Truyện tranh Việt: Cựa quậy tìm lối ra

Với tập đầu tiên “chào sân” hôm 25/9, bộ truyện tranh Thần đồng đất Việt chủ đề Hoàng Sa - Trường Sa của Công ty sách Phan Thị không chỉ nối dài danh mục truyện tranh thuần Việt của đơn vị này, mà còn khai triển dòng sản phẩm cũ theo hướng mới khá táo bạo là chuyển tải thông tin, kiến thức chính thống về chủ quyền biển đảo cho độc giả trẻ tuổi qua định dạng truyện tranh. Trước đó, một ấn phẩm khác của đơn vị này, bộ truyện tranh dài tập Học sinh chân kinh, đã được tiếp nhận khá tốt vì đánh trúng tâm lý của tuổi mới lớn, với những câu chuyện xoay quanh thế giới “nhất quỷ nhì ma”.

Những bộ truyện tranh Việt gây chú ý: Đất rồng, Thần đồng đất Việt - Hoàng Sa, Trường Sa, và Học sinh chân kinh

Đây là một trong những ví dụ cho dấu hiệu truyện tranh Việt ít nhiều đã len được vào phân khúc quan trọng - học đường, vốn bị bỏ ngỏ cho truyện tranh nước ngoài chiếm lĩnh. Khoảng trống này không phải các đơn vị làm sách không nhận ra, mà vì lực bất tòng tâm, thậm chí vì in truyện tranh nhập khẩu vừa khỏe, vừa nhanh đạt doanh thu… Ngay cả đơn vị mạnh nhất nhì làng xuất bản, đặc biệt ở mảng truyện tranh, là Nhà xuất bản Kim Đồng không phải làm dự án nào cũng thắng. Đơn vị này có loạt truyện tranh dân gian Việt Nam kéo dài cả trăm tập, trong đó có một số tập tái bản trên dưới 10 lần như Tấm Cám, Tú Uyên Giáng Kiều, Chuyện ông Gióng, Từ Thức gặp tiên… Đây là bộ truyện gồm nhiều truyện độc lập, với sự tham gia của nhiều người biên soạn và vẽ, không phải loạt truyện dài kỳ đồng nhất. Bù lại, điểm mạnh của bộ truyện là sự đa dạng, phong phú khi khai thác kho tàng cổ tích, thần thoại Việt Nam gần như vô tận.

Không thiếu những người mặn mà với việc vực dậy truyện tranh nội, nhưng vẫn thiếu những tác giả vượt lên được chính mình, thoát được lối mòn cũ. Tác phẩm Đất rồng của các tác giả Đinh Việt Phương, Đỗ Như Trang, Lê Lâm Viên (Công ty 3D Art) đoạt giải đồng tại giải thưởng truyện tranh quốc tế tại Nhật tháng Ba năm nay có thể nhờ hình thức mang phong cách manga Nhật, song không thể không xét đến vai trò quan trọng của nội dung với câu chuyện đậm màu sắc Việt về Hà Nội đương đại mà nhóm tác giả đã thể hiện. Sắp tới, độc giả còn có thể chờ đợi tiếp ở bộ truyện tranh về thời bao cấp của tác giả Nguyễn Thành Phong. Ra mắt vào cuối năm nay còn có truyện tranh Rừng xà nu do nhóm B.R.O chuyển thể từ tác phẩm cùng tên của nhà văn Nguyên Ngọc…

Xét cho cùng, truyện tranh nước ngoài không hề trực tiếp giành giật thị trường với truyện tranh trong nước, bởi chưa có đơn vị xuất bản nào từ bên ngoài vào Việt Nam để liên doanh sản xuất truyện tranh, như đã có ở phân khúc sách ngoại văn, sách học ngoại ngữ, từ điển. Chỉ có các nhà làm sách trong nước chủ động nhập “hàng ngoại” về chế biến, bày bán, khiến thủ phạm cũng chính là nạn nhân. Không có hàng tự sản xuất thì gia công hàng ngoại, cách làm này vẫn đem lại hiệu quả về mặt kinh doanh nhưng xét lâu dài là không ổn. Đầu tư thực hiện nhiều tác phẩm chất lượng thuần Việt mới là việc làm thiết thực để truyện tranh Việt nới dần vòng vây truyện tranh ngoại mà đang tự quàng vào mình.

 Võ Tiến