Tự chế hỗn hợp tắm trắng coi chừng nổi mẩn ngứa khắp người

Gần Tết, chị em có xu hướng tự làm đẹp tại nhà để tiết kiệm, an toàn. Tuy nhiên, nhiều người tham khảo trên mạng và truyền miệng nhau tự chế hỗn hợp tắm trắng da với nhiều thành phần, công thức khác nhau mà không rõ hiệu quả tới đâu. Điều này dẫn đến ảnh hưởng nghiêm trọng đến thẩm mỹ và sức khỏe.

Rất nhiều công thức được các chị em thử nghiệm với mong muốn da trắng mịn hơn. Như, hỗn hợp gồm: baking soda (bột làm bánh), nước cốt chanh, tinh dầu trà xanh; dầu ôliu, baking soda, mật ong; bột đậu đỏ, cám gạo pha sữa tươi, sữa chua không đường; bột cam thảo, chanh, nước hoa hồng, cà chua chín… Ðặc biệt, công thức lá tía tô nấu nước với chanh tươi, tắm 3-4 lần/tuần được chia sẻ “da sẽ trắng mịn như em bé”.

Ðể minh họa, còn có nhiều hình ảnh kèm theo so sánh cánh tay, đôi chân trước và sau khi tắm khiến không ít chị em mê mẩn, quyết tâm làm theo. Trong khi đó, đáng nói là các nguồn tin chia sẻ này không rõ ràng, không được tư vấn bởi bác sĩ hay giới chuyên môn làm đẹp, mà phần lớn chỉ từ chia sẻ của cá nhân nào đó.

Tìm hiểu các tài liệu về cây thuốc cho thấy, tía tô, chanh, cà chua, cam thảo, mật ong, trà xanh… chỉ có tác dụng về mặt dược liệu trong phòng, chữa bệnh chứ không có ghi nhận nào liên quan đến việc dưỡng da, tắm trắng, làm đẹp.

Không cần thẩm định mức độ an toàn, hiệu quả tới đâu, chị Kim Hiền (nhân viên văn phòng ở Q.3, TP.HCM) cứ kiên trì pha chế từ hỗn hợp này đến hỗn hợp khác để tắm. Mỗi loại “sữa tắm trắng” tự chế, chị Hiền tắm 3 lần/tuần, không thấy hiệu quả, chị lại hì hục chế loại khác. 

Thậm chí, nghe ai mách pha một loại kem dưỡng thể và đủ các loại vitamin E, viên dầu cá chị cũng làm tuốt. Hậu quả, sau một tháng tắm bốn loại hỗn hợp từ nguyên liệu thiên nhiên đến hóa mỹ phẩm pha trộn, da chị Hiền không những không trắng lên tông nào theo mong muốn, mà còn bị nổi mẩn ngứa khắp người, phải đến bác sĩ da liễu khám, điều trị. Bác sĩ khám, kết luận: “da bị kích ứng”, phải bôi thuốc để trị.

Bệnh viện Da Liễu TP.HCM tiếp nhận nhiều bệnh nhân đến khám trong tình trạng da khô rát, phồng rộp, mẩn đỏ, châm chít, nổi mụn; thậm chí có trường hợp da còn xuất huyết dưới da, nhiễm trùng… do hậu quả của việc tắm trắng bằng hỗn hợp tự chế và chà xát da quá mạnh.

Các bác sĩ chuyên khoa da liễu cho biết, nhiều trường hợp tự tắm trắng tại nhà, một mặt do hỗn hợp tự chế chưa qua kiểm chứng độ an toàn, mặt khác vì nôn nóng làm đẹp mà chị em chà xát da quá mạnh, làm vỡ các mạch máu nhỏ dưới da, gây tổn thương da. Cần lưu ý, khi da đang bị vết thương hở thì không nên tắm trắng kiểu này, có nguy cơ bị nhiễm trùng.

BS Ngô Thị Thu Cúc - Chuyên khoa Da liễu, Trung tâm thẩm mỹ Venus (Q.3, TP.HCM), lưu ý: “Có nhiều loại da khác nhau (da nhờn, da khô, da hỗn hợp, da thường…), dùng bất kỳ sản phẩm hóa mỹ phẩm hay sản phẩm thiên nhiên tự chế nào để làm đẹp thì cũng phải tùy thuộc vào từng loại da. Nếu không, vừa không hiệu quả, vừa dễ gây tác dụng phụ. Nhẹ thì làm da khô thêm hay đổ dầu nhiều hơn, dễ sinh mụn; nặng thì da bị phồng rộp, mẩn ngứa…”.

Hỗn hợp tắm trắng chế từ nguyên liệu thiên nhiên thoạt nghe có vẻ an toàn, nhưng với điều kiện không chứa chất bảo quản và phải bảo quản đúng cách trong một khoảng thời gian nhất định. 

Thông thường, chị em có xu hướng pha chế hỗn hợp nhiều để dùng dần trong vài tuần, khi cần chỉ lấy ra tắm. Tuy nhiên, BS Cúc cho biết, màu da là do chủng tộc, di truyền, không thể trắng hơn từ việc tắm trắng.

Thực tế, các hỗn hợp thiên nhiên từ trái cây, rau củ chỉ có tác dụng dưỡng mịn da do khi tắm, chà xát hỗn hợp lên da làm lớp tế bào chết bong tróc ra đem lại cảm giác da mịn màng và sáng hơn sau khi tắm, chứ không thể làm da trắng hẳn được. Nếu muốn dưỡng mịn da, cũng phải tùy vào loại da của mình mà dùng loại củ quả phù hợp, như: da khô thì không nên dùng cà chua, dưa leo, nha đam, chanh… da sẽ càng khô hơn; da nhờn thì không dùng bơ, chuối vì sẽ làm tăng thêm bã nhờn, sinh mụn.

Cần bảo quản nguyên liệu dưỡng da trong ngăn mát tủ lạnh và chỉ nên bôi lên da từ 15-20 phút/lần, dùng 2-3 lần/tuần. Không nên để lâu hỗn hợp bên ngoài, sinh mốc, tác động xấu đến da, nhất là khi da đang bị trầy xước, có vết thương hở.

Nhiều chị em còn thêm muối, đường, ngũ cốc xay không nhuyễn để tăng độ chà xát lên da hay mua hỗn hợp muối tắm trắng pha trộn sẵn bán ngoài thị trường để về tự tắm trắng tại nhà theo hướng dẫn 3-4 bước và bôi lần lượt 3-4 hỗn hợp sền sệt khác nhau lên da trong khi không rõ nguồn gốc, thành phần, chất lượng, độ an toàn…

Theo cảnh báo của các bác sĩ da liễu, các hỗn hợp tẩy trắng ngoài thị trường chủ yếu là hóa mỹ phẩm và phần lớn nhằm vào việc làm giảm hoặc tiêu hủy sắc tố melanin trên da, phá đi lớp bảo vệ của da và thay thế bằng lớp da non trắng bên dưới.

Có sản phẩm có thể làm da trắng hơn sau khi tắm, nhưng chỉ là tạm thời trắng hơn trong vòng vài ba tuần, sau đó cơ thể sẽ tìm cách phản ứng lại bằng cách tái tạo melanin nhiều hơn nhằm bảo vệ da, kết quả là da sẽ sẫm hơn. Chưa kể da non, mỏng có nguy cơ bị tàn nhang, lão hóa, ung thư da...

Cẩm Anh