'Tứ đại hùng đèo' thách thức dân phượt

Các cung đường đẹp nơi mọi miền đất nước, nhất là vùng núi non hiểm trở như Hà Giang, Lào Cai với những con đèo cao tới lưng trời luôn thách thức và mời gọi các phượt thủ. Trong những cung đường đèo nguy hiểm phía Bắc, nổi tiếng nhất là “tứ đại hùng đèo” huyền thoại: Mã Pí Lèng, Ô Quý Hồ, Pha Đin, Khau Phạ.

Đèo Ô Quý Hồ

Ô Quý Hồ được mệnh danh là "vua đèo vùng Tây Bắc"

Đèo Ô Quý Hồ hay đèo Hoàng Liên, hoặc Ô Quy Hồ được nhiều người gọi là đèo Sa Pa vì nó đi qua thành phố du lịch nổi tiếng Sa Pa. Đèo có độ cao 2.000m so với mực nước biển, độ dài lên tới hơn 50km. Chính độ cao, sự hiểm trở và chiều dài của Ô Quý Hồ khiến đèo được mệnh danh là “vua đèo vùng Tây Bắc”. Năm 2013 đèo đã được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam (VietKings) vinh danh là con đèo dài nhất Việt Nam.

Nằm trên tuyến quốc lộ 4D cắt ngang dãy Hoàng Liên Sơn, Ô Quý Hồ nối liền hai tỉnh Lào Cai và Lai Châu, nơi cao nhất là 2.000m so với mặt nước biển và cũng là ranh giới của hai tỉnh. Đèo nằm 2/3 trên địa phận tỉnh Lai Châu và 1/3 còn lại nằm trên địa phận tỉnh Lào Cai. 

Đỉnh Fansipan nhìn từ đỉnh đèo Ô Quý Hồ 

Nơi ranh giới cao 2.000m được gọi là Cổng trời - một địa danh du lịch nổi tiếng của Sa Pa được rất nhiều du khách biết tới. Tuy nhiên ít người biết Cổng trời Sa Pa là nơi được nói đến trong truyện ngắn "Lặng lẽ Sa Pa" của nhà văn Nguyễn Thành Long. Từ đây bạn có thể phóng tầm mắt xuống ngắm thung lũng Lai Châu nơi chân dãy Hoàng Liên hiểm trở. Hoặc ngắm nhìn đỉnh Fansipan hùng vĩ để thấy mình thật nhỏ bé trước thiên nhiên.

Thác Bạc bên đèo 

Trên đường chinh phục đèo Ô Quý Hồ bạn nên ghé qua Trạm Tôn, trạm kiểm lâm của vườn quốc gia Hoàng Liên. Đây cũng là một trong những điểm xuất phát của tuyến chinh phục đỉnh Fansipan và thăm thác Tình Yêu.

Thác Tình Yêu chỉ cách Trạm Tôn 1km

Với cung đường hiểm trở, một bên là vực sâu hun hút còn lại một bên là vách đá dựng đứng, Ô Quy Hồ là một thử thách đối với các tài xế đường dài cùng các phượt thủ. Bạn không nên chinh phục con đèo này vào những ngày nhiều mây mù hoặc vào ban đêm vì cực kỳ nguy hiểm với những người không quen đi đường miền núi.

Đèo Mã Pí Lèng

Đèo Mã Pí Lèng hay còn gọi là Mã Pì Lèng được xem là một trong những con đèo hiểm trở và đẹp bậc nhất vùng núi phía Đông Bắc. Chính vì thế mà con đèo này được ví như Vạn Lý Trường Thành của Việt Nam.

Đèo dài khoảng 20km vượt đỉnh Mã Pì Lèng, có độ cao hơn 1.200m thuộc cao nguyên đá Đồng Văn, nằm trên con đường Hạnh Phúc, nối liền thành phố Hà Giang - Đồng Văn và thị trấn Mèo Vạc. Đây là con đèo ngắn nhất nhưng lại đẹp nhất, hùng vĩ nhất trong “tứ đại hùng đèo".

Khung cảnh núi non hùng vĩ nhìn từ đèo 

Con đèo như một sợi chỉ vắt qua giữa lưng chừng núi đá tai mèo hùng vĩ của cao nguyên đá Đồng Văn. Mã Pí Lèng được dịch theo nghĩa đen chỉ sống mũi con ngựa còn theo nghĩa bóng tên gọi này chỉ sự nguy hiểm của đỉnh núi, nơi những con ngựa leo lên dốc cao đến mức phải tắt thở. Lên đỉnh Mã Pí Lèng ngắm nhìn dòng sông Nho Quế xanh mướt quanh năm, những đỉnh núi cao vời vợi khiến những ai đến đây đều thấy như lạc vào tiên cảnh, ung dung, tự tại giữa đất trời. 

Từ đỉnh Mã Pí Lèng, bạn có thể ngắm sông Nho Quế 

Bạn nên chinh phục cung đường này khoảng tháng 10 đến tháng 11. Vì đây là thời điểm giao mùa giữa mùa thu và mùa đông nên thời tiết đẹp, nắng nhẹ không có mây mù, rất thích hợp để lưu lại những khoảnh khắc đẹp nhất của tự nhiên.

Đèo Pha Đin

Đèo Pha Đin gắn liền với chiến dịch Điện Biên Phủ 

Đèo Pha Đin nguyên gốc xuất xứ từ tiếng Thái, Phạ Đin, trong đó Phạ nghĩa là "trời", Đin là "đất" hàm nghĩa nơi đây là chỗ tiếp giáp giữa trời và đất.

Nằm trên quốc lộ 6 chạy dọc các tỉnh Tây Bắc, Pha Đin có độ dài 32km, là nơi tiếp giáp giữa 2 tỉnh Sơn La và Điện Biên, được xem là một trong những đèo ấn tượng nhất Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Pháp với câu thơ trong bài thơ "Hoan hô chiến sĩ Điện Biên" của nhà thơ Tố Hữu: "Dốc Pha Đin chị gánh anh thồ/Đèo Lũng Lô anh hò chị hát".

Điểm cao nhất của đèo là 1.648m so với mặt nước biển. Địa thế đèo rất hiểm trở, chênh vênh, một bên là vách núi và một bên là vực sâu hun hút. Dưới chân đèo là những bản làng của người Thái Đen, Thái Trắng, Mông Hoa. Đứng trên đèo phía tỉnh Điện Biên nhìn xuống là thung lũng Mường Quài trải dài với màu xanh ngút ngàn của núi đồi.

Thời điểm lý tưởng để đến Pha Đin là mùa hoa ban nở cuối tháng ba

Trên đỉnh đèo có một chợ nhỏ bán rất nhiều loại chim do người dân bắt trong rừng già mang ra bán. Giá cả không đắt lắm, tùy từng loại chim. Ngoài ra còn có thịt ngựa, thịt trâu, măng, táo mèo (theo mùa), rau cải mèo…

Tuy nhiên hiện nay đã có quốc lộ 6 đi Điện Biên Phủ, một tuyến đường mới, tránh đèo Pha Đin được xây dựng, thấp hơn đèo Pha Đin từ 200 - 400m. Cho nên bạn sẽ không còn cảm nhận được độ dốc cũng như sự nguy hiểm của đèo Pha Đin nữa và con đèo chỉ còn phù hợp với những phượt thủ ưa mạo hiểm mà thôi. Nếu bạn muốn khám phá đèo Pha Đin thì nên đi vào khoảng cuối tháng 3 vì vào thời điểm này hoa ban đang nở trắng rừng Tây Bắc.

Đèo Khau Phạ

Khau Phạ thường mịt mù sương phủ

Nằm trong những cung đường đèo quanh co và dốc đứng thuộc hàng bậc nhất Việt Nam, vượt qua đỉnh núi Khau Phạ, đèo có độ dài trên 30km, thuộc quốc lộ 32 nối huyện Văn Chấn và huyện Mù Cang Chải của tỉnh Yên Bái. Đèo có đặc sản nếp Tú Lệ rất nổi tiếng. Trước khi vượt đèo Khau Phạ (dân địa phương gọi là Cao Phạ), bạn hãy dừng chân thưởng thức nắm xôi nếp bên đường lấy sức khỏe bởi đường rất xấu và nguy hiểm.

Đến Khau Phạ, bạn có thể ngắm những thửa ruộng bậc thang rất đẹp 

Do đèo thường mịt mù sương phủ và đỉnh đèo núi như nhô lên trên biển mây, nên trong tiếng dân tộc Thái, Khau Phạ có nghĩa là “sừng trời" - chiếc sừng núi nhô lên tận trời hay đôi khi còn được hiểu là Cổng Trời. Còn người H'Mông coi đèo Khau Phạ là nơi linh thiêng có thể than thấu lòng trời, nên mỗi khi gặp chuyện không may hay mùa màng thất bát, họ lại tới Khau Phạ để khấn Giàng.

Khung cảnh ở đèo Khau Phạ đẹp nhất vào tháng 9, tháng 10, khi những triền ruộng bậc thang của bà con dân tộc Mông phía bên Mù Cang Chải chín vàng. Bạn hãy tới các xã như La Pán Tẩn hay Chế Cu Nha nơi di sản của người Mông đã được Bộ VH-TT-DL công nhận và cấp bằng xếp hạng di tích quốc gia vào năm 2007.

Khau Phạ đẹp nhất vào tháng 9, 10, khi những triền ruộng bậc thang chín vàng

MAI TIẾN ĐOÀN