Trung Quốc muốn làm giảm uy quyền của Mỹ trong khu vực?

Với tựa đề “Hành động của Trung Quốc: Ngu ngốc hay diệu kế?”, bài báo viết, xét qua mọi động thái gần đây thì dường như Bắc Kinh cố tình thực hiện những hành động khiêu khích với các nước láng giềng nhằm kích hoạt, lôi kéo các bên vào một cuộc tranh luận về chính sách ngoại giao để giải quyết mâu thuẫn.

Bài báo viết, việc Bắc Kinh đang cố tỏ ra khiêu khích như vừa qua thật rắc rối và khó hiểu, bởi theo bản báo cáo được viết hai tháng một lần về lợi ích quốc gia, Trung Quốc đang phải đối mặt với rất nhiều vấn đề về kinh tế và xã hội ở trong nước. Vậy tại sao họ còn có những hành động như vừa qua?

Mặc dù mô hình quản lý hình tháp của ông Đặng Tiểu Bình đã hết thời từ lâu, nhưng sự cảnh báo của ông về sự thiếu thận trọng và không biết chờ đợi, nắm bắt cơ hội sẽ chôn vùi tham vọng thì vĩnh viễn không sai.

Trung Quốc phô diễn sức mạnh quân sự, phải chăng là chiến thuật? (ảnh: AP)

Giáo sư Hugh White, Đại học Quốc gia Úc lại có quan điểm khác. Ông cho rằng Trung Quốc không nên có những hành động khiến cho mọi người cảm thấy chấn động. Với thế hệ lãnh đạo ngày càng quyết đoán của Trung Quốc hiện nay, họ nên xây dựng một “mối quan hệ mới giữa các cường quốc lớn” thì hơn. Điều này có nghĩa Trung Quốc nên xây dựng mối quan hệ với Mỹ trên phương diện bình đẳng, ít nhất là tại khu vực Tây Thái Bình Dương.

Nếu quan sát theo tình hình hiện nay, thì có thể coi đây là một cuộc đọ sức không cân bằng. Bởi tuy sức mạnh về quân sự có thể ngang nhau, Trung Quốc luôn trong tình trạng phải duy trì hiện trạng trong khu vực, và Mỹ sẽ ngăn chặn từng cử động của Trung Quốc. Nhưng thực tế cho đến nay, Mỹ vẫn chưa phải làm gì. Trong khi đó, Trung Quốc lúc thì tuyên bố vùng nhận dạng phòng không (ADIZ), rồi lại vội vàng hạ đặt giàn khoan. Đương nhiên thật dễ nhận ra, bên nào bị suy giảm.

Tuy nhiên, Bắc Kinh vẫn luôn miệng tuyên bố, mình đã cho lắp đặt trên mặt đất, trên biển, và cả trên không những hệ thống vũ khí, rada tối tân nhất. Rằng chỉ cần có bất kỳ vấn đề gì dù nhỏ nhất phát sinh, Bắc Kinh cũng luôn sẵn sàng ứng phó. Với tiềm lực quân sự như vậy, họ định tranh giành mấy chiếc thuyền cá của Việt Nam? Hay mấy rạn san hô của Philippines? Hay một hòn đảo nhỏ không người ở của Nhật Bản?

Hoàn toàn không phải. Nếu nhìn kỹ vào những hành động gần đây sẽ thấy, đây chẳng qua chỉ là hành động khiêu khích nhắm vào những nước đồng minh của Mỹ hoặc được Mỹ bảo trợ.

Theo tác giả, Trung Quốc đang cố chứng minh với các nước láng giềng, rằng trong thực tế các biện pháp ngăn chặn của Mỹ không có tác dụng, thậm chí nếu có vấn đề gì thì Mỹ không kịp bảo vệ đồng minh như đã nói.

Nếu quả thực Trung Quốc chứng minh được quan điểm này thì khi đó các nước láng giềng và ngay cả Washington cũng không thể không thừa nhận sai lầm. Đây quả là một chiến lược rất nguy hiểm và có thể nói là thông minh của Trung Quốc nhằm phá bỏ dần dần uy quyền của Mỹ từ trước đến nay trong khu vực Châu Á-Thái Bình Dương.

VÂN PHONG (theo Financial Times)