Từ 1/1/2021: Người lao động có thể nghỉ việc không cần báo trước

1. Khi bị chậm trả lương, hoặc không được trả đủ lương, được nghỉ việc không cần báo trước

Khi người sử dụng lao động (NSDLĐ) chậm trả lương, người lao động (NLĐ) có thể nghỉ việc không cần báo trước. Ngoài ra, về lãi suất khi tính tiền đền bù do chậm trả lương cho NLĐ theo Bộ luật này cũng có nhiều điểm mới mẻ.

Theo luật, NLĐ có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động mà không cần báo trước cho NSDLĐ nếu không được trả đủ lương hoặc trả lương không đúng thời hạn.

Căn cứ Khoản 4 Điều 97 Bộ luật Lao động 2019, trường hợp vì lý do bất khả kháng mà NSDLĐ đã tìm mọi biện pháp khắc phục nhưng không thể trả lương đúng hạn thì không được chậm quá 30 ngày; nếu trả lương chậm từ 15 ngày trở lên thì NSDLĐ phải đền bù cho NLĐ một khoản tiền ít nhất bằng số tiền lãi của số tiền trả chậm tính theo lãi suất huy động tiền gửi có kỳ hạn 1 tháng do ngân hàng nơi NSDLĐ mở tài khoản trả lương cho NLĐ công bố tại thời điểm trả lương.

(Hiện hành, số tiền đền bù sẽ được tính theo lãi suất trần huy động tiền gửi có kỳ hạn 1 tháng do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố tại thời điểm trả lương; nếu Ngân hàng Nhà nước Việt Nam không quy định trần lãi suất thì được tính theo lãi suất huy động tiền gửi có kỳ hạn 1 tháng của ngân hàng thương mại, nơi doanh nghiệp, cơ quan mở tài khoản giao dịch thông báo tại thời điểm trả lương).

2. Thêm trường hợp NLĐ được nghỉ việc riêng và hưởng nguyên lương

Ngoài những trường hợp NLĐ được nghỉ việc riêng và hưởng nguyên lương như quy định hiện hành, Bộ luật Lao động 2019 bổ sung thêm trường hợp cha nuôi, mẹ nuôi; cha nuôi, mẹ nuôi của vợ hoặc chồng chết thì NLĐ được nghỉ 3 ngày và hưởng nguyên lương. Cụ thể:

Kết hôn: Nghỉ 3 ngày.

Con đẻ, con nuôi kết hôn: Nghỉ 1 ngày.

Cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi; cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi của vợ hoặc chồng; vợ hoặc chồng; con đẻ, con nuôi chết: Nghỉ 3 ngày.

3. Lao động nữ làm việc nặng nhọc khi mang thai được giảm 1 giờ làm và hưởng nguyên lương

NLĐ nữ khi mang thai được chuyển sang làm công việc nhẹ nhàng hơn, an toàn hơn hoặc được giảm 1 giờ làm việc hằng ngày

Khoản 2 Điều 137 Bộ luật Lao động 2019 quy định lao động nữ làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc làm nghề, công việc có ảnh hưởng xấu tới chức năng sinh sản và nuôi con khi mang thai và có thông báo cho NSDLĐ biết thì được NSDLĐ chuyển sang làm công việc nhẹ hơn, an toàn hơn hoặc giảm bớt 1 giờ làm việc hằng ngày mà không bị cắt giảm tiền lương và quyền, lợi ích cho đến hết thời gian nuôi con dưới 12 tháng tuổi.

4. NLĐ được nghỉ 2 ngày vào dịp quốc khánh và hưởng nguyên lương

Theo đó, sẽ có 2 phương án nghỉ, phương án này sẽ do Thủ tướng Chính phủ quyết định. Trong đó, phương án 1: nghỉ ngày 1/9 và ngày 2/9; phương án 2: nghỉ ngày 2/9 và ngày 3/9.

5. NSDLĐ không được ép NLĐ dùng lương mua hàng hóa, dịch vụ của mình/đơn vị khác

NSDLĐ không được hạn chế hoặc can thiệp vào quyền tự quyết chi tiêu lương của NLĐ.

NSDLĐ không được ép buộc NLĐ chi tiêu lương vào việc mua hàng hóa, sử dụng dịch vụ của NSDLĐ hoặc của đơn vị khác mà NSDLĐ chỉ định.

6. NSDLĐ phải chịu chi phí mở tài khoản cho NLĐ nếu trả lương qua ngân hàng

Theo Khoản 2 Điều 96 Bộ luật Lao động 2019, trường hợp trả lương qua tài khoản cá nhân của NLĐ được mở tại ngân hàng thì NSDLĐ phải trả các loại phí liên quan đến việc mở tài khoản và chuyển tiền lương. Hiện nay, các loại phí liên quan đến việc mở, duy trì tài khoản do NSDLĐ và NLĐ thỏa thuận với nhau.

Đồng thời, NSDLĐ phải thông báo bảng kê trả lương cho NLĐ vào mỗi lần trả lương. Bảng kê chi tiết: tiền lương; tiền làm thêm giờ; tiền lương làm việc vào ban đêm; nội dung và số tiền bị khấu trừ (nếu có).

7. Thỏa thuận tiền lương ngừng việc

Theo Khoản 3 Điều 99 Bộ luật Lao động 2019, trong trường hợp này, hai bên thỏa thuận về tiền lương ngừng việc như sau:

- Trường hợp ngừng việc từ 14 ngày làm việc trở xuống thì tiền lương ngừng việc được thỏa thuận không thấp hơn mức lương tối thiểu.

- Trường hợp phải ngừng việc trên 14 ngày làm việc thì tiền lương ngừng việc do hai bên thỏa thuận nhưng phải bảo đảm tiền lương ngừng việc trong 14 ngày đầu tiên không thấp hơn mức lương tối thiểu.

Tiền lương ngừng việc được chi trả khi NLĐ phải ngừng việc vì sự cố về điện nước mà không phải do lỗi của NSDLĐ hoặc do thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh nguy hiểm, dịch họa, di dời địa điểm hoạt động theo yêu cầu của cơ quan chức năng nhà nước có thẩm quyền hoặc vì lý do kinh tế.

Tinh Châu (tổng hợp)