Trường mầm non công lập tự chủ được thu học phí bao nhiêu?

Học sinh Trường tiểu học-THCS-THPT Nam Sài Gòn - nơi thực hiện mô hình tự chủ 100% - trong giờ học

Không thể tự ý tăng học phí

Ngày 17/4, khi Trường mầm non Vàng Anh (quận 5, TPHCM) đã tổ chức họp và lấy ý kiến phụ huynh về việc tăng học phí lên 7,87 triệu đồng/tháng trong năm học tới khi trường thực hiện tự chủ tài chính 100%. Thông tin này đã khiến nhiều phụ huynh phản ứng khi mức thu mới quá cao, gấp đôi mức hiện tại.

Bà Lâm Thị Thùy Loan - Hiệu trưởng nhà trường - cho biết: việc khảo sát ý kiến của phụ huynh được trường thực hiện theo chỉ đạo của các cấp quản lý để chuẩn bị cho việc thực hiện mô hình trường tự chủ tài chính 100%. Nếu phụ huynh đồng thuận thì đến năm học 2024-2025, mức thu học phí mới sẽ chính thức áp dụng. Mức thu mới này sẽ giúp trường có điều kiện đầu tư cơ sở vật chất, gắn camera, bổ sung trang thiết bị dạy học hiện đại. Ngoài ra, với mô hình tự chủ, nhà trường sẽ điều chỉnh nhiều hoạt động nhằm nâng cao chất lượng cũng như tạo điều kiện tối đa cho trẻ.

Bà cũng cho biết trước khi đưa ra kế hoạch tự chủ 100%, trường cũng đã tính toán rất kỹ và thực hiện “quá độ” từng bước. Trường thực hiện mô hình trường tiên tiến - hội nhập từ năm 2016. Đến tháng 12/2023, trường được UBND TPHCM công nhận đạt tiêu chuẩn tiên tiến - hội nhập theo quy định mới.

Khi nhận thông báo về việc khảo sát mức thu học phí mới, nhiều phụ huynh cho biết cảm thấy rất “sốc”. “Cùng là trường công lập như các trường khác, chất lượng và cơ sở vật chất ngang nhau, tại sao chúng tôi lại phải đóng tới gần 8 triệu đồng/tháng? Mức thu này còn cao hơn học phí các trường mầm non tư thục chất lượng cao, vượt khả năng đóng của phụ huynh khu vực này” - chị H.M. - một phụ huynh có con học ở trường - nói.

Nhiều phụ huynh khác cũng bức xúc khi trường không có bất kỳ thông báo nào trước đó về lộ trình thực hiện tự chủ. Trong khi đó, học phí các trường mầm non công lập ở TPHCM chỉ dao động 100.000-200.000 đồng/tháng. Các trường theo mô hình tiên tiến, hội nhập quốc tế được thu 1.725.000 đồng/tháng. “Hiện mỗi tháng con tôi đã đóng hơn 3,7 triệu đồng để học ở trường này, nếu tăng gấp đôi tôi không thể nào cho con học tiếp được” - một phụ huynh chia sẻ.

Một lãnh đạo Sở GD-ĐT TPHCM cho rằng việc Trường mầm non Vàng Anh lấy ý kiến phụ huynh về mức thu mỗi tháng lên gần 8 triệu đồng là không có cơ sở và chưa đúng trình tự khi chưa có kế hoạch và đề án cụ thể. Trong khi các khoản học phí, khoản thu dịch vụ đã được thành phố quy định chung (Nghị quyết số 36/2023/NQ-HĐND, Nghị quyết 04/2023 của HĐND TPHCM), trường không thể tự ý tăng - giảm.

Vướng mắc do chưa có quy định

Vị lãnh đạo Sở GD-ĐT TPHCM nói trên cũng thông tin: vướng mắc hiện nay là muốn làm được đề án tự chủ tài chính, nhà trường phải tính được định mức “kinh tế kỹ thuật” - để xác định được một học sinh đóng bao nhiêu tiền mỗi tháng. Mà định mức này sẽ do Hội đồng nhân dân thành phố ban hành. Tuy nhiên, dù Sở GD-ĐT TPHCM đã chủ động trình UBND TPHCM định mức này nhưng vẫn phải chờ ý kiến của Bộ GD-ĐT. Nên đến nay, TPHCM chưa có quy định về mức thu cụ thể cho các trường công lập tự chủ. Vì vậy, nếu các trường thực hiện tự chủ sẽ không có cơ sở nào để đưa ra mức thu. Do đó, việc trường đưa ra mức thu gần 8 triệu đồng/tháng là chưa hợp lý.

“Việc đưa ra một mức thu cụ thể cho mô hình này rất khó vì phải tính toán nhiều phương án trong khi số trường thực hiện không nhiều. Mỗi trường lại nằm ở một khu vực khác nhau nên phải khảo sát, tính toán mức thu nhập trung bình của người dân từng khu vực, do vậy khó đưa ra mức thu chung. Chưa kể để đưa ra một quy định cần phải được thẩm định qua nhiều cơ quan, ban ngành” - vị cán bộ này nói.

Là trường mầm non công lập duy nhất ở TPHCM thực hiện tự chủ 100%, bà Lê Thị Xuân Thương - Hiệu trưởng Trường mầm non Nam Sài Gòn (quận 7) - cho biết: TPHCM chưa có quy định về mức thu học phí đối với trường phổ thông công lập tự chủ nên trường vẫn duy trì mức thu từ khi thành lập từ 1997 tới nay. Học phí là 400.000 đồng/học sinh/tháng. Khi mức thu này không đủ chi, từ năm 2018, trường đã đề xuất “xã hội hóa”, đề nghị thu 1 triệu đồng/học sinh/tháng và đã được phụ huynh chấp thuận. Khi TPHCM có chính sách thu nhập tăng thêm cho giáo viên công lập, giáo viên trường công lập tự chủ không được nhận khoản này nên trường tiếp tục đề xuất tăng mức thu hỗ trợ từ 1 triệu đồng lên 1,9 triệu đồng/tháng. Như vậy, hiện nay ngoài học phí 400.000 đồng, trường có thêm khoản thu cố định này để chi lương và chính sách cho giáo viên, nhân viên, quản lý của trường cũng như trích lập dự phòng theo quy định.

Bà cũng cho biết, hiện tổng mức thu của trường dao động từ 4.620.000 đồng - 4.660.000 đồng/học sinh/tháng. Dựa trên việc cân đối chi tiêu, tổng thu nhập giáo viên lâu năm của trường có thể xấp xỉ 20 triệu đồng/tháng, bảo mẫu khoảng 10 triệu đồng/tháng… Và đây cũng là lý do giúp trường giữ được nhân viên khi thực hiện tự chủ 100%.

Theo ông Phạm Thanh Nam - Hiệu trưởng Trường tiểu học-THCS-THPT Nam Sài Gòn (trường phổ thông công lập duy nhất trực thuộc Sở GD-ĐT tự chủ 100%) - hiện trường đang thu học phí 400.000 đồng/tháng với bậc tiểu học và 600.000 đồng/tháng bậc trung học. Ngoài ra, trường còn được phép thu “khoản hỗ trợ hoạt động dạy học” 1.575.000 đồng/tháng. Đây được xem là “cái van” tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc với các trường công lập thực hiện tự chủ tài chính khi chưa có quy định về mức thu. “May mắn, trường ở khu dân cư có thu nhập cao nên tổng mức thu hằng tháng khoảng 5 triệu đồng/học sinh là chấp nhận được. Còn nếu thu cao hơn nữa cần phải có lộ trình, tính toán trượt giá và phải thực hiện từng bước, nếu không sẽ gặp phản ứng từ phụ huynh” - ông nói.

Một chuyên gia giáo dục mầm non cho biết, hiện các địa phương bao gồm cả TPHCM đều khuyến khích đơn vị công lập thực hiện tự chủ theo tinh thần Nghị quyết số 19-NQ/TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII, phấn đấu đến năm 2025 tiếp tục giảm tối thiểu bình quân cả nước 10% đơn vị sự nghiệp công lập so với năm 2021.

Các trường công lập đang nhận mức ngân sách lớn để hoạt động nên khi chuyển sang tự chủ sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Chẳng hạn với trường mầm non công lập sẽ vướng điều lệ, không thể tuyển sinh nhiều khi bị khống chế sĩ số học sinh/lớp. Trong khi đó, trường vẫn phải chi trả thu nhập cho giáo viên tương đương trường khác, nếu thấp hơn giáo viên sẽ chuyển biên chế; quy định về mức thu cũng không có… Do vậy, nếu muốn tự chủ các trường phải tính toán kỹ, lên kế hoạch cụ thể và thực hiện từng bước, không thể vội vàng hấp tấp.

Nguyễn Loan