo này chị yên tâm mà dùng, em bao chất lượng”.

Tại các chợ ở TP.HCM như Phạm Văn Hai (Q.Tân Bình), Xóm Củi (Q.8), Thái Bình (Q.1)… chúng tôi tiếp tục được giới thiệu các SP gắn logo HVNCLC như kem Rojzy Jiali (Công ty TNHH Tân Minh Phong - ấp 4, xã Mỹ Yên, Bến Lức, Long An); nhau thai cừu phấn hoa Q-10, ốc sên - sữa dê Q-10 của Công ty TNHH SX-TM MP Lê Hoàng Hà My (số 3, đường 176 ấp 4A xã Bình Mỹ, H.Củ Chi, TP.HCM) độc quyền phân phối bởi Công ty TNHH MTV TM HMP Nam Anh Khương (11/B6 KP, Bình Thuận 2, P. Thuận Giao, TX Thuận An, tỉnh Bình Dương)… Những người bán đều cho rằng chính chiếc logo nhỏ bé này đã giúp SP bán chạy hơn so với các SP không có logo.

Hàng năm, Hội DN HVNCLC tổ chức điều tra ghi nhận, tổng hợp ý kiến này của NTD. Cuộc điều tra được tiến hành tại các trung tâm tiêu dùng tại năm vùng miền cả nước (miền Bắc, miền Trung, Tây Nguyên, miền Đông Nam bộ, miền Tây Nam bộ) theo hình thức phỏng vấn trực tiếp NTD. Chính vì điều đó, logo HVNCLC bắt buộc có đi kèm dòng chữ “Do NTD bình chọn”. Tuy nhiên, hiện chiếc logo này đang “biến tướng”, nhái dưới nhiều dạng khiến NTD như lạc vào mê hồn trận.

Chẳng hạn, ngay trên nắp vỏ chai của SP mật ong Viethoney của Công ty mật ong Viethoney là hình ảnh các tổ ong, bao quanh các tổ ong là dòng chữ HVNCLC. Thoạt nhìn, NTD dễ lầm tưởng đây là logo HVNCLC, nhưng sự thật không phải. Rất nhiều SP từ mỹ phẩm đến thực phẩm, bánh kẹo, gạo, nước mắm… đều gắn logo nhưng bên dưới logo không hề có dòng chữ “Do NTD bình chọn”.

Với SP Như Tiên, người của Hội DN HVNCLC cho biết, khi đi các tỉnh miền Tây họ ngạc nhiên thấy rất nhiều băng rôn của cơ sở này gắn logo của hội. Trong khi đó, SP Như Tiên, Rojzy Jiali, Linh Chi Vàng, công ty Nam Anh Khương, Lê Hoàng Hà My… chưa từng được chứng nhận là HVNCLC.

Doanh nghiệp thách thức luật

Khi trao đổi về tình trạng tự ý gắn logo HVNCLC, ông Huỳnh Văn Thành - Giám đốc cơ sở sản xuất hóa mỹ phẩm Minh Xuân, cho biết: “Năm 2010, tôi có SP đạt danh hiệu HVNCLC nên gắn logo này từ đó đến nay. Tôi không biết là phải đăng ký và xét bình chọn lại theo từng năm”.

Còn ông Lê Văn Khương - Giám đốc Công ty Nam Anh Khương thừa nhận có sai trong việc sử dụng logo HVNCLC là do bộ phận in ấn… nhầm. “Tôi đã thay thế logo HVNCLC bằng logo HVNCLC theo tiêu chuẩn, logo cũng khác chứ không có biểu tượng như của Hội DN HVNCLC”.

Tuy nhiên, thực tế, hiện hàng ngàn SP của công ty đang lưu hành trên thị trường đều gắn logo HVNCLC mà vẫn chưa bị thu hồi, xử lý. Có nhiều DN chỉ một SP đạt danh hiệu HVNCLC nhưng lại tự ý sử dụng logo cho tất cả các SP còn lại. Hội DN HVNCLC giải thích và yêu cầu gỡ bỏ, nhưng bẵng đi một thời gian DN lại tiếp tục sử dụng logo HVNCLC trên nhãn hàng.

Theo Hội DN HVNCLC, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng làm giả logo HVNCLC, trong đó, lý do chính nằm ở quan điểm “bán được hàng bằng mọi giá”. Nếu 10 DN quan tâm đến danh hiệu HVNCLC thì đến chín DN hỏi có cách nào để đạt danh hiệu một cách nhanh chóng, dễ dàng hơn. Nghĩa là họ ít quan tâm đến chất lượng thực sự, chỉ muốn “đi tắt về ngang”.

Ông Nguyễn Văn Phượng - cán bộ chuyên trách điều tra của Hội DN HVNCLC cho biết, nhiều DN khi bị phát hiện thường ngụy biện rằng không biết các quy định của hội. Tiểu thương khi nhập hàng thường dựa vào logo HVNCLC để biết SP có uy tín, chất lượng hay không. Nếu SP không đạt chất lượng, hội sẽ mất uy tín. Việc gắn giả logo HVNCLC là hành vi gian dối đối với NTD và gây thiệt hại cho hội.

Với những DN tự ý gắn logo HVNCLC bị phát hiện, hội sẽ gửi công văn cảnh báo tới DN yêu cầu gỡ bỏ logo hoặc thay bao bì. Nếu họ vẫn tiếp tục vi phạm, hội sẽ đăng tải tên DN, SP trên các phương tiện truyền thông, gửi công văn đề nghị Cục Sở hữu trí tuệ, thanh tra Sở Khoa học công nghệ, quản lý thị trường các tỉnh nơi DN hoạt động để kiểm tra và bước cuối cùng là khởi kiện ra tòa.

Tuy nhiên, theo bà Vũ Kim Hạnh - Chủ tịch Hội DN HVNCLC, mặc dù đã tăng cường kiểm soát, tình trạng mạo danh logo không hề giảm mà còn lan rộng. Hội không có thẩm quyền kiểm tra hay xử lý mà chỉ kiến nghị cơ quan chức năng vào cuộc. Tuy nhiên, kết quả không khả quan. Bởi có trường hợp, sau khi nhận được thông tin về việc làm giả giấy chứng nhận HVNCLC, Hội DN HVNCLC đã phối hợp cơ quan công an tiến hành khởi tố, nhưng cả năm sau, hội vẫn chưa có bất cứ thông tin nào từ phía cơ quan điều tra. Đó cũng là lý do khiến nhiều DN vẫn phớt lờ luật pháp.

Thanh Hoa