Trước “người khổng lồ” mạng xã hội, báo chí cạnh tranh bằng sự chuyên nghiệp, độ tin cậy cao

Đại hội đại biểu Hội Nhà báo TPHCM lần thứ VIII, nhiệm kỳ 2020-2025 diễn ra trong hai ngày 21 và 22/10. Ông Hồ Quang Lợi - Phó chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam, ông Trần Lưu Quang - Phó bí thư Thường trực Thành ủy TPHCM, lãnh đạo hội nhà báo các tỉnh thành, lãnh đạo cơ quan chủ quản báo chí, lãnh đạo cơ quan báo chí TP cùng 182 đại biểu chính thức tham dự.

Báo cáo chính trị tại đại hội cho biết, 5 năm qua, đội ngũ người làm báo phát triển mạnh, đội ngũ phóng viên, biên tập viên ngày càng được trẻ hóa, được đào tạo bài bản, có hệ thống, có chất lượng và trình độ chuyên môn. Hội Nhà báo TP hiện có 33 chi hội, liên chi hội trực thuộc với gần 1.300 hội viên.

Quang cảnh đại hội

Bên cạnh công tác tuyên truyền, cổ vũ việc thực hiện các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước... báo chí TP có nhiều sáng tạo trong việc tổ chức các phong trào xã hội - từ thiện trên mặt báo và hoạt động xã hội sau mặt báo, phát huy truyền thống nhân ái, góp phần cùng TP thực hiện tốt các chính sách xã hội của Đảng và Nhà nước, góp phần làm tốt công tác dân vận trong thời kỳ mới.

Các đại biểu nữ nhà báo tham dự đại hội

Trong phần thảo luận, góp ý cho Đại hội nhiệm kỳ mới, trăn trở lớn nhất của đội ngũ làm báo TP chính là sức ép cạnh tranh thông tin trong thời đại 4.0, đặc biệt là mạng xã hội, các phương tiện truyền thông đa phương tiện đã, đang và sẽ tác động rất lớn đến hoạt động nghề nghiệp, sự sống còn của báo chí.

Thời gian qua, để “cạnh tranh” được với đối thủ đáng gờm này, nhiều cơ quan báo chí đã tiến hành tái cấu trúc các hoạt động, thay đổi cách làm báo: đẩy mạnh làm báo web, làm báo di động, xây dựng tòa soạn đa phương tiện, tương tác mạnh mẽ hơn với bạn đọc, tổ chức thêm các sự kiện ngoài mặt báo…

“Trong cuộc “cạnh tranh” ấy, câu hỏi đặt ra là “con át chủ bài” của báo chí chuyên nghiệp hiện nay là gì? Theo chúng tôi, đó chính là: báo chí chính thống phải ngày càng chuyên nghiệp, thông tin xác tín, đa chiều, độ tin cậy cao”, nhà báo Nguyễn Khắc Văn - Tổng thư ký tòa soạn, Báo Sài Gòn Giải Phóng - nêu giải pháp.

Nhà báo Lê Thế Chữ - Tổng biên tập Báo Tuổi Trẻ - phát biểu tham luận

Làm thế nào để báo chí chính thống có thể giữ vị thế của mình trước thách thức mạng xã hội? Theo Tổng biên tập Báo Tuổi Trẻ Lê Thế Chữ, Báo Tuổi Trẻ đang hướng đến báo chí nhân văn, giải pháp. Cân bằng giữa nhu cầu độc giả, nhu cầu phát triển tờ báo, nhu cầu thông tin truyền thông. Thay đổi từ cách làm báo “5W” (What, When, Where, Who, Why) thành “5I” (Informed, Intelligent, Interesting, Insightful, Interpretation) nghĩa là xem xét từ nhiều phía, thông tin một cách đầy đủ; nhìn nhận vấn đề một cách thông minh, tiếp cận gợi mở hơn; nội dung muốn cuốn hút người đọc hơn, có cái nhìn sâu sắc ý nghĩa của sự việc sau thông tin có khả năng diễn giải cho người đọc…

Cùng quan điểm, nhà báo Tô Đình Tuân - Tổng Biên tập Báo Người Lao Động - nêu vấn đề, có ý kiến cho rằng trong lĩnh vực báo chí truyền thông hiện nay nội dung là "vua", công nghệ là "nữ hoàng", nhưng cũng cần nhắc đến hoạt động sau mặt báo.

“Cùng với thay đổi về nội dung ấn phẩm và phương thức tuyên truyền, Báo Người Lao Động cũng đẩy mạnh thực hiện các hoạt động xã hội sau mặt báo. Có thể kể các chương trình, cuộc thi như: “Một triệu lá cờ Tổ quốc cùng ngư dân bám biển”; “Cùng cộng đồng chung tay phòng chống COVID-19”; "ATM thực phẩm miễn phí"; "Mai vàng nhân ái" và "Lắng nghe người dân hiến kế"… Chính các chương trình, cuộc thi trên đã tạo được dấu ấn đậm nét, sức lan tỏa mạnh, tạo được sự hưởng ứng của nhiều tầng lớp nhân dân”.

Ông Phan Nguyễn Như Khuê - Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy TPHCM - đã ghi nhận những đóng góp của cơ quan báo chí TP, đội ngũ làm báo trong sự phát triển chung của TP. 

Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy TPHCM Phan Nguyễn Như Khuê phát biểu tại đại hội

Có thể nói, cơ sở vật chất của các tòa soạn đã và đang tiếp tục được đầu tư nâng cấp, phù hợp với xu thế làm báo hiện đại. Đội ngũ những người làm báo của TP không ngừng nâng lên về số lượng và chất lượng. Không chỉ làm tốt nhiệm vụ thông tin tuyên truyền, các cơ quan báo chí TP còn làm tốt các hoạt động sau mặt báo, xã hội từ thiện vì cộng đồng, là một truyền thống quý báu của TP.

Phó chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Hồ Quang Lợi (thứ 7, từ trái sang) cùng Phó bí thư Thường trực Thành ủy TPHCM Trần Lưu Quang (thứ 6, từ phải sang) tặng hoa chúc mừng Ban Chấp hành Hội Nhà báo nhiệm kỳ mới

Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy TP cũng thống nhất với nhận định trong báo cáo chính trị của Đại hội Hội Nhà báo TP về những mặt tồn tại cần khắc phục trong thời gian tới như: báo chí TP vẫn chưa ngang tầm với báo chí khu vực và thế giới, vẫn chưa đáp ứng với những yêu cầu, kỳ vọng của nhân dân; vẫn còn trường hợp báo chí thông tin về một số vấn đề phức tạp, nhạy cảm, chưa chấp hành đầy đủ, đúng chỉ đạo định hướng; tình trạng chưa bám sát tôn chỉ, mục đích của một số cơ quan báo chí, có biểu hiện xu hướng "thương mại hóa"…

Hoài An