Trung Quốc lo sợ ông Trump "giả ngơ" để nước này mất cảnh giác trên Biển Đông

Học giả Trung Quốc cho rằng nước Mỹ dưới thời Donald Trump vẫn tiếp tục theo đuổi chính sách "kiểm soát hoàn toàn" Biển Đông.

Trung Quốc hôm 25/11 công bố báo cáo đầu tiên về sự hiện diện quân sự của Mỹ tại châu Á - Thái Bình Dương. Nhóm tác giả báo cáo nhận định đảm bảo "kiểm soát hoàn toàn" Biển Đông là điểm then chốt trong chiến lược quân sự của Mỹ tại khu vực.

Sẽ không có thay đổi trong chính sách của Mỹ tại Biển Đông, Reuters dẫn lời Ngô Sĩ Tồn, viện trưởng Viện Nghiên cứu Quốc gia Trung Quốc về Biển Đông, một cơ quan chính sách có ảnh hưởng ở Hải Nam, cho biết.

Trung Quốc lo sợ ông Trump "giả ngơ" để nước này mất cảnh giác trên Biển Đông

Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump hiếm khi nhắc đến Biển Đông khi tranh cử. Thay vào đó, ông tập trung vào quan hệ kinh tế giữa Washington với Bắc Kinh, dọa gọi Trung Quốc là nước thao túng tiền tệ và áp đặt thuế nhập khẩu với hàng hóa từ Trung Quốc.

Các cam kết của Mỹ với đồng minh cũng như cam kết bảo vệ tự do hàng hải ở Biển Đông sẽ không thay đổi, ông Ngô cho biết. Căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc tại Biển Đông có thể gia tăng theo sự phát triển của quân đội Trung Quốc.

Trung Quốc đơn phương tuyên bố chủ quyền với gần như toàn bộ diện tích Biển Đông, chồng lấn lên vùng biển một số nước láng giềng. Mỹ gần đây có các hoạt động để đối phó với cái họ coi là "Trung Quốc hạn chế tự do đi lại" ở Biển Đông, khiến Bắc Kinh tức tối và làm dấy lên lo ngại xung đột quân sự.

Báo cáo cho rằng Mỹ tin Trung Quốc có ý định thực hiện chiến lược chống tiếp cận, chống xâm nhập khu vực (A2/AD) trên Biển Đông.

Trump khả năng cao "tiếp tục hơn là thay đổi" chính sách quân sự tại châu Á - Thái Bình Dương, Zhu Feng, giám đốc Trung tâm về Biển Đông tại Đại học Nam Kinh, nói. Trump có thể không dùng cụm từ "tái cân bằng" khu vực nhưng sẽ duy trì hầu hết các chính sách hiện nay.

Hai học giả trên đều nhất trí khả năng cao Mỹ, dưới thời Trump, tăng chi tiêu quân sự cho khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Tăng cường sức mạnh quân sự có thể dẫn đến nguy cơ vô tình va chạm, tạo ra xung đột.

Zhu nói quyết định công khai báo cáo không có nghĩa Trung Quốc đang chuẩn bị cho "một cuộc chiến" mà thực ra muốn tránh một "cuộc đua vũ trang" giữa Bắc Kinh và Washington.

Ông Obama trước giờ luôn nổi tiếng với những chính sách chống Trung Quốc trên Biển Đông. Trong bối cảnh Bắc Kinh ngang nhiên tuyên bố chủ quyền với 80% lãnh thổ Biển Đông, Hoa Kỳ luôn nỗ lực để kiềm chế sự ngang ngược này của chính quyền ông Tập Cận Bình.

Nhìn lại những năm tháng nắm quyền của ông Obama có thể rút ra được những ý chính trong chính sách đối trọng với Bắc Kinh trên Biển Đông như sau:

1. Mỹ không chủ trương dùng vũ lực để giải quyết vấn đề ở Biển Đông mà muốn các nước giải quyết với Trung Quốc bằng cách dùng luật lệ.

2. Mỹ không trực tiếp tham gia vào việc tranh chấp đảo giữa các nước và Trung Quốc mà chỉ tìm cách hỗ trợ cho các nước đang có tranh chấp với Trung Quốc. Tham dự trực tiếp vào tranh chấp các đảo là vấn đề rắc rối vì mỗi đảo có vài ba nước đều giành chủ quyền thì biết đứng về phe nào, mà các bằng chứng đưa ra của mỗi nước thì phải xét từng trường hợp để mà giải quyết.

3. Mỹ cương quyết bảo vệ quyền tự do hàng hải của mình nhưng tránh để cho việc dùng vũ lực xảy ra.

Tiêu Giao